Bouwfouten

Artikel delen

Groene gevel; modern of een foutje?

In een landelijke omgeving is een groot appartementencomplex gerealiseerd. De invloed hiervan is duidelijk zichtbaar in het ontwerp van het complex. Het complex is voorzien van dakterrassen en een groen dak. Het metselwerk van de gevels van het complex was bij oplevering prima in orde op wat vergeten voegwerk na. Nu, anderhalf jaar later, wordt de gevel steeds groener.

Tekst: ing. S. den Ouden, Bureau voor Bouwpathologie BB te Montfoort

Omschrijving gebreken

Bij oplevering was geen groen op het metselwerk zichtbaar. De groene verkleuring is in de loop van de anderhalf jaar na oplevering steeds sterker geworden. Hierop is door de technische commissie van de VvE een korte ronde gemaakt en geconstateerd dat op veel plaatsen voornamelijk het voegwerk begroeid is met algen en mossen. Plaatselijk is ook de baksteen begroeid. De begroeiing bevindt zich voornamelijk ter plaatse van muurbeëindigingen, borstweringen en dakranden.

Onderzoek

De metselwerk gevels bestaan uit een ruwe rode baksteen die enigszins terugliggend is gevoegd. Het metselwerk is stootvoegloos opgetrokken. De bakstenen sluiten ter plaatse van ‘stootvoegen’ niet geheel vlak en dicht op elkaar aan. Hiertussen zijn openingen zichtbaar, waardoor zichtbaar en meetbaar bleek dat er een kleine spouw van circa 2 centimeter aanwezig was achter het metselwerk. Tijdens het onderzoek is de wateropname van de baksteen en de wateropname van de voeg indicatief getest met behulp van de methode Karsten. Er bleek geen reële registratie mogelijk, omdat het buisje in no time leeg was en het water slechts een donkere vlek op het metselwerk en voegwerk achterliet. De gevel nam zeer gemakkelijk water op. Vervolgens is de gevel geïnspecteerd op ventilatiemogelijkheden, zoals de openstootvoegen, bekend van traditioneel metselwerk met stootvoegen.

Groen op de gevel in detail.

Er bleken geen ventilatiemogelijkheden in de gevels aanwezig te zijn anders dan de niet geheel sluitende kopse zijden van de bakstenen. Ter plaatse van de gevel beëindigingen was door de architect een betonband/betonnen muurafdekker getekend. Hierover is met de aannemer, tijdens de uitvoering van het werk, discussie ontstaan. De aannemer wilde de betonnen muurafdekkers enkele centimeters breder bestellen (aan de onderzijde van de overstekende rand voorzien van een zogenoemd waterhol) hetgeen door de architect niet werd geaccepteerd. Dit zou visueel niet in het ontwerp hebben gepast. Hierop is door de aannemer de door de architect voorgeschreven muurafdekker geplaatst, maar dan wel aan de bovenzijde voorzien van een afwatering/afschot richting het aangrenzende dak of terras.

Omdat het tijdens het eerste onderzoek al lange tijd droog bleek is een vervolg bezoek ingepland enkele dagen na hevige regenval om een indicatie te verkrijgen van de droging van het metselwerk. Tijdens dit bezoek bleek dat het metselwerk direct onder de muurafdekkers nog steeds behoorlijk nat was; veel natter dan de inmiddels goed drogende midden vlakken.

Oorzaken

Tijdens het onderzoek is vastgesteld dat de wateropname van het metselwerk zeer groot is: water wordt hierin sterk opgezogen. Geconstateerd is dat de droging van het metselwerk met name richting gevel beëindigingen traag verloopt: het metselwerk blijft lang nat. Ook is vastgesteld dat door de sterke wateropname van de gevel het van de gevel aflopend water door de terugliggende voeg niet van de gevel afloopt, maar hierin vrijwel meteen wordt opgenomen. Door de groene omgeving met veel algen en mossen, is slechts wind en regen nodig om in zeer korte tijd een groene gevel te creëren. De wind voert de algen en mossen aan, die een prima voedingsbodem vinden op het lang vochtig blijvende metselwerk.

Herstel

Woning aan dezelfde straat met te kleine afdruiprand als muur beëindiging.

Het herstel is in overleg tussen architect, aannemer en VvE vastgesteld, omdat een principieel herstel niet gewenst was vanwege de grote impact op het uiterlijk en de hoge kosten. Gekozen is de alg- en mosaangroei te verwijderen door deze af te borstelen en af te spuiten. Hierna is de gevel behandeld met een biocide, waarna een hydrofobeer middel is aangebracht. Omdat de werking van een biocide in de tijd snel afneemt is aangeraden dit in de toekomst meerdere malen te herhalen om opnieuw vergroening van de gevel te voorkomen. Door de aannemer is een vergoeding aangeboden voor extra behandelingen in de toekomst wat door de VvE is geaccepteerd.
Principieel herstel zou bestaan uit hetzelfde als hiervoor genoemd, aangevuld met het aanbrengen van een afdruiprand aan de bovenzijde van het metselwerk en het aanbrengen van een nieuwe voeg, platvol.

BouwTotaal