Tekst: Mark Kemna, FSC Nederland
Beeld: FSC Nederland

In het project Stadhouderspark in Vught is ruim 22 m3 tropisch FSC-hout toegepast, waaronder de houtsoort Louro Preto.

Bert Linge, Sales Manager Benelux van Van den Berg Hardhout, maakt daarbij wel een kanttekening: “De eis van FSC-hout is wel een belangrijke voorwaarde als het gaat om hout, en tropisch hout in het bijzonder. Gebruik van gecertificeerd hout draagt bij aan bosbescherming. Is die certificering er niet, dan zijn de gevolgen voor het bos letterlijk en figuurlijk niet te overzien. Bij opdrachtgevers zien we over het algemeen dat de eis voor FSC vooraf wordt gesteld, terwijl bewoners vaak pas achteraf vragen gaan stellen over de herkomst van het hout. Daarom, als er geen FSC wordt gevraagd of voorgeschreven, is dat voor ons aanleiding om toch maar eens in gesprek te gaan.”

Hout als duurzaam gevelmateriaal

Gebruik van gecertificeerd hout, of dat nou voor kozijnen, gevels, daken of vloeren is, geeft bossen waarde als duurzame houtleverancier, en voorkomt dat bos wordt omgezet in bijvoorbeeld oliepalm- of sojaplantages. Naast die bosbeschermingsfunctie is er nog een ander milieuvoordeel van het gebruik van (gecertificeerd) hout voor bijvoorbeeld gevelbekleding. In vergelijking met ‘fossiele’ materialen als kunststof of aluminium heeft hout een zeer lage milieu-impact. Levenscyclusanalyses (LCA) tonen dat aan. De productie van hout, mits uit goed beheerde bossen, leidt niet tot de uitputting van grondstoffen, en er is geen sprake van uitstoot van verontreinigende stoffen tijdens dat productieproces. Sterker nog, bossen leggen juist CO2 vast.

Hout van nature circulair

Binnen circulariteit neemt hout als biobased materiaal een bijzondere positie in. Circulair bouwen komt voort uit de problematiek dat grondstoffen opraken en we te maken krijgen met steeds meer schadelijk afval. Daarom proberen we met name de fossiele materialen zo lang mogelijk in gebruik te houden, bijvoorbeeld door hergebruik en recycling. Dit wordt de technische kringloop binnen circulair bouwen genoemd. Er is echter ook nog een biologische kringloop; die van de natuurlijke, biobased materialen zoals hout. Omdat deze materialen hergroeibaar zijn en niet leiden tot schadelijk afval, vormen zij de basis van circulair bouwen.

Minder bekende houtsoorten gebruiken!

Ben Romein is binnen FSC Nederland verantwoordelijk voor de contacten met de houthandel. Een toename van het gebruik van FSC-hout is een goede zaak, maar hij heeft ook een zorgpunt: “Kenmerkend voor de huidige markt in tropisch hout is de eenzijdige vraag naar specifieke houtsoorten. Dat heeft een aantal nadelen. In de markt leidt dit tot een focus op die ene houtsoort. Dit veroorzaakt al snel schommelingen in aanbod, schaarste, hoge prijzen en problemen als het gaat om leverbaarheid. De toepassing van gecertificeerd hout kan hiermee in het gedrang komen.”

Ook aan de aanbodkant leidt een focus op alleen de gangbare soorten tot problemen. Een FSC-bos is gericht op de (selectieve) oogst van een verscheidenheid aan boomsoorten. Dit houdt een bos gezond. Is er slechts een afzetmarkt voor een enkele houtsoort dan is boscertificering in bedrijfseconomische zin nauwelijks op te brengen voor een bosbeheerder.

FSC Borneo Initiative

Voorschrijven op prestatie

Tauari, Itauba, Movingui, Padouk, White Seraya… geen houtsoorten die in de dagelijkse praktijk van de gevelbekleding langskomen. Ben Romein: “Toch zijn het houtsoorten die veel potentie hebben, ook voor gevelbekleding. Maar op dit moment worden ze nog zelden, of alleen in het buitenland, toegepast. Dat moet veranderen, daarom hebben we het LKTS-project opgezet. LKTS staat voor Lesser Known Timber Species. Samen met een groep houthandels en een kennisinstituut voor hout proberen we die minder bekende houtsoorten klaar te maken voor de markt. Met als belangrijkste boodschap voor architecten, opdrachtgevers en bouwers: vraag niet naar gangbare houtsoorten, maar schrijf voor op specificaties en prestaties, dan krijgen ook de minder bekende houtsoorten alle kans om mee te doen in een project. Dat is goed voor het aanbod van FSC tropisch hout én goed voor de diversiteit van het bos.”

Bosberekentool

FSC Nederland heeft eerder dit jaar de Bosberekentool gepresenteerd. Hiermee kan een bouwer of opdrachtgever uitrekenen in welke mate het toegepaste FSC-hout heeft bijgedragen aan bosbescherming. In het project Stadhouderspark in Vught is ruim 22 m3 tropisch FSC-hout toegepast, waaronder de houtsoort Louro Preto. Dankzij het gebruik van dit volume FSC-hout kan ruim 4 hectare tropisch bos duurzaam worden beheerd. Dat betekent dat er geen kaalkap mag plaatsvinden en de biodiversiteit in het bos niet achteruit mag gaan. Het bos blijft gewoon bos!

Meer inzicht in de impact van FSC? Of zelf de impact van je FSC-project berekenen? Zie www.fsc.nl/impact.