Tekst: Frank de Groot

NITA-leermeester Ton Borrenbergs (wit overhemd) legt tijdens het seminar ‘Waterdicht vertrouwen in doucheafvoeren’ uit hoe je een douche-afvoer waterdicht maakt.

In de praktijk blijkt dat vooral langs afvoeren, doorvoeren, voegen en wand/vloeraansluitingen, vocht kan doordringen in vloeren en wanden. Daarnaast nemen de risico’s op vochtindringing toe bij een groter voegoppervlak, bijvoorbeeld door de toepassing van kleinere tegels of mozaïektegels. De gevolgen van vochtindringing in vloeren en wanden zijn geen pretje: schimmelvorming, schade in de natte ruimte en soms zelfs gevolgschade in aangrenzende ruimten. Afgezien van de schade aan de woning of het gebouw, kan het ook nadelig zijn voor de gezondheid en kan het financiële gevolgen hebben. De ondergrond in natte ruimten moet daarom duurzaam worden beschermd tegen het indringen van vocht.

Wat eist Bouwbesluit 2012?

Bouwbesluit 2012 stelt eisen aan de wateropname van wanden of de vloer van een bad- of toiletruimte. Door teveel wateropname kan er schimmelvorming, rotting of lekkage ontstaan. Hierdoor kan op den duur de gezondheid van de gebruikers van het gebouw nadelig worden beïnvloed. Er staat letterlijk in het Bouwbesluit:

Artikel 3.23 Wateropname

Lid 1. Een scheidingsconstructie van een toiletruimte of een badruimte heeft aan een zijde die grenst aan die ruimte, tot 1,2 meter hoogte boven de vloer van die ruimte een volgens NEN 2778 bepaalde wateropname die gemiddeld niet groter is dan 0,01 kg/(m².s1/2) en op geen enkele plaats groter dan 0,2 kg/(m².s1/2).
Lid 2. Voor een badruimte geldt het in het eerste lid gestelde voorschrift ter plaatse van een bad of een douche over een lengte van ten minste 3 meter, tot een hoogte van 2,1 meter boven de vloer van die ruimte.

Leuke cijfers, zult u zeggen, maar wat betekent dat in de praktijk? Bij een badruimte moeten de vloer en de wanden ter plaatse van een bad of een douche over een lengte van ten minste 3 meter en tot een hoogte van 2,1 meter boven de vloer worden betegeld. Voor de overige wanden in een badruimte geldt dat u tot minimaal 1,2 meter hoogte moet betegelen. Dat staat echter niet letterlijk zo beschreven om de bouwer de mogelijkheid te geven ook andere materialen dan tegelwerk te gebruiken. Denk bijvoorbeeld aan een speciale coating of Tadelakt (waterbestendig stucwerk). Als het maar een bepaalde waterdichtheid heeft.
Formeel gezien moet worden aangetoond, ook van tegelwerk, dat de wateropname gemiddeld niet groter is dan 0,01 kg/(m².s1/2). Maar niemand doet dat in de praktijk. De eis is dus grotendeels theoretisch. Maar hoe weet je dan of aan de eis wordt voldaan? De absorptiecoëfficiënt van voegwerk is ongeveer 0,15 kg/(m².s1/2) en van een tegel 0 kg/(m².s1/2). Stel u gebruikt tegels van 100 x 100 mm en voegen van 5 mm. Dan is de oppervlakte van één tegel 10.000 mm2. De oppervlakte voeg voor één tegel is dan: 100 x 2,5 mm (we rekenen de helft van de voeg naar een tegel toe) x 4 zijden + 2,5 x 2,5 mm (hoekpunten voegen) x 4 = 1.025 mm2. De wateropname is dan: (10.000 x 0 + 1.025 x 0,15) / (10.000 +1.025) = 0,014. Dus dat voldoet net aan de eis van 0,01 kg/(m².s1/2). Bij kleinere tegels van bijvoorbeeld 50 x 50 mm komen we echter uit op: (2.500 x 0 + 525 x 0,15) / (2.500 +525) = 0,026. Dit tegelwerk voldoet dus niet meer aan de eis. Denk ook aan de populaire mozaïektegels die nog veel kleiner zijn. Er zal nu speciale tegelmortel of -lijm moeten worden toegepast met een aanzienlijk lagere absorptiecoëfficiënt en/of zal men moeten kiezen voor aanvullende, duurzame waterdichte oplossingen.

Demo-opstelling Geberit Cleanline douchegoot.

Inloopdouches vormen uitdaging

Inloopdouches zijn mateloos populair. Er zijn duidelijk esthetische én praktische voordelen ten opzichte van een douchebak, maar er zijn ook aandachtspunten bij de installatie van een douchevloer. Onder meer vanwege de problematiek rond waterdichtheid, zoals hiervoor beschreven. Geberit heeft in 2016 en 2017 onderzoek gedaan onder installateurs en tegelzetters in Nederland. Wat blijkt: deze doelgroep vindt ‘het waterdicht maken van een douchevloer’ de grootste uitdaging bij de aanleg van een doucheruimte. Betegelde douchevloeren moeten jarenlang volledig waterdicht zijn. Maar hoe maak je een douchevloer gegarandeerd 100% waterdicht?

Geberit biedt een brede range aan doucheafvoeren, die een gebruiksvriendelijke en waterdichte oplossing bieden voor de installateur. Het risico op lekkages en faalkosten wordt hiermee tot het minimum beperkt en geeft de installateur en de gebruiker een waterdicht vertrouwen in een gedegen doucheafvoer. Het op de juiste manier waterdicht maken van een douchevloer vergt kennis van verschillende waterdichtingssystemen en doucheafvoeren. Om dit onderwerp onder de aandacht te brengen organiseerde Geberit inmiddels drie goedbezochte seminars ‘Waterdicht vertrouwen in doucheafvoeren’ in samenwerking met NITA (Nederlandse Innovatieve Tegelacademie).

Seminars

Rond de 40 tegelzetters, installateurs en toonzaaladviseurs waren er per seminar aanwezig in het Geberit Trainingscentrum in Nieuwegein. Wegens de grote belangstelling vond op 27 maart 2019 een seminar plaats voor projectontwikkelaars, aannemers en adviesbureaus. Naast een theoriedeel in het cursuslokaal vond er ook een praktijkdeel plaats, waarin verschillende toe te passen lijmsystemen en doucheafvoeren werden besproken aan de hand van vijf demo-opstellingen. In iedere demo-opstelling zijn verschillende doucheafvoeren (doucheput, douchegoot, wandafvoer en doucheplaat), lijmsystemen en bouwsituaties (bijvoorbeeld de ‘zwevende dekvloer’) gedemonstreerd. Tijdens dit onderdeel van het seminar was er veel ruimte voor technische vragen. NITA-leermeester Ton Borrenbergs en Robert Sikkenk van Geberit brachten de kennis uitgebreid over aan de deelnemers.

Sikkenk: “Ton heeft veel praktijkervaring als tegelzetter, maar bouwt ook kennis op bij zijn werk in de Europese Technische Commissie en zijn expertise als schade-expert. Samen met de technische kennis van (douche)afvoeren waarover Geberit beschikt, vullen beide partijen elkaar hierin perfect aan.” Borrenbergs vult aan: “We zijn ingegaan op de aard en het belang van de waterdichtingssystemen van de lijmfabrikanten. Producten van Sopro, Eurocol, Mapei, Bostik, PCI en Kiwitz waren aanwezig. Er kon precies uitgelegd worden wat de overeenkomsten en verschillen van de lijmfabrikanten zijn en zo kan iedere vakman vervolgens zijn eigen keuze maken. De doucheafvoeren van Geberit bieden een perfecte aansluiting op de verschillende waterdichtingssystemen, wat tevens één van de redenen was voor deze bijzondere samenwerking.”

Rond de 40 tegelzetters, installateurs en toonzaaladviseurs waren er per seminar aanwezig in het Geberit Trainingscentrum in Nieuwegein.

Waterdichte oplossingen inloopdouches

Geberit biedt een brede range aan doucheafvoeren, die een gebruiksvriendelijke en waterdichte oplossing bieden voor de installateur. Het risico op lekkages en faalkosten wordt hiermee tot het minimum beperkt. Een prettige gedachte, vooral als naar verwachting in 2021 de Wet Kwaliteitsborging voor het bouwen van kracht wordt. Aannemers zijn dan nadrukkelijk aansprakelijk voor verborgen gebreken. Door de hier genoemde oplossingen is het risico op vochtindringing, schimmelvorming en schade- en herstelkosten uitgesloten en is er een gecontroleerde afvoer van het water uit de natte ruimte.

Douchegoot en doucheput

De CleanLine douchegoot en doucheput zijn een gebruikersvriendelijke oplossing voor de installateur. De afdichtingsfolie van de douchegoot is fabrieksmatig aan de afvoer bevestigd. Dit scheelt tijd, installatiestress en het beperkt het risico op lekkage tot een minimum. Bovendien heeft de CleanLine als voordeel dat als water onder de silicone- of tegelvoeg komt en niet weer kan uitdampen. Verder kan deze niet in de constructie doordringen, maar loopt via de volvlakse afdichting naar de afvoer en wordt alsnog afgevoerd. De goot biedt bovendien een grote aansluitflexibiliteit ten aanzien van de afvoerleiding.

Douchevloer

De Setaplano douchevloer bestaat uit een makkelijk instelbaar installatieframe, voorzien van voorgemonteerde onderdelen; de kans op fouten tijdens de installatie is hierdoor aanzienlijk minder. De werkwijze is duidelijk en er kan sneller gemonteerd worden. Ook bij deze douchevloer is de afdichtingsfolie in de fabriek voorgemonteerd. Dit geeft de installateur het vertrouwen een waterdichte douchevloer op te leveren. Omdat er in de Setaplano douchevloer reeds afschot aanwezig is, hoeft de installateur deze niet meer zelf in de sanitaire ruimte aan te brengen. Dit biedt aanzienlijke tijdwinst en elimineert de kans op een verkeerd afschot.

Wandafvoer

De Geberit wandafvoer is montagevriendelijk voor de installateur én waterdicht aan te sluiten op het volvlakse lijmsysteem, zoals ook de CleanLine, de doucheput en de Setaplano douchevloer zijn, De wandafvoer houdt ook het beloopbare oppervlak van de douchevloer vrij. Hierdoor hoeft de gebruiker nooit op een afvoerputje of goot te staan. Het douchewater loopt optisch weg via een subtiele opening in de muur, doordat de wandafvoer zich bevindt op de overgang van de vloer naar de muur.

Wilt u meer weten over de doucheafvoeren van Geberit? Ga dan naar www.geberit.nl/douche-afvoer.