Verrot dak

Artikel delen

In een tussenwoning, die onderdeel uitmaakt van een rij woningen uit het eind van de 20e eeuw, is sprake van lichte vochtsporen tegen de plafondplaat aan de voet van het hellende lessenaarsdak. De bewoner kan, via de achterzijde van het dak, het dakvlak bereiken en zo het flauw hellende dak betreden voor inspectie. Na enkele stappen op het dak te hebben gezet, schrikt de bewoner vanwege het lichte bezwijken van de dakconstructie. Het dak maakt een knisperend geluid bij iedere stap die hij op het dak zet. De bewoner besluit het dak snel te verlaten en Bureau voor Bouwpathologie BB in te schakelen om het gebrek aan het dak nader te onderzoeken.
 
Tekst: ing. T.J.M. van Kuijk
 
De woning bestaat uit gemetselde spouwmuren en houtskelet binnenwanden. De woningscheidende wanden bestaan uit massieve betonnen bladen en de dakconstructie bestaat uit een houten dakdoos die is gevuld met een minerale wol isolatie. Aan de binnenzijde van de dakdoos is tussen de doos en de plafondplaat een dampremmende PE-folie aangebracht. Aan de buitenzijde van de dakdoos is een multiplex dakbeschot aangebracht, waarover een spinvlies onderlaag is aangebracht. Over de onderlaag is een kunststof dakbedekking aangebracht.
Na het betreden van het dakvlak is merkbaar dat het dakbeschot onder de dakbedekking ernstig is aangetast. Overige woningen zijn eveneens geïnspecteerd, waarbij zichtbaar wordt dat het dakbeschot nog gewoon hard is en dus niet aangetast. Op één woning na: ook hier wordt een slecht dakbeschot waargenomen tijdens het belopen van het dak. Wat hier eveneens opmerkelijk is, is dat de dakbedekking in het verleden al lijkt te zijn vervangen door een nieuwe dakbedekking.
 
Het onderzoek
Tijdens het onderzoek zijn vochtmetingen gedaan om te bepalen of de vochtsporen tegen de plafondplaat ook daadwerkelijk nog vochtig zijn en dit bleek niet het geval. Tijdens de opname in juli was het mooi droog weer en het had al enige tijd niet meer geregend. Op de verdieping onder het hellende dakvlak zijn aan de voor- en achterzijde twee slaapkamers gesitueerd. Grenzend aan de overloop en tussen de slaapkamers is een inpandige badkamer gesitueerd.
Na de inspectie van het dakvlak wordt opgemerkt, dat de schade in het dakvlak vrij gecentreerd is. Snel wordt duidelijk dat de schade met name ter plaatse van de inpandige badkamer aanwezig is. De badkamer is circa tien jaar geleden door de bewoner verbouwd, waarbij de gehele indeling is gewijzigd en de wand- en plafondafwerking zijn vernieuwd. Zo zijn er in het plafond gaten geboord om spotjes aan te kunnen brengen. Na bezoek aan de verderop gelegen woning, waar zich eveneens de problemen voordeden is geen afwijking in de badkamer waargenomen. De schade is hier eveneens niet alleen beperkt tot de badkamer, maar het dakbeschot van vrijwel de gehele woning is aangetast. Bij toelichting door deze bewoner wordt medegedeeld dat de dakbedekking acht jaar geleden is vervangen omdat deze mechanische beschadigingen bevatte. De eigenaar van de woning was niet op de hoogte van het aangetaste dak, maar kon wel mededelen dat de dakbedekking bij zeer slecht weer is geplaatst.
Nadat op meerdere plekken in het dakvlak insnijdingen zijn gemaakt in de dakbedekking, wordt zichtbaar dat het dakbeschot ernstig door vocht is aangetast, waardoor houtrot is opgetreden. Tijdens de opname was de constructie droog en was er geen ophoping van vocht zichtbaar.
 
Oorzaken
De houtrotaantasting in de dakdoosconstructie van de twee woningen kent twee oorzaken. Bij beide woningen is inwendige condensatie opgetreden, echter is de achterliggende oorzaak verschillend. Zo is bij de onderzochte woning inwendige condensatie opgetreden doordat de dampremmer in de plafondconstructie in de badkamer was doorbroken. Door het nadien plaatsen van lichtspotjes in het plafond, is de dampremmende folie in het plafond doorboord. Vochtige warme lucht heeft zo vanuit de badkamer de dakdoos binnen kunnen dringen. In koudere periodes kan deze warme vochtige lucht condenseren tegen het relatief koude dakbeschot en dakbedekking. Bij langdurige condensatie kunnen schimmels ontkiemen waardoor op den duur hout aantastende schimmels vrij spel hebben en het dakbeschot volledig aantasten. De dampremmer heeft in deze situatie een zeer essentiële functie. Doordat de dakdoos in feite aan de binnen- en buitenzijde is voorzien van een dampremmende folie kan het binnengedrongen vocht niet tot nauwelijks de constructie verlaten.
De oorzaak van de aangetaste dakconstructie bij de andere woning is een ongelukkige samenloop van omstandigheden. De dampremmende folie was bij deze woning nog vrij intact. Maar bij het aanbrengen van de dakbedekking is de dakconstructie zo nat geworden door het slechte weer, dat bij het afdichten van het dak er een grote hoeveelheid vocht is opgesloten. Dat heeft eveneens voor inwendige condensatie gezorgd, waardoor het dakbeschot zeer ernstig is aangetast.
 
Herstel
Herstel van de dakdoosconstructie moet worden uitgevoerd door de dampremmer in de badkamer te herstellen. Om de spotjes te behouden kan een verlaagd plafond worden toegepast. De dakbedekking moet van het dak worden verwijderd en de constructie moet volledig gesaneerd worden zodat deze zeker vrij is van schimmels en houtaantasters. De houten constructie kan worden vervangen en de kunststof dakbedekking kan opnieuw worden aangebracht.
 

Ing. T.J.M. van Kuijk is werkzaam bij Bureau voor Bouwpathologie BB te Montfoort, Onafhankelijke visie op Bouwgebreken en Geschillen. Tel. (0348) 44 56 29. Internet: www.bouwpathologie.nl.