Gezondheidgevels in woonwijken

Onder de aanduiding ‘Gezondheidgevel’ heeft Bia Beton in samenwerking met andere marktpartijen het Bia Groen Wand Blok en Bia Clear, een luchtzuiverende gevelsteen, ontwikkeld. Belangrijk uitgangspunt bij deze innovaties is, dat het betonproduct een directe bijdrage levert aan de gezondheid van omwonenden en aan een aangenaam leefklimaat.

 Tekst: Joop Wilschut
Beeld: Beton Industrie Arts, Wychen

De oplossing om meer groen in de binnenstad te creëren met behoud van ?ora en fauna is de toepassing van groene gevels. Zo’n groene gevel heeft ook invloed op de temperatuur. De verdamping van vocht uit ‘groen’ onttrekt veel warmte, waardoor een ‘groen’ gebouw in de zomer koeler is dan een ‘versteend‘ gebouw. In de huidige tijd wordt niet meer gesproken van uitbreidingswijken maar van invulling, verbetering en hergebruik van de bestaande gebouwvoorraad. Dit heeft een bepaalde verdichting van de versteende stedelijke leefomgeving tot gevolg. De BIA Groene Wand Blok maakt deze verdichting mogelijk met behoud van groen.

Groene Wand Blok

Het BIA Groene Wand Blok (GWB) is een betonblok van sterk verdicht beton om wortelingroei tegen te gaan. De blokken hebben een afmeting van 347 x 172 x 198 mm (l x b x h) en zijn in halfsteensverband te verlijmen met de speciale spuitlijm van BIA Beton. Elk blok heeft twee verticale holtes en twee openingen aan de voorzijde. Bij verlijming in halfsteensverband komen de verticale holtes boven elkaar te liggen. In deze holtes wordt substraat aangebracht en in de openingen aan de voorzijde de beplanting. De keuze van de beplanting wordt onder andere bepaald door de oriëntatie van de muur, de kleur en de onderhoudsgevoeligheid van de beplanting.

Aan de bovenzijde van de steen, in de schotten tussen de voor- en de achterkant, zitten sparingen, waarin de horizontaal lopende druppelleidingen van het irrigatiesysteem liggen. Via een grijs watercircuit wordt het regenwater opgevangen in een tank van waaruit water wordt geput voor de groene gevel.

Het Groene Wand Blok is toe te passen als buitenspouwblad, tuinmuur of geluidswal. De blokken zijn geschikt om eindeloos mee te combineren en sluiten naadloos aan op BIA Betonblokken voor zichtwerk. Zo kan een gevel een deels of een geheel groen aanzicht krijgen. Afhankelijk van de gewenste sfeer valt er te spelen met de combinatie steen en groen, maar ook met het kleurenspel van bloei en groei is invloed uit te oefenen op de uitstraling van de gevel of wand.

De voordelen van een groene gevel zijn volgens de fabrikant/leverancier het absorberen van fijnstof, warmteregulering met een temperatuurverschil van 3 tot 5 ºC, regulering van hemelwaterafvoer, CO2-reductie en meer ruimte voor vogels en insecten. Afgezien van het feit dat de gevel visueel veel dominanter aanwezig is, voegt het ook groen oppervlak toe aan de stedelijke omgeving. De hoge kostprijs voor de groene gevels werd in het verleden veroorzaakt door het voor elkaar plaatsen van de functielagen ‘constructief’, ‘binnen-buiten scheiding’ en ‘facilitair voor beplanting’. Met het Groene Wand Blok zijn buitenspouwblad en groene gevel teruggebracht tot één blok, waarvoor bovendien geen extra constructie meer nodig is.

BIA Clear gevelsteen

De BIA Clear is een luchtzuiverende gevelbetonsteen. De toplaag van deze innovatieve bouwsteen is samengesteld uit TioCem, een cement dat nanodeeltjes titaanoxide (TiO2) in kristallijne vorm bevat. Het titaandioxide gedraagt zich als een fotokatalysator.

Fotokatalyse is een natuurlijk fenomeen waarbij een substantie, fotokatalysator genoemd, de snelheid van een chemische reactie verhoogt dankzij de inwerking van het licht. Door de energie van het licht genereren fotokatalysatoren zogenaamde reactieven die door oxi-reductie organische en anorganische substanties afbreken. Het titaandioxide speelt dus de rol van katalysator die het ‘reactieprocédé’ eindeloos kan herhalen.

De combinatie van titaandioxide met de UV-stralen van het zonlicht stelt een natuurlijk oxidatieproces in werking. Bij zonnig weer kan de lucht door fotokatalyse voor 90 procent gezuiverd worden van stikstofoxiden, aldehyde, benzol en chlooraromaten. Bij bewolkt weer is het 70 procent. De fotokatalytische oxidatie van NOX naar NO3 wordt geactiveerd door het licht en vindt dus enkel plaats aan de oppervlakte. De snelheid van dit proces hangt af van de lichtsterkte en de wind, waarbij natuurlijk daglicht volstaat voor een fotokatalytische reactie.

Naast de afbraak van organische en anorganische stoffen in de lucht zorgt de toepassing van BIA Clear ook voor schonere oppervlakken. Door de afbraak in de lucht zullen organische en anorganische stoffen zich minder snel vastzetten op het betonoppervlak, aldus de fabrikant. De Clear gevelstenen zijn toe te passen als normale gevelstenen.

Samenwerking

Beide producten zijn dus ontwikkeld om met name in bestaande woonwijken een bijdrage te leveren aan de gezondheid van omwonenden en aan een aangenaam leefklimaat. De ontwikkelingen van de nieuwe betonproducten is mogelijk gemaakt door een verregaande samenwerking met andere partijen. Zo heeft BIA Beton voor de ontwikkeling van het Groen Wand Blok kennis en kunde betrokken van F2 Facade BV en Bureau Groenadvies. Voor de ontwikkeling van de Bia Clear gevelsteen is samengewerkt met cementproducent ENCI.