BREEAM-NL Nieuwbouw in de praktijk

BREEAM-NL is een beoordelingsmethode om de duurzaamheidprestatie van gebouwen te bepalen. De methode omvat verschillende keurmerken. Allereerst BREEAM-NL Nieuwbouw. Dit is sinds september 2009 operationeel. Het wordt gebruikt om de duurzaamheidprestatie te bepalen van nieuwe gebouwen, zoals het nieuwe gebouw van Hitachi Data Systems. Wat wordt er allemaal beoordeeld?

BREEAM staat voor Building Research Establishment Environmental Assessment Method en werd oorspronkelijk ontwikkeld en geïntroduceerd door het Building Research Establishment (BRE), een Engelse onderzoeksinstantie enigszins vergelijkbaar met het Nederlandse TNO. De toevoeging NL maakt duidelijk dat het hier om de Nederlandse versie gaat. Deze is ontwikkeld door de Dutch Green Building Council (DGBC) die het keurmerk voor Nederland ook beheert. Daarnaast traint DGBC professionals om de beoordelingen te kunnen uitvoeren.
BREEAM stelt een standaard voor een duurzaam gebouw en geeft vervolgens aan welk prestatieniveau het onderzochte gebouw heeft. Het systeem maakt gebruik van kwalitatieve weging; als totaalscore krijgt een nieuw gebouw of gebied 1 tot 5 sterren (Pass, Good, Very Good, Excellent of Outstanding). BREEAM-NL is bruikbaar voor gebouwen en gebieden met één gestandaardiseerde beoordelingsrichtlijn. Alle overige typologieën moeten volgens een maatwerktraject beoordeeld worden, bekend als BREEAM-NL ‘Bespoke’. Denk hierbij aan theaters, zwembaden, sporthallen enzovoorts.
In april 2010 zijn de eerste gebouwontwerpen gecertificeerd met BREEAM-NL Nieuwbouw. Het tweede keurmerk is BREEAM-NL In-Use. Dit beoordeelt bestaande gebouwen op drie niveaus: Gebouw, Beheer en Gebruik. Dit keurmerk is in de zomer van 2011 operationeel geworden. Het derde keurmerk heet BREEAM-NL Gebiedsontwikkeling en beoordeelt de duurzaamheidprestatie van gebiedsontwikkeling. Vanaf september 2011 is ook dit keurmerk operationeel. Dan is er sinds 4 juni 2013 BREEAM-NL Sloop en Demontage en wordt er nog gewerkt aan de ontwikkeling van BREEAM-NL voor Bestaande Gebieden.

Keurmerkenbos
BREEAM-NL is niet het enige duurzaamheidskeurmerk gericht op gebouwen dat in Nederland gebruikt wordt. We kennen bijvoorbeeld ook het Energielabel, de EPC-norm, GreenCalc, GPR-Gebouw, Eco-Quantum en LEED. BREEAM-NL is echter ook niet ‘alweer een ander label’. De DGBC streeft naar harmonisatie met de andere systemen (die doorgaans slechts enkele van de door BREEAM gehanteerde criteria bevatten) en een eventuele volledige integratie. Het energielabel en de EPG zijn wettelijk verplicht en inmiddels volledig geïntegreerd in BREEAM-NL.
In april 2010 is hiervoor de eerste stap gezet met de presentatie van de nationale geharmoniseerde methode voor de bepaling van de materiaalgebonden milieubelasting van gebouwen en GWW-werken. Het voordeel van BREEAM-NL is dat het rekening houdt met de bestaande binnenlandse situatie en daarnaast internationaal een goede naam heeft.

Voorbeeld: Procedure BREEAM-NL Nieuwbouw
Hoe verloopt de procedure op weg naar een keurmerk? Als voorbeeld nemen we BREEAM-NL Nieuwbouw, zoals dat bij de nieuwbouw van Hitachi Data Systems is toegepast. Hiermee kunt u uw nieuwgebouwde kantoorpand, winkel, school, enzovoorts laten beoordelen op Duurzaamheid. Heeft dit positief resultaat, dan geeft de Dutch Green Building Council voor u een BREEAM-NL Nieuwbouw certificaat af met daarop de op het gebouw van toepassing zijnde kwalificatie van 1 tot 5 sterren (Pass, Good, Very Good, Excellent of Outstanding). Het certificaat vermeldt met welke versie en jaartal van BREEAM-NL Nieuwbouw het gebouw is beoordeeld. Een BREEAM-NL Nieuwbouw Certificaat is namelijk een momentopname, wel met onbeperkte geldigheid.

Fasen
Een BREEAM-NL Nieuwbouw beoordeling gebeurt in maximaal twee fasen. Als het gebouw zich nog op de tekentafel bevindt (de ontwerpfase) kan een voorlopig BREEAM-NL Nieuwbouw certificaat worden afgegeven. De ontwerper kan deze verklaring gebruiken in bijvoorbeeld een aanvraag voor groene financiering of om een wettelijke vergunning te krijgen. In tegenstelling tot het definitieve BREEAM-NL Nieuwbouw certificaat kent dit tijdelijke certificaat een beperkte geldigheid; het vervalt namelijk bij oplevering van het gebouw. Het definitieve BREEAM-NL Nieuwbouw Certificaat wordt na oplevering van het gebouw afgegeven. Natuurlijk alleen als het gebouw de beoordeling goed doorstaan heeft.

Beoordeling
Een gebouw wordt beoordeeld op bouwkundige elementen (tussenvloeren, gevels, dak, ramen), installaties (verlichting, verwarming, koeling, ventilatie), afwerking (van onder andere vloeren en binnenwanden) en het bij het gebouw horende terrein (de bouwkavel). De beoordeling vindt plaats in negen categorieën:
1. Management,
2. Gezondheid,
3. Energie,
4. Transport,
5. Water,
6. Materialen,
7. Afval,
8. Landgebruik & Ecologie, en
9. Vervuiling.

De categorieën zijn weer onderverdeeld in ‘credits’. Het gebouw krijgt per credit punten toegekend. Die worden gezamenlijk doorgerekend tot één samengestelde gebouwscore. De Nederlandse creditlijst is toegespitst op de Nederlandse wet- en regelgeving, praktijkrichtlijnen en de bouwpraktijk.
De beoordeling wordt uitgevoerd door een externe en daartoe opgeleide BREEAM-NL Nieuwbouw Assessor, vaak werkzaam voor bijvoorbeeld een adviesbureau. Het is de opdrachtgever van het certificaat toegestaan om een BREEAM-NL Nieuwbouw Expert van buiten aan te trekken, of om er zelf één in huis te hebben. Deze kan de assessment (beoordeling) voorbereiden en/of de organisatie adviseren over de acties die nodig zijn om het BREEAM-NL Nieuwbouw certificaat binnen te halen. De Expert verzamelt het bewijsmateriaal, waarna de Assessor een oordeel kan geven. De Expert mag het assessment niet zelf uitvoeren en de Assessor/Auditor moet geheel onafhankelijk zijn ten opzichte van het te beoordelen project. Dit om vertrouwen in het keurmerk op te bouwen en te behouden. De Assessor stelt het eindrapport vast en stuurt dat op naar de DGBC. De DGBC op haar beurt voert daar kwaliteitscontroles op uit. Indien de DGBC het eens is met de inhoud van het eindrapport wordt het certificaat afgegeven.

Score & Weging
De definitieve score wordt bepaald door de negen categoriescores op te tellen. Dit gebeurt automatisch in de DGBC-software waarin de Assessor zijn rapport samenstelt (Assessment tool). Deze tool past per categorie ook een weging toe. Deze wegingspercentages zijn vooralsnog dezelfde zoals die in BREEAM International worden gehanteerd:

Categorie & Weging:
Management: 12%
Gezondheid: 15%
Energie: 19%
Transport: 8%
Water: 6%
Materialen: 12.5%
Afval: 7.5%
Landgebruik & Ecologie: 10%
Vervuiling: 10%

Zodra in Nederland voldoende ervaring met de verschillende percentages is opgedaan volgt mogelijk een aanpassing van de weging.