Gypsy Junker; paleisje van afvalhout

Voor minder dan U.S.D 200,- bouwt Derek Diedricksen de meest fantastische tuinkamers om te slapen, te spelen, te relaxen of als kantoortje te gebruiken. De verschillende types hebben twee dingen gemeen: de maakkosten en materiaalkosten zijn extreem laag en de hutjes zijn klein, …heel klein. 

Tekst: Ir. Marcel van Mierlo

Derek, cum laude afgestudeerd aan de Northern University, is een pionier van Tiny house movement. Een groeiende groep Amerikaanse bouwers, die een passie delen voor minimalisme en kleine huisjes. Geholpen door z’n werkervaring als timmerman geeft hij workshops en schrijft instructieboeken over het bouwen van kleine huisjes. Verwonder je over deze geïnspireerde man met z’n  kunstzinnige inslag.

Leven in een droom
Derek’s werk krijgt veel aandacht sinds de New York Times in februari 2011 een bevlogen artikel schreef over zijn revolutionaire huisjes. Hij vertelde hoe zijn passie was ontstaan: ‘Toen ik acht was, verhuisde mijn familie naar een nieuwe woonwijk in aanbouw.  Onze wijk stond vol met afvalcontainers met afgedankte bouwmaterialen. De kinderen verzamelden in de loop van een paar maanden: glazen schuifdeuren, vloerbedekking, houtdelen en kozijnen. En tegen de zomer hadden we een Frankenstein boomhuis; zo luxe dat we alle bezoekers vroegen hun schoenen uit te doen, de vloer was wit. We leefden in een droom.’
De Gypsy Junker is één van z’n pronkstukken, te gebruiken als mini-slaper, kantoor en ontspanningsruimte. Het huisje heeft nog geen 3 m2 vloeroppervlak en is volledig opgebouwd uit pallets, kozijnen uit de afvalcontainer en keukenkastjes, die zijn afgedankt door z’n buurman.  De Junker heeft een transparant dak, zodat je altijd geweldig uitzicht en veel licht hebt. Een aantal afgezaagde flessenbodems is verwerkt in de wanden om te zorgen voor vrolijke en kleurige verlichting. ’s Winters wordt het gezellige hutje verwarmd door een kacheltje, dat brandt op plantaardige olie. Van een zijplaat van een wasmachine maakte Derek een uitklaptafeltje aan de gevel om het hutje ook in de zomer te kunnen gebruiken of …. als kiosk. 

Derek vertelt

Waarom heb je de Gypsy Junker gebouwd?
‘Ik ben opgegroeid in een klein huisje in Amerika, vierde vakantie in tenten en kleine hutjes en overnachtte zelfs in piepkleine schuilplaatsen met de Boy Scouts. De indeling van deze huisjes is  volkomen logisch voor mij en ik voel nooit een verlangen naar meer. Mijn eerste huisje bouwde ik niet door een gebrek aan woonruimte, maar een gebrek aan TV’s, geloof het of niet. Toen ik tien was bouwde ik een hutje van 2 bij 2 meter met isolatie, verwarming en elektriciteit. Het klinkt maf, maar ik bouwde de hut alleen maar om met m’n Nintendo te spelen op een oude zwart-wit tv, op de kop getikt bij de schroothandel.’ Om te vervolgen: ‘Met de Gypsy Junker wilde ik een eigen plek bouwen, waar ik kon brainstormen over m’n boek en m’n ontwerpen van tiny houses. Je kan hiervoor geen creatievere plek bedenken dan een onconventionele, bizarre ruimte. Veel beter dan zo’n strakke wit ommuurde kantoorruimte.’ En hij besluit: ‘Huisjes maken is voor mij altijd een ongelooflijke creatieve uitlaatklep geweest, vergelijkbaar met schilderen of schetsen, maar dan met het ultieme ‘kunstwerk’ als resultaat. Je maakt immers een voorwerp dat kan worden beklommen of bewoond, noem het functionele kunst.’

Welke functies vervult dit huisje?
Derek nuanceert  z’n antwoord: ‘De functies van mijn huisjes verschillen. Een paar huisjes op m’n Tiny Yellow House-video heb ik gewoon gemaakt voor ideevorming en om anderen te inspireren, die dit dan weer op grotere schaal kunnen toepassen.’ En vervolgt:  ‘Maar ik heb ook leesboomhutten, tuinkantoortjes, vakantiehutten op wielen en guesthouses getimmerd in achtertuinen.  De rode draad in mijn werk is om te zorgen dat geen twee hutjes op elkaar lijken.’
En dan over de Gypsy Junker: ‘Dit noem ik een micro slaper, kantoor en ontspanningsruimte met passieve zonne-energie. Het is één van de bekendste huisjes, die ik heb ontworpen. Een persoonlijke uitdaging om te zien wat ik in een hele korte tijd kan verzinnen en maken met gratis of gevonden materialen. Min of meer gebouwd uit de prullenbak. Maar niet alleen om geld en middelen te besparen, ook om te laten zien hoe verspillend U.S.- burgers zijn.’ Om hier relativerend aan toe te voegen: ‘En inmiddels heeft m’n zoontje de Gypsy gebruikt voor z’n eerste kampeerervaringen in onze achtertuin.’

Hoe is Gypsy Junker gebouwd?
‘Voor de constructie gebruik ik goedkope  2’ x 4’ en 2’ x 6’-jes. Niets bijzonders, maar ze zijn stevig, zelfs sterk genoeg om het huisje als geheel te verplaatsen op de wieltjes, die ik heb gemonteerd.’

Welke afwerkingsmogelijkheden gebruik je?
Bijna verontschuldigend stelt Derek: ‘De buitenafwerking is van eenvoudig boardmateriaal, bevestigd met houten regels. Deze afwerking is natuurlijk simpel aan te passen aan persoonlijke wensen. Zo kan je een gegolfd metalen dak maken of gegolfde gevelbekleding, maar behandeld multiplex is ook een optie. Als je multiplex coat met een hoogwaardige verf, die normaal gesproken wordt gebruikt voor schepen, heb je een hele goedkope en snelle afwerking.’

Zijn er nog verduurzamingsmogelijkheden aan de Junker?
‘Je kan een groen dakje op de Gypsy Junker maken op het enigszins hellende dakvlak. Afhankelijk van het gewicht van de substraatlaag moet de dakconstructie misschien iets worden verstevigd, maar dat is geen punt. Het huisje is ook eenvoudig te isoleren en je kan waterleidingen installeren. Het is zelfs mogelijk om regenwater te verzamelen via het dak, hoewel de opbrengst met zo’n klein dakje natuurlijk wel gering is.’

Welke opties bied je om functies toe te voegen of aan te passen?
‘Dit hutje werd gebouwd als een mini voorbeeld. Dus keuken en badkamerfuncties zijn nu nog buiten. Van een oude wasmachine heb ik een opstelling gebouwd voor de keuken. In een volgende versie kan dit ook binnen natuurlijk’. Derek is een echte ontwikkelaar en rasoptimist, hij ziet geen drempels om z’n concepten te verbeteren, alleen maar mogelijkheden.

Hoe lang duurt het om een Gypsy Junker te bouwen?
‘Ik bouw de hutten naast m’n betaalde baan als timmerman. Dus de tijd wordt een beetje versnipperd. Aan de Gypsy Junker heb ik zo’n 50 uur besteed, inclusief schilderen en afwerken. Het kost daarnaast natuurlijk tijd om het materiaal te vinden, dat ik wil gebruiken. Het enige dat ik niet gratis kon vinden was een Tuftex polycarbonaat dakafwerking. Geweldig spul, lichtgewicht, duurzaam, flexibel en ontzettend makkelijk te installeren.’

Heb je een vergunning nodig?
‘Vergunningen? Nee, dat is niet nodig. In mijn stad (Stoughton, USA) mag je tot circa 12 m2 vergunningvrij bouwen en daar kom ik met m’n nog geen 3 m2 niet in de buurt. Bovendien staan er wielen onder de Junker, dus dat verruimt de mogelijkheden nog een beetje.’

De toekomst van Gypsy Junker
Derek beëindigt zijn verhaal met een blik op de toekomst: ‘Wat ik mooi vind aan dit hutje is zijn eenvoud, de overvloed aan licht en de gemakkelijke verplaatsbaarheid. Ik zou graag uitwerkingen van dit prototype voor anderen bouwen of mensen op weg helpen met doe het zelfbouw.’ Omdat Derek graag out of the box denkt komt hij ook steeds met nieuwe types, die stuk voor stuk anders zijn en ‘fancy names’ krijgen. Zo bouwde hij ‘Hickshaw’, een rijdende slaapcabine  naar het idee van een riksja en de Boxy Lady, een reishuisje met wieltjes, dat ook als kiosk is te gebruiken en waarin je kan slapen. In z’n achtertuin kan je de prototypes bewonderen. Derek kan er één voor je bouwen, maar je kan na één van z’n  workshops ook  zelf aan de slag. Als je echt handig bent, kan je z’n boek ‘Humble Homes, Simple Shacks’ bestellen op amazon.com en zelf een idee uitwerken aan de hand van één van de 45 inspirerende voorbeelden, voorzien van schetsen. Kies je eigen avontuur.

 BouwTotaal en Slim Ruimtegebruik

In januari 2013 is ir. Marcel E. van Mierlo gestart met kennisplatform LEVEN IN TUINEN, een podium voor uitwisseling van kennis over ‘innovatieve en duurzame gebouwtjes in de achtertuin’. Op www.facebook.com/levenintuinen  kan iedereen nieuwe voorbeelden posten en vragen behandelen, die te maken hebben met het leven in de achtertuin. In een twee-wekelijkse interactieve blog op www.levenintuinen.nl behandelt Marcel een specifiek thema, bijvoorbeeld: de kleinst mogelijke footprint (vanaf 1 m2), het tweede leven van zeecontainers, leef je eigen sprookje in een hobbit house, mantelzorg in je achtertuin,  biologische huisjes en Plug & Play. En natuurlijk thema’s op verzoek van de platformdeelnemers.
In BouwTotaal zal Marcel van Mierlo in iedere uitgave een slimme oplossing van ruimtegebruik laten zien. De getoonde voorbeelden zijn namelijk niet gebonden aan de achtertuin, maar kunnen overal worden toegepast waar slim ruimtegebruik is gewenst.
 

Hoe groot is een woning?
Derek Diedricksen vindt dat hij een klein huis heeft en dan bedoelt hij zijn normale woonhuis (dus niet de Gypsy Junker).  Met 95 m2 is zijn huis voor Amerikaanse begrippen inderdaad klein. In Amerika meet een gemiddeld nieuwbouwhuis meer dan 200 m2. In Nederland is 100 m2 eerder een gemiddelde voor een nieuwbouwhuis. Een paar voorbeelden van gemiddeld vloeroppervlak van nieuwbouwwoningen:
1    U.S.A.         214 m2
2    Australië        206 m2
3    Denemarken        137 m2
4    Frankrijk        113 m2
5    Spanje            97   m2
6    Ierland              88   m2
7    United Kingdom    76   m2
Bron: policyexchange, Cabe, US Census Bureau