Daar zit muziek in!

Cabaretier Hans Liberg wilde graag een muziekstudio waar hij zich kan terugtrekken om aan nieuwe theaterproducties te werken. In plaats van het standaard tuinhuisje vroeg Liberg ontwerper Piet Hein Eek iets bijzonders te maken. Het resultaat is een moderne muziekstudio, vermomd als houtstapel. Binnen is de studio licht en ruim en voorzien van moderne techniek. Een schril contrast met de uitstraling van het gebouwtje. Vormgegeven als een stapel hout wordt de studio één met de bosrijke omgeving, waarin Hans woont en z’n theatershows bedenkt en voorbereid.

Tekst: Ir. Marcel van Mierlo

Dyslexie, adhd, autisme… Indien hij nu zou opgroeien, zouden al die diagnoses op hem van toepassing zijn geweest. Als kind had hij enorme driftbuien, die uitmondden in stevige vechtpartijen. Piet Hein Eek (46, Geldrop) bleek slimmer dan gedacht, ging uiteindelijk industriële vormgeving studeren en werd een van de succesvolste ontwerpers van Nederland. ‘Ik doe altijd het tegenovergestelde van wat iedereen doet. Eigenwijsheid is mijn tweede natuur’, aldus Eek in NRC weekend (juni 2013).

De artiest, Hans Liberg
Klavierkomiek Hans Liberg (59), wordt internationaal gezien als de nieuwe Victor Borge, de beroemde Deens/Amerikaanse muziekclown. Hij geniet van z’n nieuwe werkkamer-op-wielen achter zijn huis in Hollandsche Rading. Een tuinhuis bouwen mocht niet. Ontwerper Piet Hein Eek maakte op verzoek een mobiele studio, die er met gesloten luiken uitziet als een wintervoorraad open haardhout. Liberg met een lach: ‘Ik hou ervan om waardevaste kunst te kopen en bij Piet weet je dat zijn ontwerpen later in het museum komen.’ En dan serieus: ‘Ik ben een fan van hem. Net als Piet hou ik niet van weggooien en alle goede dingen ontstaan uit rotzooi. Kijk maar naar Piet’s ontwerpen: van niets weet hij iets waardevols te maken. Van een oude koelkastdeur bijvoorbeeld een fijne deur voor in een buffetkast. Toen wij een oud huis aan de Oostzee kochten vol met lelijke spullen, stonden we voor de keus: halen we het helemaal leeg, of laten we het zo. We hebben toen bij Piet bedden, stoelen en een kast van sloophout gekocht en die tussen die lelijke, Oost-Duitse meubels gezet; het was meteen goed. Hoge en lage kunst naast elkaar. Ruud Gullit die het Rijksmuseum aanprijst; dat is een combinatie die altijd werkt.’

Boomstammen op wieltjes
Piet Hein Eek ontwierp de ‘boomstammen op wieltjes’ als nieuw creatief hart in de achtertuin van Hans Liberg. Sinds 2010 bereidt Hans hier zijn theatershows voor. Niet zomaar een knullig tuinhuisje. Liberg kwam zelf met het idee om met een stapel hout, in de vorm van boomstammen, iets te doen. Piet Hein Eek, beroemd om zijn sloophouten meubels, houdt wel van een goed idee. En eveneens van tuinhuizen. Eek ging aan de slag en ontwierp de log cabin op wieltjes, bedoeld voor Hans’ lommerrijke tuin in het bos van Hollandsche Rading.
Wat met de ramen dicht van buiten slechts een stapel boomstammen lijkt, is van binnen een verrassend licht en modern ingericht werkhuisje op maat. In schril contrast met de textuur van het exterieur is het interieur strak en open. Een baby blauwe tint zorgt voor een frisse en rustige werkruimte, die van vloer tot plafond opslagruimte creëert, voor instrumenten, apparatuur en ……..attributen, zoals oversized stro hoeden. Groot genoeg om te kunnen relaxen, inspiratie op te doen en mooie shows te kunnen uitdromen.  De ramen en luiken zijn bijzonder. De glijdende profielen zijn subtiel ontworpen in speciale frames. Van binnen doet dan ook niets denken aan een stapel stammen. Raampjes dicht, luikjes ervoor en de metamorfose is compleet. Een mooi idee van de camouflage cabaretier.

Kijkje in de keuken
Nard Coolen, werkzaam bij het ontwerpburo van Piet Hein Eek gaat nog wat dieper in op het boomstammenhutje: ‘Na het zien van de boomstammenkast, een bekend ontwerp van Piet Hein Eek, vroeg Hans Liberg of het mogelijk was om een huisje voor hem te maken in dezelfde stijl. Het onderstel is van een oude werkkeet. Er zijn wat extra stalen draagbalken in gemaakt. De buitenafwerking zit vastgelijmd en geschroefd. Wijzigen van de afwerking kan, maar is wel even een klus. In de studio zijn onder andere voorzieningen opgenomen voor verlichting en elektriciteit.’

Wat zijn de duurzaamheidskenmerken?
‘Het interieur kan eenvoudig naar wens worden aangepast, geen enkel probleem. Dit maakt het gebruik flexibel en verlengt de levensduur. Bovendien geven de hergebruikte boomstammen het studiootje een duurzaam karakter. De basis is van watervast multiplex en isolatiemateriaal. Glas is overal dubbelglas. De isolatie is opgebouwd uit hardschuim met vochtwerende folie en ademruimte. Ook de vloer is geïsoleerd.’

Welke voorbereidingen vroeg de bouw?
‘De bouw bedroeg circa 2,5 maand. De voorbereidende werkzaamheden ter plekke bleven beperkt tot het aanleggen van een stroompunt. Er waren geen vergunningen nodig omdat het geen vaststaand huisje is maar een huisje op wielen, dus verplaatsbaar. Dit was één van de voornaamste redenen om het huisje op wielen te zetten.’

Kijk- en luistertip
Ben je zelf van plan om een muziekstudiootje te bouwen of verbouwen dan vind je in de kaders bij dit artikel een aantal bruikbare tips. Wil je eerst nog eens het romantische gevoel opsnuiven van een studio in gebruik, kijk dan op www.songsfromtheshed.com.
Wereldberoemde muzikanten spelen legendarische nummers in een muziekstudio, die nog het meest lijkt op een oude garage. Met een mobieltje worden de nummers opgenomen en vervolgens op internet gezet. De resultaten zijn meer dan het kijken en luisteren waard. Gewoon een keer doen!

Studio of Rommelhok?

Een beetje bouwfysica kan helpen als je zelf een muziekstudio in je achtertuin wilt maken. Ing. Lars van de Kamp (bouwfysisch adviseur en directeur/eigenaar van adviesbureau EDRI) vertelt hoe je een comfortabele studio creëert.

Warme handen en voeten
Hoe zorg je ervoor dat je niet bevriest tijdens het componeren of bespelen van je favoriete instrument? Je handen en voeten worden koud door convectie (warmte-overdracht door stromende lucht), straling en geleiding. Hoe voorkom je afkoeling? Een paar tips:
•    Begin met het dichten van alle kieren.
•    Gebruik isolerende wandafwerking. Een lichte houtsoort, isolatiemateriaal of gordijnen onttrekken minder warmte dan een gemetselde muur van dezelfde temperatuur. Ramen kunnen ook middels straling veel warmte aan je handen onttrekken.
•    Isoleer de constructie; dit heeft vooral nut als je de ruimte langere tijd gebruikt.
•    Benut de schaduw in de zomer!

Niet met de deuren slaan…
Natuurlijk wil je ook een fijne akoestiek in de ruimte. En misschien hebben de buren een andere muzieksmaak dan jij of een baby, die graag een middagdutje doet. Hoe lager de tonen, hoe lastiger het is om geluidsoverdracht te beperken. De lage tonen van een basgitaar gaan dwars door lichte constructies en zijn niet onder de indruk van een paar centimeter akoestisch schuim.  Hoe ga je om met geluid? Een paar tips:
•    Dicht de geluidslekken. Hoe kleiner de opening, hoe hoger de toon die er ongehinderd door kan.
•    Massa isoleert het geluid goed, maar een raamopening kan het effect teniet doen.
•    Pas geluidsabsorberende materialen toe in de ruimte, waardoor het geluidniveau afneemt. Even wat verschillende oplossingen proberen om te horen wat het prettigst klinkt, bijvoorbeeld: akoestisch gevormd schuim, geperforeerde staalplaat of isolatiedekens die met flanel zijn overtrokken.
•    Denk bij geluidsabsorberende materialen aan de brandveiligheid en de duurzaamheid van het materiaal. Ook met natuurlijke materialen, zoals vlasscheven platen, kokosmatten, kurk, hennep dekens, vlaswol dekens en schapenwol, kunnen goede resultaten worden geboekt.
 

BouwTotaal en Slim Ruimtegebruik

In januari 2013 is ir. Marcel E. van Mierlo gestart met kennisplatform LEVEN IN TUINEN, een podium voor uitwisseling van kennis over ‘innovatieve en duurzame gebouwtjes in de achtertuin’. Op www.facebook.com/levenintuinen  kan iedereen nieuwe voorbeelden posten en vragen behandelen, die te maken hebben met het leven in de achtertuin. In een twee-wekelijkse interactieve blog op www.levenintuinen.nl behandelt Marcel een specifiek thema, bijvoorbeeld: de kleinst mogelijke footprint (vanaf 1 m2), het tweede leven van zeecontainers, leef je eigen sprookje in een hobbit house, mantelzorg in je achtertuin,  biologische huisjes en Plug & Play. En natuurlijk thema’s op verzoek van de platformdeelnemers.
In BouwTotaal zal Marcel van Mierlo in iedere uitgave een slimme oplossing van ruimtegebruik laten zien. De getoonde voorbeelden zijn namelijk niet gebonden aan de achtertuin, maar kunnen overal worden toegepast waar slim ruimtegebruik is gewenst.