Det fina lilla huset

Scandinavische landen hebben enorme bossen en extreem koude winters. Houtskeletbouw en houten prefabbouw, voorzien van een stevige laag isolatie, zijn daarom razend populair. Sinds we in Nederland de lat hoger leggen op het gebied van  energiezuinigheid en duurzaamheid zie je ook bij ons steeds vaker Scandinavische ontwerpen. De Zweedse toparchitect en ontwerper Jonas Wagell ontwikkelde een innovatief concept, dat kan worden gebruikt als slaapruimte, gastenverblijf of complete sauna en eenvoudig kan wisselen van inrichting. Volledig prefab aangeleverd is het gebouwtje ook nog eens supersnel te installeren.
 
Tekst: Ir. Marcel van Mierlo
 

Mini House 2.0.

 
Jonas Wagell werd in 2008 door het Britse design magazine Wallpaper ‘één van 's werelds beste architecten’ genoemd.  Zijn meubels, verlichting en woonaccessoires oogsten sindsdien veel lof. Naast z’n meubilair heeft hij zichzelf ook op de kaart gezet met bijzondere interieurs, bijvoorbeeld door z’n ontwerp van IKEA-meubels voor een Bar & VIP Lounge voor de Stockholm Furniture Fair. Daarnaast maakt Wagell internationaal naam met zijn ontwerpen van kleinschalige prefab gebouwtjes. Zo won hij met zijn Minihouse-concept de eerste prijs van de ‘100 % futures’ competitie bij de 100% design beurs in London. De nieuwste ontwikkeling is de ‘Arjan’ serie: Det fina lilla huset (het mooie kleine hutje) is modulair opgebouwd, multifunctioneel en te leveren als nostalgisch zelfvoorzienend huisje met traditionele kachel óf als moderne cabin met water en elektriciteit.
De samenwerking met producent Sommarnöjen begon in 2011, toen Wagell een sauna in de archipel van Stockholm mocht ontwerpen. Sindsdien heeft hij een aantal op maat gemaakte tuinhuizen , gastenverblijven en sauna's voor klanten van Sommarnöjen ontworpen en is de samenwerking uitgegroeid tot het ‘Arjan’ sauna-concept. Modulaire eenheden, die eenvoudig zijn te schakelen en gemakkelijk van functie kunnen veranderen.
 

Arjan Original.

 
Nostalgisch of modern?
De ‘Arjan’ serie is ontworpen voor ontspanning, gezelligheid en gastvrijheid. Van suite tot opbergruimte, van slaapverblijf tot sauna. Het is allemaal mogelijk door te kiezen voor één of twee modules van 7,5 m2, waarbij zowel een nostalgisch als modern onderkomen kan worden gecreëerd. Bij een nostalgisch huisje moet u denken aan een stand-alone hutje met een houtkachel en een traditionele afwerking. De moderne varianten zijn voorzien van elektrische verwarming, licht en water en hebben een moderne uitstraling door de afwerking van het hout.
De ‘Arjan’-units worden geproduceerd in Zweden met behulp van natuurlijke materialen, uitsluitend uit Scandinavië. Zo is de constructie gemaakt van duurzaam geëxploiteerd hout van de hoogste kwaliteit en voorzien van hoogwaardige isolatie. De brede horizontale buitenpanelen zijn behandeld met natuurlijk ijzersulfaat in de nostalgische collectie en matte kalkverf in de moderne collectie . Het dak is standaard afgewerkt met slijtvaste dakbedekking met leisteen. Royale ramen zijn voorzien van dubbel glas, de glazen toegangsdeuren en ventilatie zijn inbegrepen in alle modellen .
De inrichting, zoals bedden, opslag- en zitplaatsen en saunabanken komen uit de eigen timmerwerkplaats van Sommarnöjen. En ook de installaties en garnituur verraden een liefde voor topkwaliteit (zie kadertekst). Vooral wanneer het gebouwtje lager ligt dan het hoofdgebouw of het omliggende terrein, kan het dak een aantrekkelijke bijdrage leveren aan de uitstraling. Hiervoor zijn twee mogelijkheden: een sedum dak (grasdak) of een houten dak in massief grenen kernhout. Ook is het mogelijk een module uit te voeren als Pergola. Een comfortabele buitenruimte, die het gebouwtje architectonisch nog aantrekkelijker maakt.
 

Arjan Modern.

 
Duurzaam én zuinig
‘Eén van de opties die we bieden, is een tuindak. Groene daken zijn niet alleen mooi, maar zorgen ook voor extra isolatie’, aldus Wagell. ‘En door oplossingen eenvoudig te houden kunnen we goed controleren welke materialen we gebruiken en kunnen we eenvoudig wijzigingen doorvoeren in de verschillende gebruiksmogelijkheden met betrekking tot duurzaamheid. De nostalgische huizen (productlijn ‘original’) hebben geen elektriciteit of sanitair, maar zijn uitgerust met houtkachels en olielampen. Bovendien heeft deze productlijn standaard ruwer hout als contrast met de productlijn ‘modern’, waarbij de huizen beschilderde houten gevels hebben en een wit interieur.’
Flexibiliteit in het gebruik is natuurlijk ook levensduurverlengend en duurzaam. Jonas vervolgt met gepaste trots: ‘De huizen zijn verkrijgbaar in verschillende uitvoeringen. De twee concepten die ik heb ontworpen in samenwerking met Sommarnöjen zijn Mini Huis 2.0 en Arjan Sauna. Ze vullen elkaar aan en hierdoor kunnen we alle opties eenvoudig houden. Je kunt het interieur eenvoudig aanpassen bij veranderend gebruik, maar je kunt de huizen ook kopen zonder interieur en zelf naar eigen behoefte inbouwen. Het is niet onze bedoeling een zo high tech mogelijk concept te maken. We willen voortbouwen op het traditionele vakmanschap, goede kwaliteit en traditionele materialen. Maar dan wel met een eigentijdse vorm, eenvoud en aandacht voor detail. De huisjes worden opgebouwd uit prefabdelen, die zijn samengesteld uit de welbekende houten draagconstructies met isolatie en houten panelen aan de binnen- en buitenzijde. We maken gebruik van hoge kwaliteit glas, maar proberen de verschillen tot een minimum te beperken om de kosten laag te houden.’
 

Mini House 2.0

 
Wat moet ik zelf nog doen?
Wat moet je zelf nog doen om het huisje in gebruik te nemen? Wagell legt enthousiast uit: ‘Sinds ik startte met de samenwerking met het Zweedse bedrijf Sommarnöjen en de ontwikkeling van Mini House 2.0 is er nogal wat veranderd aan de technische uitgangspunten van m’n ontwerpen. De bouwdelen worden volledig prefab vervaardigd in een overdekte fabriek, op maat volgens de internationale vrachtwagen-en scheepvaartregelgeving. Het huis, waarin de technische onderdelen, en het interieur al zijn geïnstalleerd, wordt getransporteerd naar de definitieve locatie met een vrachtwagen en kraan. De enige voorbereiding ter plaatse is het plaatsen van een funderingsplaat en natuurlijk voorzieningen als water, riolering en elektriciteit.’
Is het wel handig om grote, relatief zware, elementen over grote afstanden te transporteren? Hij besluit: ‘Transport van prefab woningmodules op vrachtauto’s is niet erg gevoelig voor gewicht en daarom hebben we het oorspronkelijke idee om lichtgewicht sandwich elementen toe te passen, verlaten. In plaats daarvan maken we traditionele houtconstructies, die ons de mogelijkheid bieden duurzaam hout en duurzame isolatiematerialen te gebruiken.’
 
Bronnen: jonaswagell.se, arjansauna.com en minihouse.se.
 

Wat kunnen we leren van Jonas Wagell?

De Scandinavische bouwstijl biedt ook voordelen in Nederland en de rest van Europa, waar duurzaamheid en energiezuinigheid steeds hoger op de agenda komen te staan. Het zit de Zweden in het bloed om duurzaam te bouwen. Ondanks houtkap groeien de bossen in Zweden jaarlijks met 3%. Bovendien halen ze alles uit de kast om gebouwen gezond en energiezuinig te maken. Jonas Wagell laat ons zien dat hoge duurzaamheidseisen, flexibiliteit en luxe kunnen samengaan in één prefab gebouwtje. Verschillende Nederlandse leveranciers hebben de smaak van Scandinavische concepten te pakken (zie kader ‘Arjan suite en Mini house 2.0’). 
 

Arjan suite en Mini house 2.0

 
Arjan suite
Eén van de meest veelzijdige en luxe uitgeruste modellen van het Arjan-concept is ‘moderne suite’. De ‘moderne suite’ lijkt op een luxe hotel bungalow en biedt privacy en comfort. Het gebouwtje heeft een lichte, ruime en rustieke slaapkamer met geïntegreerd bed voor twee personen plus opslag. Aan de slaapkamer grenst een ruime badkamer met aparte douche, wastafel en wandcloset met inbouwreservoir.
Het gebruiksoppervlak is 15 m² en de gevel is opgebouwd uit brede houten panelen, geschilderd met een matte kalkverf. Op het dak ligt een slijtvaste dakbedekking met leisteen. De slaapkamer is afgewerkt met wit geoliede eiken vloerdelen en wit geschilderde houten panelen op de muren en het plafond. Overal is dubbele beglazing toegepast en de deur is gemaakt van een speciale kwaliteit hardglas. Verwarming wordt geregeld met een radiator met thermostaat en een geïntegreerd verwarmd handdoekenrek. De vaste douche, handdouche en mengkraan zijn van Grohe; het wandcloset met inbouwreservoir van Laufen; de wastafel van Duravit Foster én het huisje is voorzien van een warmwater boiler.
Voor de bedden is de verlichting geïntegreerd en er zijn ornamenten aangebracht boven de wastafel, aan het plafond en voor buitenverlichting, plus Jung schakelaars en stopcontacten. Bovendien is het gebouwtje standaard voorzien van bijpassende accessoires, zoals een spiegel, kleerhangers en w.c.-garnituur in mat chroom.
 

Modern Suite.
 
Mini House 2.0
Mini house 2.0 is een zusje van de Arjan-serie, ontwikkeld in samenwerking tussen toparchitect en designer Jonas Wagell en de Zweedse producent Sommarnöjen, bekend om haar assortiment design houten huizen. Mini house is ooit begonnen als een eenvoudig hutje van 15 vierkante, dat je kon inrichten als resort of pension. Levering als flat-pack en een razendsnelle opbouw waren de belangrijkste uitgangspunten. Deze uitgangspunten staan nog altijd overeind en inmiddels is het concept uitgegroeid tot Mini house 2.0: huisjes, die beschikbaar zijn in verschillende maten (vanaf 15 m2) en plattegronden met de mogelijkheid  slaapkamers, een keuken, badkamer of extra leefruimte te integreren. Voor het 15 m2 model is in Zweden geen bouwvergunning nodig!
 

Mini House 2.0.
 
Wilt u meer weten over scandinavische huisjes en producten, die in Nederland verkrijgbaar zijn? Kijk dan ook eens op:

• http://energiespaarwoning.nl/dienstverlening/buitenruimte, een energiespaarwoning van grenen- en vurenhout;
• http://www.huisjevanhout.nl/huisje/tuinkantoor.php, aangeleverd met onbehandeld duurzaam hout;
• http://www.finnhouse.nl/houtbouw-systemen/houten-bouwstenen/, houten holle bouwstenen, gevuld met cellulose of houtvezelvlokken.

BouwTotaal en Slim Ruimtegebruik

In januari 2013 is ir. Marcel E. van Mierlo gestart met kennisplatform LEVEN IN TUINEN, een podium voor uitwisseling van kennis over ‘innovatieve en duurzame gebouwtjes in de achtertuin’. Op www.facebook.com/levenintuinen kan iedereen nieuwe voorbeelden posten en vragen behandelen, die te maken hebben met het leven in de achtertuin. In een twee-wekelijkse interactieve blog op www.levenintuinen.nl behandelt Marcel een specifiek thema, bijvoorbeeld: de kleinst mogelijke footprint (vanaf 1 m2), het tweede leven van zeecontainers, leef je eigen sprookje in een hobbit house, mantelzorg in je achtertuin,  biologische huisjes en Plug & Play. En natuurlijk thema’s op verzoek van de platformdeelnemers.
In BouwTotaal laat Marcel van Mierlo in iedere uitgave een slimme oplossing van ruimtegebruik zien. De getoonde voorbeelden zijn namelijk niet gebonden aan de achtertuin, maar kunnen overal worden toegepast waar slim ruimtegebruik is gewenst.