Slimme keuzes
Hoe ongemakkelijk de doorzeurende crisis op dit moment ook moge zijn, er gloort ontegenzeglijk licht aan de horizon. We kunnen weer gaan bouwen. Aan de onderneming, de toekomst. En zo hoort het ook.
Ik heb de afgelopen jaren vaak zure gezichten gezien als er geld bijeen gebracht moest worden, zelfs voor een lucratieve innovatie. ‘We zijn bezig met overleven’, was het standaard excuus. Het kan toch niet waar zijn dat er geen geld is voor innovatie in de wetenschap dat je wellicht daarmee net de crisis overleeft en vervolgens het loodje legt omdat je in betere tijden de concurrentie niet zult kunnen bijbenen? Ik begrijp wel dat als het water aan de lippen staat dat je dan naar adem moet snakken en niet bezig bent met een lange termijn strategie. Dan nog zou je nu kunnen nadenken over wat je te doen staat zodra je de kant spartelend hebt gehaald, zeker nu er land in zicht is. Definieer nu de uitdaging die aan wal ligt. Je kunt het wellicht nu niet uitvoeren, maar de plannen kunnen wel alvast worden gemaakt. Dat eet immers geen brood.
Hamsteren om de volgende crisis te kunnen overleven is straks niet genoeg. De vraag is namelijk of je nog wel terug kunt keren naar marges die sparen mogelijk maakt? We denken massaal ‘als we de crisis maar overleven, dan zijn we er weer’. Ik waag dat te betwijfelen. Een fundamentele reset zal zeker nodig zijn.
De bouw veert zo dadelijk weer wat op, maar het niveau van 2008 halen we niet en bovendien verschuift het landschap. Het bouwcircus beweegt richting transitie, renovatie en onderhoud. Nieuwbouw zal ondergeschikt zijn. Tevens verschuift het werk van de bouwplaats naar de fabriek. Dat betekent dat nieuwe partijen zich aanbieden, partijen die niet alleen industrieel denken in termen van techniek, maar ook in klantwaarden, prestaties, garanties, planning, nazorg, et cetera. U hoort het niet graag, maar de realiteit zal zijn dat het werk voor capaciteit aanbieders geleidelijk steeds verder zal opdrogen. Een kleine groep kwalitatief goede vaklieden zullen werk houden; het worden de maatwerkers, de kleermakers van de bouw. Het merendeel zal moeten werken met nieuwe efficiënte werkwijzen op basis van standaardisatie (confectie). U specialiseert in techniek en werkwijzen en biedt gestandaardiseerde producten aan. De klant kiest tussen u of een ander. Als uw propositie goed is – u concurreert dan op productwaarde en veel minder op prijs – heeft u veel werk en goede marges. Het is uw keuze.
Als Slimbouwen kan helpen, horen we het graag.
Prof. Dr. Ir. Jos Lichtenberg, hoogleraar productontwikkeling aan de TU/e, consultant bij organisaties met een innovatieambitie, voorzitter van de stichting Slimbouwen.
