Vermogensrendementsheffing in Box 3 onder vuur

De vermogensrendementsheffing van Box 3 ligt onder vuur. Wat als een ‘pretbox’ begon wordt inmiddels fel bekritiseerd. Niet voor niets heeft minister Dijsselbloem al aangekondigd in het najaar met een aanpassing te komen. Welke ontwikkelingen spelen er rond de vermogensrendementsheffing?   
 
Tekst: Mr. Frank Kerkhof RB
Alfa Accountants en Adviseurs te Bennekom
fkerkhof@alfa.nl
 
Particulieren moeten over het forfaitaire rendement (4%) op hun vermogen inkomstenbelasting betalen tegen een tarief van 30%. Maar in de praktijk is het werkelijke behaalde rendement vaak (veel) lager. Denk alleen al aan de historisch lage rente op een spaarrekening. Veel belastingplichtigen vinden daarom dat ze te zwaar worden belast. Over de vraag of de heffing in Box 3 onrechtmatig is, is in 2013 al een proefprocedure gestart. De uitspraak moeten wij afwachten. Maar los van die proefprocedure heeft de Hoge Raad onlangs wel een bijdrage aan de discussie geleverd. In een uitspraak van begin april heeft de Hoge Raad namelijk aangegeven onder welke omstandigheden de heffing in Box 3 onrechtmatig is. Die opmerking is door veel mensen opgevat als een hint. Vervolgens is door veel particulieren al bezwaar gemaakt tegen aanslagen inkomstenbelasting waarin de vermogensrendementsheffing wordt geheven.
 
Bezwaar maken of niet?
Of het inderdaad verstandig is om bezwaar te maken tegen de Box 3-heffing is nog maar de vraag. Veel deskundigen maken de inschatting dat de heffing niet onrechtmatig is en de proefprocedure tot niets leidt. De Hoge Raad zegt in voornoemde uitspraak namelijk nadrukkelijk ook dat de heffing op dit moment niet onrechtmatig is. Als de Hoge Raad bij dat standpunt blijft, kan alleen het Europese Hof voor de Rechten van de Mens nog anders beslissen. Maar goed, als u die (zeer kleine) kans op succes wilt benutten, moet u bezwaar maken.
Dat kan kort gezegd op twee manieren. De makkelijkste manier is om aan te sluiten bij de proefprocedure. Die procedure kent echter beperkingen, waardoor ze niet voor iedereen geschikt is. Een alternatief is om een individuele bezwaarprocedure te voeren. Maar daarbij is de kans groot dat de Belastingdienst uw bezwaar ‘per kerende post’ afwijst zonder op de afloop van de proefprocedure te wachten. Als uw bezwaar inderdaad wordt afgewezen, moet u beslissen of u met de zaak naar de rechter wilt stappen.
 
Let op bij huurbescherming
In hetzelfde arrest heeft de Hoge Raad beslist dat de Box 3-heffing van huurwoningen onder omstandigheden te hoog is. Op huurwoningen is in beginsel de huurbescherming van toepassing. Daardoor kan de verhuurder het huurcontract niet zomaar opzeggen. Door die bescherming heeft een verhuurde woning een lagere marktwaarde dan een woning in vrije staat. In de WOZ-waarde – de basis voor de Box 3-heffing van de woning – wordt met dat waardedrukkende effect echter geen rekening gehouden. Daarom vindt in Box 3 een correctie plaats: de WOZ-waarde wordt verminderd met een percentage dat afhankelijk is van de huurvergoeding. Maar de Hoge Raad is niet tevreden over deze methode. Het is mogelijk dat de resulterende fiscale waarde hoger is dan de werkelijke waarde van de huurwoning. Als van de hoge waarde wordt uitgegaan, wordt de belastingplichtige volgens de Hoge Raad te zwaar belast. Deze heeft daarom beslist dat deze correctiemethode niet geldt als die waarde meer dan 10% afwijkt van de werkelijke waarde van de woning. In dat geval mag van de lagere werkelijke waarde worden uitgegaan.
 
Verhuurders in Box 3, let op
Voor verhuurders is het dus verstandig kritisch te kijken naar het verschil tussen de werkelijke waarde en de Box 3-waarde van hun verhuurde woningen. Bij een verschil van meer dan 10% kunt u door middel van bezwaar alsnog de lagere waarde claimen. Voorwaarde is wel dat de aanslag nog niet onherroepelijk vaststaat. Houd er daarbij rekening mee dat de fiscus een taxatierapport zal willen zien.
 
Tenslotte
Dat Box 3 onder vuur ligt, is ook in Den Haag niet onopgemerkt gebleven. Toeval of niet: minister Dijsselbloem kondigde onlangs aan dat hij in het najaar met een voorstel komt om de heffing aan te passen. Dat lijkt goed nieuws voor belastingplichtigen. Bedenk echter dat de aanpassing waarschijnlijk budgettair neutraal moet verlopen. Een belastingverlichting voor de één zal dus een belastingverzwaring voor de ander betekenen. Terugkeer naar een pretbox zit er niet (voor iedereen) in.