Investeren in duurzaamheid kan leiden tot economisch succes?

Het is voor iedereen duidelijk dat duurzaam bouwen de afgelopen jaren een grote vlucht heeft genomen. Er wordt tegenwoordig geen gebouw meer gerealiseerd zonder ‘duurzaamheid’ minstens één keer te noemen. Wat ondanks de vele tools, definities en benaderingen echter nog vaak onduidelijk is, is de manier waarop bouwers duurzaamheid in de praktijk kunnen brengen en wanneer dit voor bouwbedrijven ook echt van toegevoegde waarde is. De belangrijkste vraag voor veel bouwbedrijven blijft: wanneer leiden duurzame investeringen ook daadwerkelijk tot economisch succes?
 
Tekst:  Inigo Cleton, TOIO ADMS, Technische Universiteit Eindhoven
 
Er zijn nog steeds veel bouwbedrijven die duurzaam bouwen beschouwen als bijzaak en zich met name richten op het naleven van minimale eisen van de overheid of markt. Bij hen speelt ‘duurzaamheid’ veelal alleen een rol bij het verbeteren van hun imago of bij het afwerken van een checklist bij een offerte of aanbesteding. Er zijn daarnaast echter ook steeds meer bouwbedrijven die duurzaam bouwen niet langer zien als een minimale norm waaraan moet worden voldaan, maar als een kans voor het verbeteren van het economisch succes van hun bedrijf.
Hoewel duurzaamheid een belangrijke bijdrage kan leveren aan het economisch succes van bouwbedrijven, gebeurt dit niet onder alle omstandigheden of zonder het nodige management. Bouwbedrijven kunnen op vele manieren duurzaam zijn, door het aanbieden van duurzame producten, het leveren van diensten die andere duurzaam maken, of door het verduurzamen van het eigen bedrijfsproces of processen elders in de waardeketen. Gedurende de tweejarige postacademische opleiding ADMS aan de Technische Universiteit Eindhoven heb ik praktijkgericht onderzoek verricht naar duurzaamheid binnen de gevelindustrie. Een aantal inzichten uit dit onderzoek zijn met name van belang voor bouwbedrijven die op zoek zijn naar een manier om te bepalen wanneer duurzame investeringen ook daadwerkelijk gaat leiden tot economisch succes. Deze inzichten zou ik eens verder willen toelichten.
 
Duurzaamheid als investering
Een belangrijke vraag is waarom we duurzaamheid niet zouden behandelen als iedere andere investering? Bij de aankoop van nieuw materieel, het huren van huisvesting, of het aannemen van nieuwe medewerkers, berekent of beredeneert ieder bouwbedrijf hoe dit zich in de toekomst zal gaan terugverdienen. Binnen deze context zouden er bij investeringen in duurzaamheid vier vragen moeten worden gesteld die bij iedere andere investering veelal vanzelfsprekend zijn:

• Leidt deze investering direct tot een verhoging van onze omzet?
• Leidt deze investering direct tot een verlaging van onze kosten?
• Wordt er waarde gecreëerd dat indirect zal leiden tot een verhoging van onze omzet, of een verlaging van onze kosten?
• Worden er risico’s verlaagd, wat indirect zal voorkomen dat in de toekomst onze omzet daalt of onze kosten zullen stijgen?

 
De antwoorden op deze vragen geven meer inzicht in de wijze waarop duurzame investeringen leiden tot economisch succes. Dit kan vervolgens worden gebruikt bij het definiëren van nieuwe projecten of activiteiten, het kiezen tussen welk alternatief wel of niet uit te voeren en het helder stellen waar de projecten of activiteiten precies toe moet leiden. Het is belangrijk nadrukkelijk te zeggen dat de kans op succes wordt vergroot met een team bestaande uit individuen of organisaties afkomstig uit de hele industrie. Duurzaamheid kent immers vele dimensies en verschillende perspectieven ondersteunen de ontwikkeling van kansrijke ideeën.
 
Duurzame waardedrijvers
In het begin zullen de antwoorden op de bovenstaande vragen relatief snel en globaal zijn, en er is een manier die bouwbedrijven kan ondersteunen bij het steeds specifieker en concreter beantwoorden van deze vragen. In principe kan iedere duurzame investering worden teruggebracht tot een aantal kerngebieden en waardedrijvers. De kerngebieden van een bedrijf die worden beïnvloed door duurzame waardedrijvers, zijn gerelateerd aan de omzet, kosten, activa en risico’s van het bedrijf. Duurzame waardedrijvers zijn variabelen die betrekking hebben op duurzaamheid en een directe of indirecte invloed hebben op de economische prestatie van bedrijven. In het algemeen kan worden gesteld dat de waardedrijvers met betrekking tot omzet en kosten rechtstreeks de economische prestatie van bedrijven beïnvloeden. Waardedrijvers die betrekking hebben op activa en risico’s beïnvloeden omzet en kosten van een bedrijf en hebben dus een indirecte invloed op de economische prestatie van bedrijven.
 
Van globaal naar concreter
Het idee is om steeds specifieker en concreter te worden als men probeert te berekenen of althans beredeneren wat de bijdrage is van deze duurzame investeringen. Zo kan het aanbieden van circulaire producten leiden tot de mogelijkheid om meer producten te verkopen of het vragen van een hogere prijs. Concreter worden kan door vervolgens vragen te stellen, zoals: welke klanten zijn bereid om meer te kopen of te betalen, op welke wijze zijn deze klanten verbonden aan ons bedrijf en hoeveel is de verwachte opbrengst? In welk marktsegment worden deze producten aangeboden, hoe groot is dit segment en hoeveel zal ons aandeel hierin worden? Het resultaat is de rechtvaardiging voor de investering waarin alle de economische, sociale en ecologische aspecten zijn geïntegreerd.