‘Brandveiligheid bestaande bouw niet geborgd’

De afgelopen jaren zijn bij branden in woon- en zorggebouwen herhaaldelijk slachtoffers gevallen. Die incidenten zijn een wake-up call voor de brandveiligheidssector.
 

De brandveiligheid in bestaande bouw is nog onvoldoende geborgd. Gezamenlijke actie van gebouweigenaren en de overheid is dringend geboden om het brandveiligheidsniveau van de bestaande gebouwvoorraad op peil te brengen en te houden.
De kern van het probleem is dat de basis van het brandveiligheidsregime in Nederland nog teveel is gebaseerd op regelgericht denken. Maar enkel aan de regeltjes voldoen maakt een gebouw niet brandveilig. In het planstadium en vergunningtraject voor nieuwbouw weten we het allemaal wel. Dan worden plannen door de overheid kritisch getoetst aan het Bouwbesluit, kunnen de eisen niet streng genoeg zijn en zijn de intenties meer dan goed. Er is in de vergunningsfase vaak meer dan voldoende aandacht voor brandbeveiligingsinstallaties, bouwkundige maatregelen en organisatorische aspecten om restrisico’s op papier af te dekken.
Maar dat gaat over nieuwbouw. Het verkrijgen van vergunningen is hier vaak een drijfveer. Echter, 90 procent van de gebouwenvoorraad in Nederland is bestaande bouw. In de gebruiksfase weet na enige tijd bijna niemand meer welk doel de gerealiseerde brandveiligheidsvoorzieningen dienen en is de verantwoordelijkheid voor brandveiligheid veel diffuser. Wie is dan verantwoordelijk voor het brandveilig gebruik van het bouwwerk? De eigenaar? De beheerder? De gebruiker? Wie neemt initiatief voor periodieke controle om na te gaan of het brandveiligheidsniveau nog steeds aansluit op de gebruikerspopulatie en de wijze van gebruik van bestaande bouw? En wie houdt in de gebruiksfase toezicht op naleving van de wettelijke voorschriften?

Bestaande bouw

De brandveiligheidswereld is in transitie. Met name de veranderende rol van de overheid heeft grote consequenties voor de brandveiligheid in de samenleving. De overheid wil minder regelgeving, doet op steeds meer terreinen een stap terug en legt meer verantwoordelijkheid neer bij marktpartijen. Ook in relatie tot brandveiligheid wordt al gesproken over deregulering en er zijn pilots met zelf-audit door bedrijven en instellingen. In de praktijk blijkt meer dan eens dat de markt daar nog niet klaar voor is, omdat een solide basis voor brandveiligheid vaak ontbreekt.
Onderzoek naar het brandveiligheidsniveau van bestaande bouw in een veiligheidsregio leverde op dat slechts drie procent van die gebouwen voldoet aan de minimale eisen van het Bouwbesluit. Dat zijn alarmerende cijfers. Tijdens het onderzoek kwamen veel tekortkomingen aan het licht. Zoals ontbrekende vluchtwegtransparanten, onderbrekingen in de bouwkundige compartimentering en geblokkeerde nooduitgangen. De geconstateerde gebreken zijn terug te voeren op een gebrek aan kennis en risicobewustzijn bij gebouwbeheerders en –gebruikers en onduidelijkheid over wie nu precies verantwoordelijk is voor het bewaken van het brandveiligheidsniveau in de gebruiksfase. Ook aan een adequate noodorganisatie of –plan ontbreekt het vaak. Onder deze omstandigheden is het wachten op het volgende betreurenswaardige incident dat de headlines van het nieuws haalt.

Meer lezen? Ga naar BrandVeilig.com