Wet kwaliteitsborging alleen voor echte woonconsument

In de komende tijd praat de Tweede Kamer met minister Blok, over zijn wetsvoorstel Kwaliteitsborging. Nou zijn veel consumenten al heel tevreden over hun aannemer. Bouwers scoren bij hun klanten vaak hoog op kwaliteit, of het nu gaat om een verbouwing of nieuwbouwwoning. Jarenlang onderzoek bewijst dat.
 

Elk type opdrachtgever krijgt namelijk fors meer mogelijkheden om de aannemer aansprakelijk te stellen voor gebreken na oplevering. Dat is echt te veel van het goede. Er moet heel duidelijk verschil gemaakt worden tussen klantgroepen. En wel tussen professionele opdrachtgevers enerzijds – dat zijn juist vaak ook overheidspartijen, zoals het Rijk zelf – en anderzijds de grote groep van particulieren, die eens, misschien twee keer in hun leven een nieuw huis laten bouwen of een verbouwing laten uitvoeren.
Die eerste professionele groep heeft veel meer vakkennis en bepaalt ook veel in het hele bouwproces: om te beginnen vaak met het ontwerp, in een of andere vorm, plus de juridische voorwaarden van het bouwcontract. Verder houden die opdrachtgevers meestal ook wel enige vorm van toezicht tijdens de bouw. Opdrachtgevers die van begin tot eind zoveel mogelijkheden hebben, hoeven dus niet zo nodig nog eens extra beschermd te worden. Toch zie ik dat nu terug in het voorstel.

Een voorbeeld: als het Rijksvastgoedbedrijf volgens eigen ontwerp een nieuw ministerie of Paleis van Justitie laat bouwen, kan deze zeer professionele overheidsopdrachtgever – net als de gewone particulier – straks alsnog een beroep doen op fors uitgebreide bescherming. Zo rolt alles wel heel erg één kant op. Wat moet er gebeuren? De extra bescherming moet beperkt worden tot ‘ondeskundige’ opdrachtgevers, die al die kennis en mogelijkheden niet hebben. Ofwel de echte woonconsumenten. Zij kunnen er baat bij hebben.

Legesheffing

Nog een punt is de legesheffing van gemeenten. Voor de toetsing van de bouwkwaliteit mogen gemeenten die leges nog steeds vragen van burgers die een nieuw huis willen bouwen of grootscheeps willen verbouwen. Maar die toetsing gaat nou juist naar speciale bureaus, weg bij de gemeente dus. Maakt de burger dan straks verplicht dubbele kosten? Probleem is dat gemeenten nauwelijks gegevens bijhouden over de bouwleges en het systeem al jaren niet transparant is. Heel ergerlijk. Als je een nieuwbouwwoning of bedrijfspand laat bouwen, subsidieer je waarschijnlijk heel veel kleinere verbouwingen daarmee. Want zo houden gemeenten die leges lager.
Maar zeker weten doe je dat niet, want gemeentes houden de boeken gesloten. Als er al iets op papier staat. Daarom moet er een helder systeem van leges komen, plus legeskorting van 50% bij invoering van het wetsvoorstel.
En tenslotte is het belangrijk dat – als de wet wordt ingevoerd – dat zoiets gebeurt met goede communicatie. Want bouwers én opdrachtgevers – professioneel en particulier – moeten natuurlijk wel op tijd goed weten waar ze aan toe zijn.

Maxime Verhagen
Voorzitter Bouwend Nederland