Competent bouwen

Het is nog lang niet overal ‘hosanna’ in de woningbouw. Dat weten we maar al te goed, zeker buiten de Randstad. Toch zal niemand ontkennen dat we er beter voor staan. Het hagelt gelukkig geen faillissementen en ontslagen meer. We hebben zelfs geleidelijk aan weer meer mensen nodig, nu of straks. Tegelijkertijd zien we heel veel ontwikkelingen, die vragen oproepen. Bijvoorbeeld de vraag hoe beroepen in de bouw veranderen. Want als de wereld verandert, dan verandert de bouw natuurlijk ook.
 

Maxime Verhagen Voorzitter Bouwend Nederland

Er komen nieuwe technieken, processen worden verder geautomatiseerd en ook zullen 3D-printers en robots meer en meer werk overnemen. Op z’n minst worden taken binnen beroepen anders. Zo verandert het werk van een werkvoorbereider of een projectleider op zich niet door het virtualiseren van het bouwproces. Maar wel maakt hij gebruik van nieuwe technieken. Dat geldt helemaal als het gaat om prefab bouwen en 3D-printing.
De aard van het werk verandert: je hebt meer logistieke en organisatorische vaardigheden nodig en minder vakmanschap. Dat geldt ook als het gaat om de ontwikkelingen rondom het ‘smart’ maken van gebouwen, qua installatietechnieken, qua ICT. Dat vraagt andere kennis van medewerkers in de bouw, en meer samenwerking met andere disciplines, zoals installateurs. Ook veranderen de klanten in de bouw: mensen willen dat bouwers meedenken, van ontwerp tot uitvoering. Je moet kunnen ‘ontzorgen’.
We zullen als sector om al deze redenen veel energie moeten stoppen in de instroom van toekomstige medewerkers. En de medewerkers die er zijn, zullen meer ‘21e eeuwse’ competenties moeten ontwikkelen. Zoals omgevingsbewustzijn, organisatie- en communicatietalent, verantwoordelijkheidsgevoel, net als meedenken met de klant, met andere leveranciers en met vertegenwoordigers van disciplines rondom de bouw.
Is vakmanschap niet genoeg? De bouw wordt steeds klantgerichter, we gaan ook steeds meer woningen energiezuinig maken. Ook maken we steeds meer huizen geschikt voor de verzorging van oudere bewoners. We komen dus steeds meer bij ‘kwetsbare mensen’ over de vloer. Dat vergt meer vaardigheden dan op een afgesloten bouwplaats waar je iets totaal nieuws neerzet. Daar hoef je niet in overleg met de bewoners. Daar hoef je niet uit te leggen wat je wanneer, waar en waarom gaat doen – en hoeveel herrie dat oplevert.
Natuurlijk zal niet iedereen al deze ‘soft skills’ in gelijke mate hoeven ontwikkelen. Ook is er niet bij iedereen even veel aanleg voor al deze vaardigheden. Je hoeft ook niet een schaap met 5 poten te zijn. Dit is nou typisch maatwerk, en dat vragen wij als sector van onze medewerkers. ‘Wat kun je zelf?’, ‘wat wil je?’, ‘hoe ontwikkel jij deze eigenschappen verder?’, dat soort vragen. Met de nieuwe cao kregen de medewerkers een persoonlijk budget voor hun ontwikkeling. Dat is wennen voor iedereen. Maar het nemen van eigen verantwoordelijkheid is toch – zeker vandaag de dag – niet meer alleen iets voor hoger opgeleiden?
Zo kunnen er mooie competenties aangeboord en verder ontwikkeld worden, die het technisch vakmanschap versterken. Dat heeft heel veel zin, niet alleen omdat ook in de bouw de robotisering gevolgen zal krijgen. Gelukkig heeft het ook zin omdat de bouw een ongelooflijk interessante toekomst tegemoet gaat. Een toekomst van veel technische innovaties, grote opgaven, maar ook steeds meer samenwerking, kennis delen en dus communiceren. Steeds vaker ook bij de mensen thuis, dus met mensen die wonen op de plek waar jij aan het werk bent. Dan helpt het als je begrijpt wat hen bezighoudt, terwijl je ook begrijpelijk kunt uitleggen wat je aan het doen bent.
Daar kan iedereen op zijn eigen manier een persoonlijke invulling aan geven. Voor de keuzes in die ontwikkeling kun je begeleiding krijgen als je wilt. En zo leer je jezelf ook nog eens beter kennen. Dat is voor niemand slecht!

Maxime Verhagen
Voorzitter Bouwend Nederland