Einde pensioen in eigen beheer nadert toch!

In eerdere edities van BouwTotaal ben ik al ingegaan op de uiterst belangrijke verwachte wetswijziging inzake het pensioen in eigen beheer. En toch is er nu weer een reden om aandacht voor dit onderwerp te vragen. Het kabinet heeft immers onlangs het besluit definitief genomen: opbouw van pensioen in eigen beheer (lees: in uw eigen BV) is met ingang van 2017 niet meer mogelijk. Op Prinsjesdag 2016 wordt het wetsvoorstel verwacht. Maar de contouren hoe om te gaan met de bestaande pensioenverplichting in uw BV zijn nu al duidelijk.
 

Staatssecretaris Eric Wiebes biedt een baanbrekende oplossing voor het al jaren bestaand probleem met pensioen in eigen beheer. Foto: Rijksoverheid.nl.

Tekst: Mr. Frank Kerkhof RB
Alfa Accountants en Adviseurs te Bennekom
fkerkhof@alfa.nl

Het pensioen in eigen beheer kent al jaren veel problemen. Het grote verschil tussen de commerciële en de fiscale waarde van de pensioenverplichting speelt de hoofdrol. Hierdoor is pensioen in eigen beheer veel te ingewikkeld geworden en is het vaak niet mogelijk dividenduitkeringen te doen. Het Kabinet komt nu met een baanbrekende oplossing: de opbouw van pensioen in eigen beheer stopt definitief en de bestaande pensioenverplichting wordt ‘uitgefaseerd’.

Wat is ‘uitfaseren’?

Uitfaseren betekent dat u een keuze moet maken hoe uw bestaande pensioenverplichting wordt afgewikkeld. Staatssecretaris Wiebes noemt hiervoor drie mogelijkheden:
1.    Afkoop.
2.    Omzetten in een ‘oudedagsspaarverplichting’.
3.    Afwikkelen zoals u in de pensioenovereenkomst met uw BV heeft afgesproken.

Uitfaseren met afkoop

De pensioenverplichting die voor de commerciële waarde op de balans van uw BV is opgenomen mag zonder loonheffing en/of heffing van vennootschapsbelasting worden afgestempeld naar de (vaak veel) lagere fiscale waarde. Daarna mag de fiscale waarde van de pensioenverplichting in 2017, 2018 of 2019, zonder heffing van 20% revisierente, worden afgekocht. Om u te stimuleren daadwerkelijk tot afkoop over te gaan geeft Wiebes u daarbovenop een forse fiscale korting. De hoogte van de korting is afhankelijk van het jaar van afkoop (zie het schema). Hoe groot het bedrag is dat u uiteindelijk daadwerkelijk door de afkoop ontvangt, hangt af van de financiële situatie van uw BV.

Afkoopjaar   
Korting op grondslag voor loonheffing
Deel van afkoopsom belast met loonheffing
Effectief tarief bij tabeltarief 52%

2017
34,5%
65,5%
34,06%

2018
25%
75%
39%

2019
19,5%
80,5%
41,86%

Maar let op: beslissend bij de afkoopregeling is de fiscale verplichting per ultimo 2015. Wiebes wil hiermee ongewenst anticipatiegedrag voorkomen. Hierdoor is het bijvoorbeeld niet zinvol om in 2016 alsnog een pensioen toe te zeggen of maatregelen te nemen om de pensioenverplichting van uw BV fors te verhogen.

Uitfaseren met spaarvariant

Ook bij de spaarvariant mag de pensioenverplichting zonder loonheffing en/of heffing van vennootschapsbelasting worden afgestempeld naar de fiscale waarde. Deze waarde wordt vervolgens omgezet in een oudedagsspaarverplichting. Bij het bereiken van uw pensioenleeftijd wordt het gespaarde bedrag in 20 jaar in gelijkmatige bedragen uitgekeerd. Deze uitkeringen worden bij u belast in box 1.

Uitfaseren middels reguliere afwikkeling

Als u niet kiest voor afkoop of omzetting, kiest u in feite voor een reguliere afwikkeling van de bestaande pensioenverplichting. Zoals gezegd is verdere opbouw van uw pensioen straks niet meer mogelijk. Wel ontvangen u of uw nabestaanden in de toekomst (conform de pensioenovereenkomst met uw BV) een ouderdoms- c.q. nabestaandenpensioen. Maar let op: als u voor deze optie kiest wordt de pensioenverplichting niet afgestempeld naar de (vaak veel) lagere fiscale waarde.  

Belangrijke aandachtspunten

Zoals gezegd biedt Wiebes hiermee een baanbrekende oplossing voor een al jaren bestaand probleem. In hoofdlijnen is de oplossing ook helder en duidelijk. Maar dit betekent niet dat er geen belangrijke aandachtspunten zijn. Denk bijvoorbeeld aan het volgende:
•    Bij afkoop en omzetting in de spaarvariant geldt dat een partner moet instemmen. Het belang van de partner is daarbij niet altijd gelijk aan dat van de directeur-grootaandeelhouder en de BV. Onderlinge afstemming is dus noodzakelijk.
•    Voor een afkoop moet uw BV over voldoende liquide middelen (kunnen) beschikken om de loonheffing af te dragen. U doet er daarom verstandig aan de fiscale gevolgen van een eventuele afkoop van de pensioenverplichting mee te nemen in uw investerings- en beleggingsbeleid.  

Tenslotte

Directeuren-grootaandeelhouders moeten in 2017 dus een belangrijke keuze maken. De belangen kunnen buitengewoon groot zijn. Uiteraard is een zorgvuldige (fiscale) afweging noodzakelijk. Heikel punt is, zo verwacht ik, de rol van de partner. Gaat deze zonder meer akkoord met een afkoop? Of wordt een financiële compensatie verlangd? De tijd zal het leren.