Waar Nederland en eigenlijk heel Europa kreunde onder het juk van de crisis, viel er in de regio Eindhoven nog steeds groei te noteren en het gaat maar door. Dit artikel is geheel gewijd aan een spectaculair iconisch project in aantocht. Pas net aan de buitenwereld gepresenteerd. Voor dit project met als werknaam ‘The Dutch Mountains’, bestaan vergevorderde plannen. Net als de Venco Campus heeft het zowel uit efficiëntie als op basis van exploitatie overwegingen ‘Slimbouwen’ omarmd.

Tekst: prof. dr. ir. Jos Lichtenberg
 

De regio Eindhoven, Veldhoven, Helmond timmert enorm aan de weg. In 2011 werd deze regio door het Intelligent Community Forum (ICF) uitgeroepen tot slimste regio ter wereld. Het ICF is een internationale denktank op het gebied van economie en sociale ontwikkeling, die jaarlijks een ranglijst van slimme gemeenschappen maakt. Voor 2017 is nu ook het aangrenzende gebied ‘de Kempen’ genomineerd. Daarbij wordt onder andere het bedrijf Vencomatic genoemd, dat is gehuisvest in het pareltje van slimbouwen: ‘De Venco Campus’. Een gebouw met een vloeroppervlak van 3 hectare (geen kleintje dus) dat dankzij de Slimbouwen benadering 30% onder het bouwbudget werd gerealiseerd. Een marge die overigens weer is geïnvesteerd in een gigantisch PV dak.
 

Icoon

The Dutch Mountains is een initiatief van ‘nieuwe generatie ontwikkelaar’ BLOC uit Rotterdam, in nauwe samenwerking met architect Studio Marco Vermeulen. Het project kreeg al gauw brede en actieve steun van bedrijven en kennispartners (zie overzicht van deelnemers). Dat alles natuurlijk gedragen door de gemeente Veldhoven en mede initiator Brainport Development, die al langer op zoek waren naar een iconisch object pal naast de A2.
 

En Iconisch wordt dit project zeker. Alleen al het volume is ronduit spectaculair te noemen. Het zich naast de A2 uitstrekkende bouwvolume is niet extreem hoog, maar vooral heel lang. Op zijn kant zou het kunnen wedijveren met de torens die nu in de wereld worden gebouwd.
In de lage landen ben je al gauw een Mountain, hetgeen tot uiting komt bij de beëindigingen van het complex die oplopen naar een respectabele hoogte. Het levert een soort heuvellandschap op, waar vandaan (ook op het dak zijn openbare functies te vinden) je een spectaculair uitzicht op de omgeving hebt. Omgekeerd vanaf de weg gezien schuiven, uit de bocht in de A2 komend, de twee verhoogde beëindigingen voor elkaar langs ,waardoor het landschap lijkt te bewegen.
Die dynamiek is een bijna symbolische vertaling van de functies. Het wordt qua gebruik namelijk ook een zeer dynamisch gebouw. Er is een hotelfunctie voorzien, er wordt gewoond en gewerkt, maar er kan ook worden gerecreëerd. In het gebouw worden culturele en technologische demonstraties en tentoonstellingen georganiseerd. Ook openbaar toegankelijke voorzieningen, zoals restaurants, café’s, fitness, kinderopvang en een supermarkt, zal je er aantreffen. Natuurlijk is in het project ook voldoende kwalitatieve parkeerruimte opgenomen. Half ondergronds, maar met voldoende daglicht en natuurlijke ventilatie.

A building that never sleeps

Het gebouw omsingelt tevens een groot groen middengebied: een park van 13.000 m2. Hier kan worden gerecreëerd, maar het draagt ook bij aan de beoogde kringlopen, zoals ten aanzien van water. Tevens ontstaat een kwalitatief hoogwaardig verblijfsgebied, dat bovendien voorziet in de aanvoer van lucht voor in het gebouw.
Het project zal met alle functies een soort ecosysteem zijn, dat constant leeft (a building that never sleeps). Hierin wint soms de ene functie terrein en een half jaar later weer een andere. Slimbouwen ondersteunt deze veranderingen met duurzame en aanpasbare technologie.
De regio Eindhoven heeft momenteel een aantal gespecialiseerde campussen. De Hightech Campus, nauwelijks een kilometer verderop, geldt als een broeinest voor startups en zuigt ook bestaande high tech bedrijven aan. Een tweede technologie bolwerk is natuurlijk de TU/e in het hart van de stad. Daarnaast is er een creatieve campus in Strijp S en Strijp R en ook Agrofood, Automotive en Lifetec zijn in de regio sterk vertegenwoordigd. The Dutch Mountains zal zich profileren als een Experience campus. Bedrijven uit de regio presenteren er zichzelf en hun nieuwste innovaties. Daarmee wordt het tevens een belangrijke zakelijke ontmoetingsplek.
 

Building as a service

Bijzonder aan het project is dat het gebouw niet als een object, maar als een dienst wordt gepositioneerd. Het is, zoals ook de website vertelt, een interactieve werk- en verblijfsomgeving met een missie. Een ultra-circulair gebouw dat in staat is met de tijd te veranderen en beter te worden, door updates en upgrades en misschien wel af en toe een downgrade. The Dutch Mountains is de belichaming van de diensteneconomie. Licht, warmte, voedsel, meubilair, installaties, gevels en grond: in het systeem van The Dutch Mountains zijn het allemaal diensten.
In het woord dienst zit ook opgesloten dat het zeer sterk op de gebruiker is gericht. De ontwikkeling is dan ook niet primair uit op lage bouwkosten, maar op waardeontwikkeling gezien door de bril van de key stakeholders (met de gebruiker voorop). Denk aan beleving, gezondheid, efficiëntie, kortweg een gebruikersgerichte exploitatie. Dat is ook de reden waarom in het ontwikkelteam relatief veel partijen uit de dienstverlening en ICT zijn opgenomen.

Zelflerend

Aldus is het project straks, ik citeer de site nogmaals, een slim ‘service-ecosysteem’: een totaalpakket van diensten dat voor de gebruiker de ideale interactieve woon-, werk- en verblijfsomgeving vormt. Door een slim gebruik van domotica, sensoren, software en data die samen een lerend systeem vormen, wordt het project tijdens het gebruik steeds gebruiksvriendelijker, comfortabeler en gezonder. Het is duidelijk dat deze opzet ook om een volstrekt ander exploitatie model vraagt. Allemaal onderdeel van dit project waarbij alles anders lijkt te zijn, waarbij niets is wat het lijkt. Waarbij verankerde routines niet meer blijken te werken.
 

Circulair

Het is niet moeilijk om te doorzien dat dit ook de basis vormt voor het realiseren van de best denkbare circulaire omgeving. Dat krijgt ook al bij realisatie vorm door van begin af aan zelfvoorzienend te zijn, met gesloten kringlopen op het gebied van energie, water, afval en materialen. De high tech kennis in de regio is reeds betrokken of zal worden gemobiliseerd. Hiermee wordt een aanpak ontwikkeld om de ambitie, het realiseren van het meest circulaire gebouw denkbaar, waar te maken.
 

2020

Het is duidelijk dat het hier niet om zo maar een gebouw gaat. Als icoon voor de nieuwe wereld vraagt het veel denkkracht. In elk geval ontwikkelen de partners het project tot medio 2017 door en geleidelijk zullen dan marktpartijen worden aangestuurd vanuit het dan ontwikkelde concept met bijbehorende exploitatiemodellen. Dan start ook de fysieke voorbereiding van het project, dat naar verwachting in 2020 gerealiseerd zal zijn.
 

Partners in Dutch Mountains

Naast BLOC en Studio MRCO Vermeulen (initiatiefnemers), Slimbouwen, alsmede de Gemeente Veldhoven en Brainport Development (ook initiator) zijn de volgende partijen aangesloten:

• AAFM: Integrated Facility Management.
• Asito: schoonmaakorganisatie.
• Dell Technologies: voorziet bedrijven en projecten van een essentiële infrastructuur voor het vormgeven van hun digitale toekomst, het ingrijpend verbeteren van hun ICT-omgeving en het beschermen van informatie.
•  Honeywell: actief met het ontwikkelen van innovatieve systemen, producten en diensten voor automatiserings- en beveiligingsoplossingen.
• Spie: Europese leider in multitechnische dienstverlening m.b.t. energie en communicatie.
• Urban Exchange: adviesbureau in vernieuwende gebiedsontwikkelingen met bijzondere aandacht voor identiteit, concept en ontwikkelstrategie.
• TU Eindhoven: actief op relevante strategische terreinen als Energy, Smart Mobility en Health.
• ARUP: is één van de meest aansprekende ingenieurs- en adviesbureaus ter wereld met hoogwaardige technische kennis.
• Twice: biedt hightech business centers voor innovatieve bedrijven met een levendig ondernemersnetwerken en is daarmee ook een beoogd exploitatiepartner.