EIB: Groot tekort aan woningbouwlocaties

‘In de meeste Nederlandse provincies is het planaanbod ontoereikend om de trendmatige woningvraag in de komende tien jaar op te vangen.’ Dat stelt het Economisch Instituut voor de Bouw (EIB) in de zojuist verschenen studie ‘Investeren in de Nederlandse woningmarkt: investeringsopgaven in twaalf provincies’. Als er geen nieuwe locaties worden ontwikkeld, dreigt er schaarste op de Nederlandse woningmarkt, aldus het EIB. De tekorten nemen aanzienlijk verder toe bij hoge demografische groei.
 

In de meeste provincies blijft het planaanbod in het komende decennium achter op de voorziene vraag. Door het wegvallen of uitstellen van de plannen neemt het aanbod in de toekomst nog verder af. Bovendien bestaat volgens het EIB 50% van de huidige plannen uit ‘zachte plannen’. Deze plannen moeten nog verder worden uitgewerkt en op bestuurlijk niveau worden goedgekeurd. Volgens het EIB valt op dat een aantal plannen in strijd is met beleidsmatige uitgangspunten van provincies of gemeenten. In de provincie Utrecht blijft het aanbod het verste achter op de vraag.
Bij gebrek aan ontwikkeling van nieuwe woningbouwlocaties, dreigt er grote schaarste op de Nederlandse woningmarkt. Hierdoor kunnen de woningprijzen gaan stijgen, wordt de keuzevrijheid van woonconsumenten beperkt en komen kopers onder druk te staan, wat leidt tot overhaaste beslissingen. Ontwikkelaars en bouwers worden daarnaast ontmoedigd om creatief en klantgericht te bouwen.

Groene ruimtes

De grootste uitdaging ligt volgens het EIB bij de groene ruimtes rond de populaire streden. Het gaat hierbij niet om natuurgebieden of bijzondere landschappen, maar om de ‘weilanden’ buiten de stad. Deze weilanden bieden ruimte om groene woonomgevingen te ontwikkelen. Het huidige ruimtelijke beleid is echter gericht op zuinig ruimtegebruik, waardoor het vooralsnog nauwelijks mogelijk is om daar woninglocaties te ontwikkelen.
De studie biedt daarnaast een verkenning van de investeringsopgaven in de woningbouw in de periode 2016-2030. Wat opvalt zijn de grote investeringen in de bestaande woningvoorraad. Voor de realisatie van de doelstellingen rond duurzaamheid zou met de huidige techniek een investering van 130 miljard euro nodig zijn in de komende vijftien jaar. Daarbij komt een investering van ruim 150 miljard euro voor de algemene kwaliteitsverbetering en vervanging van de huidige voorraad. Daarnaast bestaan er voor sommige regio’s of specifieke groepen uitdagingen rond funderingsherstel en asbestverwijdering of aardbevingsschade. Zo zorgt aardbevingsschade in de provincie Groningen voor een toename van de woningbouwinvesteringen met 20% in de komende vijftien jaar.