Isolatie van gevels aan de binnenzijde: de mogelijkheden

Stel: woningen worden voor een grondige aanpak binnen de bestaande gevels helemaal leeggehaald en opnieuw ingedeeld. De steens gevels moeten zorgvuldig worden gerestaureerd, dus kan alleen aan de binnenzijde isolatie worden aangebracht. Welke mogelijkheden zijn er?
 

Isolatie aan de binnenzijde gebeurt vaak en metalen of houten stijl- en regelwerk waarin de isolatie wordt aangebracht.

Vooral in woonbuurten uit de jaren ’20 en ’30 van de vorige eeuw zijn nog  fraaie gemetselde gevels aanwezig. Belangrijk genoeg vaak om het vakmanschap hiervan zichtbaar te laten en/of te herstellen. Bij renovatie betekent dit: aan de binnenzijde isoleren.  
Hiervoor zijn verschillende mogelijkheden:

• blokken van cellenbeton of minerale isolatieplaten;
• voorzetwanden opgebouwd uit stijl- en regelwerk met diverse mogelijkheden van isolatie, afgewerkt met gipsplaten;
• prefab isolatiepanelen;
• dun/ vacuümisolatie.

Aandachtspunten

Een verkeerd geplaatste voorzetwand kan zorgen voor vochtproblemen, of bestaande vochtproblemen vergroten. Goed advies is daarom belangrijk. Veelal wordt bij isolatie met voorzetwanden een luchtspouw van 20 mm tussen de gevel en het isolatiemateriaal aangehouden, om vochtproblemen te voorkomen. Daarnaast moet bij veel isolatiematerialen ook een dampremmende laag aangebracht worden,  aan de warme zijde van de isolatie. Verder verdienen koudebruggen aandacht.
Tegenwoordig is – vooral bij zeer goed geïsoleerde woningen – ook de luchtdichtheid van belang, ofwel: luchtlekken moeten worden voorkomen. Een goede voorbereiding (goede detaillering) is hierbij het halve werk, maar ook de uitvoering speelt een rol.
De dikte van een voorzetwand wordt meestal beperkt tot circa 10 cm om het bruikbaar vloeroppervlak van de woningen niet teveel te verkleinen. De toepassing van dunne isolatiematerialen die toch een hoge isolatiewaarde hebben (zoals meerlaagse isolatiefolies en vacuümpanelen) is dan een alternatief.
 

Door toepassing van minerale isolatieplaten (Multipor van Xella) aan de binnenzijde is de R-waarde van deze gevels verhoogd naar 3 m2K/W.

Blokken

Minerale isolatieplaten hebben een aandeel vaste stof van slechts 5 procent en zijn dampopen, waardoor de vochthuishouding op een natuurlijke manier wordt gereguleerd. Aanvullende dampremmende constructies, bijvoorbeeld het aanbrengen van een dampremmende folie aan de binnenzijde, is meestal niet nodig.
Het thermisch vermogen van cellenbetonblokken ontlenen deze aan een toevoeging (aan zand, kalk, cement en water) van een beetje aluminiumpoeder dat voor lucht in de elementen zorgt, en dus voor het isolerend vermogen. Zowel minerale isolatieplaten als cellenbetonblokken hebben een hoge warmteweerstand. Diktes van 50 tot 200 mm.

Voorzetwanden

Voorzetwanden zijn veelal opgebouwd uit een stijl- en regelwerk waartussen isolatie (steenwol, glaswol, polystyreenschuimplaten, celluloseplaten) wordt aangebracht. Maar ook natuurlijke isolatiematerialen komen hiervoor in aanmerking, zoals platen of dekens van houtvezels, schapenwol en vlas- of hennepwol. Deze natuurlijke materialen hebben naast een hoog warmte-accumulerend vermogen ook een vochtregulerend vermogen. Op het stijl- en regelwerk worden vervolgens veelal gips(vezel/karton)platen aangebracht.
Voor een snelle en eenvoudigere verwerking zijn er ook samengestelde panelen, bijvoorbeeld van Kingspan Insulation: de Kooltherm K17 Binnenisolatie. Dit is een isolatieplaat met daarop een gipskartonplaat verlijmd. Binnenisolatie levert het bedrijf ook, namelijk het W'all-in-One systeem. Dit is een hoogwaardig isolerend thermisch voorzetwandsysteem samengesteld uit PIR isolatie met daarop een gipskartonplaat van 9,5 mm en wordt geleverd in combinatie met houten sloffen en een isolerend montageprofiel.
Isover Calibel SK is eveneens een kant-en-klare voorzetwand die bestaat uit een harde glaswolplaat, verlijmd op een 10 mm dikke gipskartonplaat en wordt gebruikt als thermische en akoestische isolatie. Zeer dunne na-isolatie is mogelijk met Vacupad VVP 007 van Isover. Door de vacuüm isolatiekern heeft deze voorzetwand een warmtegeleidingscoëfficiënt van 0,007 W/m.K.
PAVADENTRO (Pavatex) is een innovatieve, ecologische binnenisolatie. Dit systeem maakt actief gebruik van zowel de capillaire geleidbaarheid als de hygroscopische eigenschappen van houtvezels. Bijkomend zorgt de speciaal ontwikkelde groene werkzame laag voor een gecontroleerd vochttransport. De bevestiging gebeurt met nieten of isolatiepluggen op de volledige ondergrond en de afwerking bestaat uit natuurlijke pleistersystemen op basis van leem- en kalkpleisters. Er hoeft geen dampremmende laag aangebracht te worden.
 

Dunne isolatie met een hoge R-waarde (Isobooster) ‘kost’ relatief weinig bruikbaar vloeroppervlak.

Speciale producten

De laatste jaren zijn ook de meerlaagse isolatiefolies en zogenoemde vacuümpanelen sterk in opkomst. Deze materialen hebben een geringe dikte (20 tot 40 mm) en een relatief hoge isolatiewaarde. Vacuümpanelen worden in de fabriek op maat gemaakt en kunnen niet op de bouwplaats op maat worden gezaagd omdat anders de isolatiewaarde verloren gaat.
Meerlaagse isolatiefolies bestaan uit speciale folies in combinatie met reflecterende aluminiumlagen met ingesloten luchtlagen of luchtkussens. Soms is ook nog een dunne laag polyethyleenschuim toegevoegd. Of een combinatie met dunne lagen schapenwol. Dergelijke isolatiematerialen kunnen eveneens worden toegepast in voorzetwanden aan de binnenzijde. Ondanks dat de dikte van deze hoogwaardige isolatiematerialen beperkt is – tot 40 mm – levert dit toch veel energiebesparing op.
Ook kunnen twee of meer lagen warmtereflecterende folie tegen de binnenzijde van de gevel worden gespannen, met afstandshouders voor telkens 2 cm luchtspouw, die vervolgens worden afgewerkt met een gipsplaten voorzetwand op houten latten of metal studs.