Deltaplan Duurzame Renovatie

Op 4 november 2016 trad het akkoord van Parijs (ook Parijs-akkoord of klimaatakkoord genoemd) in werking. In het akkoord wordt de bovengrens van 2 graden opwarming ten opzichte van het pre-industriële tijdperk voor het eerst in een juridisch instrument vastgelegd. Bovendien wordt het streven vastgelegd om de opwarming beperkt te houden tot 1,5 graad. Verder moet er snel een eind komen aan het gebruik van fossiele brandstoffen, aangezien dit een belangrijke oorzaak is van de overmatige CO2-uitstoot.

Martin Mooij, hoofd certifcering & beheer bij Dutch Green Building Council: “In het huidige tempo gaan we de doelstellingen uit het Klimaatakkoord niet halen.”

‘In het huidige tempo gaan we doelstellingen uit het akkoord niet halen’, zegt Martin Mooij, hoofd certificering & beheer bij Dutch Green Building Council (DGBC). ‘Er wordt door markt en overheid al enige tijd naar ons gekeken. We zijn immers in Nederland de grootste onafhankelijke non-profit netwerkorganisatie die zich inzet om de gebouwde omgeving te verduurzamen. Met een achterban van meer dan 380 aangesloten organisaties wordt iedere dag hard gewerkt aan deze missie. Daarom nemen wij nu het voortouw bij het accelereren van de transitieplannen voor de gebouwde omgeving.’

Er wordt door DGBC een allesomvattend Deltaplan Duurzame Renovatie voor bestaand vastgoed ontwikkeld, samen met marktpartijen, overheid, kennisinstituten, brancheorganisaties en partijen in de bouw- en vastgoedsector. Het Deltaplan Duurzame Renovatie is voorlopig nog niet klaar: het is een plan dat de komende tijd steeds verder ingevuld moet worden met concrete doelen, actoren en acties.

DGBC ontwikkelt en beheert het BREEAM-NL duurzaamheidskeurmerk. Dit is nationaal en internationaal hét keurmerk om de duurzame prestaties van gebouwen (nieuwbouw en bestaand), sloopprojecten en gebieden te beoordelen. ‘Het principe van onze keurmerken is: voldoe je precies aan de bouwregelgeving dan sta je op nul. Alles wat je beter doet levert punten op. Er bestaat nog vaak een beeld dat de prestatie-eisen vanuit de bouwregelgeving voor een hoge kwaliteit staan, maar dat is een misplaatst beeld. Het Bouwbesluit regelt alleen het minimale niveau. Vooral de regels voor bestaande bouw vormen een absolute ondergrens’, aldus Mooij.

Beter presteren dan de bouwregelgeving

Foto: Henk van der Veen

Heeft DGBC dan geen commerciële belangen bij de ontwikkeling van het Deltaplan Duurzame Renovatie in relatie tot BREEAM-NL? Mooij hoort die geluiden soms ook, maar weerlegt die gedachte direct: ‘In de eerste plaats zijn wij een stichting, zonder winstbelang. Daarnaast werken wij samen met bijna 400 participanten uit de bouw- en vastgoedwereld, waaronder ook de Rijksdienst voor Ondernemend Nederland. Wij dienen een groter belang dan ons zelf en dat is het halen van de klimaatdoelstellingen.

Utiliteitsbouw

DGBC richt zich in het Deltaplan Duurzame Renovatie in eerste instantie op de utiliteitbouw, maar wil in de toekomst ook graag meedenken en meewerken aan het verduurzamen van bestaande woningen. Mooij legt uit: ‘Voor de woningbouw zijn er al talrijke initiatieven om duurzamer te renoveren. Maar voor de utiliteitsbouw wordt er veel minder gedaan. We hebben daarom besloten ons eerst daarop te richten.’

Vooruitlopend op de ontwikkeling van het Deltaplan Duurzame Renovatie richt DGBC haar dienstverlening helemaal in op het behalen van de klimaatdoelen voor de gebouwde omgeving. Zo is de organisatie ingericht op de faciliterende rol die DGBC gaat innemen bij de implementatie van het Deltaplan Duurzame Renovatie. Er zijn inmiddels werkgroepen voor Kantoren, Logistiek, Retail, Onderwijs en Zorg. Iedere werkgroep heeft een voorzitter uit het bedrijfsleven, die goed bekend is met het betreffende segment. Daarnaast is er in iedere werkgroep een DGBC bestuurslid vertegenwoordigd, alsmede diverse leden uit de praktijk.

‘Iedere werkgroep formuleert de verduurzamingsopgave per gebouwfunctie: financiën en regelgeving, techniek en communicatie. Om de voortgang goed te monitoren, wordt er gemeten in Peta Joules. Dit is in lijn met de doelstellingen uit het Energieakkoord. De nadruk ligt dus op energiebesparing, omdat hiermee ook duurzaamheidsdoelstellingen meegenomen kunnen worden. Hoe? Nou, als je een gebouw energiezuinig wilt renoveren, moet je ook materiaalkeuzes maken. Kies dan gelijk voor duurzame materialen’, legt Mooij uit.

Ontwikkeling tools

Hoe hoog komt de duurzaamheidslat straks te liggen en hoe meten we die duurzaamheid? En wat heeft de markt nodig om in actie te komen? Dat zijn belangrijke vragen binnen de gevormde werkgroepen. ‘Het gewenste duurzaamheidsniveau moet vooral op grote schaal bereikbaar zijn. Wat heb je aan Label A++, als dit voor veel projecten niet haalbaar is? Dan kun je de lat beter lager leggen, waardoor je per saldo een veel grotere slag kunt slaan’, reageert Mooij.

Het Deltaplan voorziet ook in de ontwikkeling van tools. Duurzaamheid moet immers meetbaar zijn om de voortgang te monitoren. Mooij geeft toe dat BREEAM-NL een te zware tool is om in te zetten voor het Deltaplan. ‘Wij certificeren momenteel vooral de koplopers. Maar we moeten met het Deltaplan vooral ook het peloton bereiken. De brancheorganisaties hebben dat belang ook: die moeten er ook zijn voor de achterblijvers. Wij hebben daarom binnen DGBC een laagdrempelige tool ontwikkeld: de Dutch Green Building Scan. Dit is een laagdrempelige methode om binnen tien minuten inzicht te krijgen in de duurzame prestaties van een gebouw. Het is een voorbeeld van een tool die mogelijkheden biedt richting het monitoren van duurzame renovatie.’

Status

Om de markt op de hoogte te brengen van de plannen van DGBC om een Deltaplan Duurzame Renovatie te ontwikkelen, ontwikkelde DGBC een website waar de voortgang van het plan staat beschreven. Ook staan de eerste contouren van het proces beschreven. De website is begin 2017 live gegaan. Al eerder kreeg de achterban van Dutch Green Building Council een presentatie van het plan tijdens het Congres Impact in de Jaarbeurs Utrecht in september 2016.
Verschillende branches ondersteunen het idee om samen te werken aan de ontwikkeling en de uitvoering van het Deltaplan Duurzame Renovatie. DGBC heeft onder meer overleg gehad met UNETO-VNI, IVBN, RVO, G4 Gemeenten/VNG, EIB, Stroomversnelling en de Provincies Noord-Brabant, Overijssel en Gelderland. ‘We willen ook de goede voorbeelden laten zien. Hoe is de duurzame renovatie bij andere projecten uitgevoerd?’

Op 30 mei 2017 is tijdens vastgoedbeurs PROVADA in de RAI Amsterdam het Deltaplan Duurzame Renovatie gelanceerd. ‘Het is nu aan de markt om het Deltaplan verder uit te werken. We sluiten aan op het Energieakkoord, maar die kijkt niet verder dan 2023 en richt zich ook veel op de woningbouw. De Energieagenda van 7 december 2016 beschrijft het einddoel in 2050 en de route daarnaartoe. Bedrijven en lokale overheden hebben namelijk handvatten nodig, zodat zij hun plannen richting kunnen geven. Nou is 2050 wel weer erg ver weg, dus richten we ons op 2030. Belangrijk is dat dat de sector in beweging komt en dat er voortgang is en dat we niet blijven hangen in goed bedoelde afspraken.”

Ingrediënten van het Deltaplan Duurzame Renovatie

We weten dat de klimaatopgave voor de gebouwde omgeving groot is. Wat we nog niet weten, is hoe het Deltaplan Duurzame Renovatie er exact uit komt te zien. Wel zien we zeven noodzakelijke ingrediënten. Wat is er nodig?

• Stip aan de horizon. Waar werken we naartoe in 2030 en wat is de rol van gebouwen hierin?
• Inzicht. Wat heeft de markt nodig om grondig te verduurzamen en waar liggen de kansen, ook in internationaal perspectief?
• Een opgave per sector. Hoe ziet per sector (bijvoorbeeld kantoren, retail, logistiek) de verduurzamingsopgave eruit?
• Een aanpak per sector. Wat is de aanpak per sector om de verduurzamingsdoelen te bereiken en wie is daarbij nodig?
• Voorbeelden. Wat zijn de goede voorbeelden waaruit kennis en inspiratie kan worden gehaald?
• Instrumentarium. Een gemeenschappelijke taal voor de duurzaamheidsprestaties van gebouwen maakt verduurzaming meetbaar, evenals laagdrempelige tools en kennis.
• Value case. Naast de financiële businesscase is ook een value case op maatschappelijke en ecologische waarden noodzakelijk, met aandacht voor factoren als welzijn en gezondheid

Meer weten over het Deltaplan? Kijk op www.deltaplanduurzamerenovatie.nl.