Te weinig aandacht voor legionellagevaar
In het ontwerp van gebouwen en tijdens de bouwfase ontstaan te vaak situaties die in de gebruikssituatie tot legionellabesmettingen leiden. Ondanks alle voorschriften die de laatste jaren zijn opgesteld, stijgt het aantal mensen dat jaarlijks besmet raakt met legionella. Het aantal doden ligt zelfs hoger dan het aantal mensen dat overlijdt door koolmonoxidevergiftiging. Dit blijkt uit onderzoek van ISSO, kennisinstituut voor installatietechniek, uitgevoerd door Integron.
Opvallend is dat architecten en aannemers zich vrijwel niet geroepen voelen aan het onderzoek mee te werken. Dit kan erop wijzen dat zij dit onderwerp niet als hun ‘probleem’ zien, terwijl de praktijk aantoont dat veel problemen ontstaan in de ontwerp- en bouwfase. Bovendien is legionella een zeer serieus gevaar, bijna even groot als brand en – cijfermatig – gevaarlijker dan koolmonoxidevergiftiging. Vorig jaar raakten 324 mensen besmet met de legionellabacterie, tegenover 273 slachtoffers in 2015. Dat blijkt uit cijfers van het RIVM. Jaarlijks overlijden circa 20 tot 30 personen aan de gevolgen van een legionellabesmetting
Geen rekening houden met voorschriften
Volgens ISSO zijn meer besmettingen te voorkomen, wanneer ontwerpers, bouwbedrijven, installateurs en beheerders van risicovolle installaties de bestaande wet- en regelgeving voor legionellapreventie naleven. Uit het onderzoek blijkt dat maar liefst driekwart van alle gebouwen die in Nederland als risicovol worden bestempeld op een bepaald moment een legionellabesmetting in de installaties heeft.
Uit het onderzoek komt naar voren dat waterinstallaties met koud water opvallend vaker met legionella besmet raken dan warmwaterinstallaties (respectievelijk 88% en 29%). Dat is opvallend, aangezien de juiste groeitemperatuur van de legionellabacterie tussen de 25 en 50 °C ligt. De aandacht is daarom lange tijd naar de warmwaterinstallaties gegaan. Dat legionella toch welig tiert in koudwaterleidingen komt door ongewenste opwarming van koud water, doordat deze leidingen door warme leidingschachten lopen of te dicht naast verwarmingsleidingen liggen. Ontwerpers én uitvoerders moeten tijdens ontwerp en uitvoering ‘hotspots’ vermijden. Bijvoorbeeld door warmwaterleidingen niet te dicht naast koudwaterleidingen in het beton te storten. Controlerende instanties kunnen maar beperkt of per steekproef in de praktijk controleren en eenmaal gemaakte fouten blijven daardoor onopgemerkt.
Maatregelen
Naar aanleiding van de onderzoeksresultaten pleit ISSO voor betere en praktische informatievoorziening via een online informatieplatform. Daar kunnen adviseurs, ontwerpers, aannemers, gebouweigenaren en installateurs terecht voor informatie over legionellapreventie. ISSO wil daarnaast, liefst in samenwerking met Bouwend Nederland en de installatiebranche, ervoor zorgen dat gebouwen al in de ontwerpfase ‘legionellaproof’ zijn. Andere maatregelen zijn voorlichting aan gebouweigenaren en een database met foutmeldingen en best practices op het gebied van legionella.
Het rapport met de resultaten is te downloaden via de website van ISSO (www.isso.nl). Klik op ‘Updates’ en vervolgens op ‘Nieuws’. Het bericht staat op 5 september gedateerd.
