Bouwfouten
Tocht via de lampen?
Veel woningen in Nederland worden voorzien van een uitbouw. De uitbouw is dan in de meeste gevallen een verlenging van de woonkamer of keuken. Ook de uitbouw moet natuurlijk voldoen aan de eisen van deze tijd, maar dan blijkt weer dat isolatie alleen niet genoeg is en dat spotjes te maken hebben met de keuze voor het type dakconstructie.
Tekst: Ing. Sjang Den Ouden – Bureau voor Bouwpathologie
Tocht, erg onaangenaam
De woning is een typische jaren ‘80 woning met een licht geïsoleerde spouwmuur. De uitbouw heeft ook een spouwmuur, maar dan met een veel dikkere isolatie, Rc-waarde minimaal 3,0 [m2K/W]. Het dak heeft een woldeken van minimaal 14 centimeter dikte achter het plafond, tussen de balken. Het dak is een houten mutiplex plaat waarop de pannen zijn aangebracht.
In de woning is sprake van tocht. Voornamelijk in de winter is een koude luchtstroming voelbaar in de woonkamer en in mindere mate in de keuken. Erg onaangenaam! Na enig zoeken komt het volgens de bewoners uit de spotjes die in het plafond van de nieuwe uitbouw zijn gemonteerd. Dit is toch onmogelijk met zo’n goede isolatie in die nieuwe dakconstructie? De aannemer bevestigd dit. Dit kan niet en ligt zeker niet aan zijn werk…
Onderzoek
Bij aanvang van het onderzoek blijkt tocht bij de spotjes niet voelbaar, het is ook windstil. Besloten wordt alle ramen, deuren en roosters te sluiten en de wasemkap op de hoogste stand in te schakelen. Op dat moment wordt de tocht uit de spotjes in het plafond duidelijk voelbaar. Een sterke koude luchtstroom komt bij alle spotjes de woning binnen.
Na het verwijderen van een spotje uit het gipskartonplaten plafond, is de getekende woldeken ook zcihtbaar tussen de balken. Er blijkt ook folie achter het plafond in de dakconstructie aanwezig. Het spotje zit zogezegd met zijn achterkant in de wol, door de folie heen. De bedrading ligt los op het plafond.
Wanneer met een endoscoop door de wol wordt geprikt wordt een holle ruimte tussen de wol en de dakvloer zichtbaar. De dakvloer bestaat uit een underlayment beplating.
De dakrand aan de buitenzijde van de uitbouw is geventileerd uitgevoerd. Onder het boeiboord zitten ventilatieopeningen ten behoeve van ventilatie van de dakrand. Bij het uitvoeren van een kleine rooktest waarbij rook ter plaatse van de ventilatieopeningen wordt geproduceerd, wordt duidelijk dat dit rechtstreeks via de spots naar de wasemkap wordt aangezogen.
De conclusie
Het dak van de uitbouw is uitgevoerd volgens de tekeningen als een kouddakconstructie. De in de dakconstructie opgenomen isolatiedeken is een minerale wol zonder luchtdichte afwerking. Door het doorbreken van de dampremmende folie en de openingen in het plafond voor de spots staat de ventilatie van de dakrand in rechtstreekse verbinding met de binnenlucht. Hierdoor ontstaat de tocht in de woning. Bijkomstigheid is dat woldekens alleen hun isolerende werking hebben als de lucht in de deken zo goed als stil staat. Door het plaatselijk doorbreken van de luchtdichte laag (aan minimaal 1 zijde van de woldeken noodzakelijk voor zijn isolerende werking) kan lucht zich hierdoor verplaatsen en zal de isolerende werking ter plaatse zeer beperkt zijn.
Herstel
Herstel dient te bestaan uit het alsnog aanbrengen van een sluitende dampremmende folie achter de plafondconstructie welke meteen de luchtdichtheid van de dakconstructie moet gaan verzorgen. De dakconstructie vertoonde inwendig nog geen condens of aantasting hierdoor, waardoor verder herstel niet noodzakelijk was.
Geadviseerd is om de inbouwspots te vervangen voor opbouwspots om te voorkomen dat de nieuwe dampremmende laag beschadigd kan raken.
Door de aannemer is gekozen om de sparingen aan de binnenzijde van de dakconstructie te voorzien van een soort bekers om daarin dezelfde spots weer te kunnen installeren.