Oorlogsonzekerheden ook voelbaar in bouw- en vastgoedsector
Wie de prognoses van Buildsight al wat langer volgt, herinnert zich waarschijnlijk de positieve toonzetting in de bouwsector en de goede vooruitzichten. ‘Geen extra zorgen om bouwproductie ondanks hevige corona-golf’, zo luidde de kop van de publicatie in het laatste kwartaal van 2021. In het derde kwartaal luidde de kop ‘Nieuwbouwsector ziet vooral kansen’ en in het tweede kwartaal ‘Bouw ziet herstel van de productie’. Maar nu de oorlog in Oekraïne is uitgebroken en nog verder kan escaleren, heerst vooral ontsteltenis en onzekerheid.
Foto door Stefan Grage via Pexels
Omdat niet te voorspellen is hoe de oorlog zich de komende tijd zal ontvouwen, kan slechts gespeculeerd worden over de economische impact ervan op de nieuwbouwsector in Nederland. De prognoses die Buildsight presenteert zijn gebaseerd op gegevens van voor het uitbreken van de oorlog. De positieve toonzetting was al aan het kantelen door hoge bouwkosten en stikstof, factoren die van betekenis blijven voor de Nederlandse bouwsector, maar nu wegvallen tegen de achtergrond van de oorlog in Oekraïne. En wat doet dat met de nieuwbouwsector?
Inflatie
De door de corona-crisis getriggerde bouwkostenhausse houdt onder invloed van de oorlog waarschijnlijk langer aan en zet daarmee de betaalbaarheid van het bouwen en de haalbaarheid van projecten verder onder druk. Dit wordt nog versterkt als de stijgende trend van de hypotheekrente zich voortzet. Dat de corona-maatregelen bijna zijn afgebouwd kan daar weinig aan veranderen. Opdrachtgevers zullen hun projecten mogelijk uitstellen tot de bouwkosten zich hebben genormaliseerd, waardoor de groei van de bouwproductie in gevaar komt.
De gevolgen van de hoge prijzen beperken zich niet tot de bouwkosten. De inflatie, die zich voor de oorlog al op recordhoogte bevond, zou nog verder kunnen stijgen waardoor de consumptieve bestedingen terugvallen. De energieprijzen en voedselprijzen zullen de inflatie verder opstuwen. Als dit op grote schaal tot geldproblemen onder huishoudens leidt, kan de economie in een recessie terechtkomen. Uit het verleden weten we dat dan de nieuwbouwinvesteringen achteruit zullen hollen. Zo ver is het nog niet en gelukkig staat de bouwsector er na de corona-crisis beter voor dan na de vorige crisis, waardoor deze wel iets kan incasseren.
Stikstof
Hoewel alle aandacht uitgaat naar de oorlog valt de stikstofproblematiek in Nederland niet te ontkennen en die is voor de bouwsector begin 2022 weer groter geworden. Er lopen rechtszaken over natuurvergunningen. Een aantal provincies geeft helemaal geen natuurvergunningen meer af, waardoor bouwprojecten vast komen te zitten. Met het oog daarop lijkt er ondanks een zeker incasseringsvermogen niet zo heel veel nodig om in een nieuwe bouwrecessie te belanden. Het is daarom aan het nieuwe kabinet om de stikstofproblematiek onder controle te krijgen. De bouwsector heeft minister De Jonge voor Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening (VRO) met open armen ontvangen in de hoop dat hij met name de woningbouw gaat versnellen, maar misschien is minister Van der Wal-Zeggelink voor Natuur en Stikstof wel de allerbelangrijkste minister voor de bouwsector.
Buildsight
www.buildsight.nl
