Bouwbedrijf innoveert met cementloos beton

Binnen de bouwwereld is de productie van cement één van de grootste uitstoters van CO2, mede omdat het als ingrediënt in beton één van de meest gebruikte materialen is. Geopolymeerbeton biedt een alternatief door cement in zijn geheel te vervangen door geopolymeer. Hierdoor kan de CO2-uitstoot van een nieuwbouwproject in één klap drastisch naar beneden worden gebracht. Heijmans gebruikt dit materiaal inmiddels met succes in meerdere projecten.

Foto: Heijmans.

“Cement komt tot stand door kalksteen op hoge temperatuur te verbranden. Het poeder dat zich dan vormt, is een bindmiddel voor de andere elementen die samen beton vormen. Bij dit energie-intensieve proces komt echter veel CO2 vrij”, legt Thijs Huijsmans, Programmamanager Duurzaamheid bij Heijmans, uit.

Heijmans leverde inmiddels de eerste projecten op waarbij geopolymeerbeton gebruikt werd. Zo werden er twee woningen in een rij van vier (Foto 2) voorzien van deze primeur. Daarvan zijn de wanden, gevels en uitbouw uitgevoerd in geopolymeerbeton. Bij de renovatie van Gemini Noord, een faculteitsgebouw van de TU Eindhoven, ging het een stap verder: daar werd het beton voor het eerst gebruikt in een vloer die niet op de begane grond lag: een vrijdragende vloer dus (Foto 1).

Gelijkwaardige eigenschappen

“Toepassing van geopolymeerbeton bij een verdiepingsvloer is een belangrijke stap in de verdere adoptie van dit duurzame, fundamentele bouwmateriaal”, vertelt Thijs. “Op ons initiatief hebben we dit project samen met de TU/e opgetuigd. Omdat dit betontype nog niet binnen de conventionele regelgeving past hebben we in samenwerking met de TU Delft en de TU Eindhoven een uitvoerige risico-inventarisatie uitgevoerd. Met succes: de vloer is onlangs gestort. Het gaat voor nu nog om een relatief kleine vloer met 40 m3 beton, maar het begin is er. De sterkte is ongeveer gelijkwaardig aan conventioneel beton. Hiermee laten we zien dat geopolymeer binnen deze projectcontext net zo veelzijdig toepasbaar is als conventioneel beton.”

Indrukwekkende resultaten

De grondstof voor de binder van geopolymeerbeton is uit industrieel afval afkomstig. Thijs: “Zonder al te veel op de scheikunde in te gaan, is het voornaamste verschil dat in plaats van verhitting een alkalische (basische) vloeistof als activator gebruikt wordt. Het door ons gebruikte proces maakt gebruik van hoogovenslak,vliegas en alkaliën. Dit zijn restproducten uit de metaalindustrie, maar geopolymeer kan ook uit restproducten uit de glasindustrie gemaakt worden.”

De resultaten zijn indrukwekkend. “Door te kiezen voor geopolymeerbeton is in de productiefase de milieukostenindicator (MKI) gereduceerd met 28% en de CO2-uitstoot met 46% ten opzichte van traditioneel beton. Bij Heijmans gaat zo’n zestig procent van de CO2-footprint naar materiaalgebruik. Beton staat in dat lijstje in de top-3. Wereldwijd zorgt de cementindustrie voor maar liefst 7 procent van de totale CO2-uitstoot.

Heijmans leverde inmiddels de eerste projecten op waarbij geopolymeerbeton gebruikt werd. Zo werden er twee woningen in een rij van vier voorzien van deze primeur. Daarvan zijn de wanden, gevels en uitbouw door Heembeton geleverd in geopolymeerbeton. Foto: Heembeton.

Binnen Heijmans past het gebruik van duurzaam beton naadloos binnen de duurzaamheidsdoelstellingen. Thijs: “In 2040 willen we CO2-neutraal zijn op scope 1,2 én 3. Dat is dus inclusief het materiaalgebruik in onze projecten. Om dat te bereiken, zijn dit soort pionierende stappen heel belangrijk. Wat we nu nog op kleine schaal toepassen, wordt door op te schalen steeds interessanter voor steeds meer projecten. Door samen met onze partners nieuwe paden te verkennen, kunnen we de CO2-uitstoot van onze bouwprojecten flink naar beneden brengen.”