De duurzame transformatie: kansen en uitdagingen voor de bouw
De roep om verduurzaming van de gebouwde omgeving klinkt luider dan ooit. Voor bouwprofessionals betekent dit een groeiend aantal opdrachten waarbij bestaande woningen van top tot teen getransformeerd moeten worden tot energiezuinige en comfortabele leefomgevingen. Deze integrale aanpak biedt niet alleen kansen voor innovatie en groei, maar vraagt ook om een gedegen kennis van de beschikbare maatregelen, recente ontwikkelingen in wet- en regelgeving, en een strategische aanpak om de duurzaamheidsdoelstellingen van de opdrachtgever te realiseren.
Fundament leggen met isolatie
Een succesvolle verduurzaming begint bij het minimaliseren van energieverlies. Goede isolatie van de dak, vloer en gevels vormt de basis. Hierbij zijn diverse technieken en materialen beschikbaar, elk met hun eigen voor- en nadelen op het gebied van isolatiewaarde, kosten en verwerkbaarheid. Denk aan het aanbrengen van isolatieplaten of schuim. Daarnaast is de vervanging van verouderd glas door HR++ of triple glas een cruciale stap om warmteverlies via de ramen drastisch te reduceren en het comfort in de woning aanzienlijk te verhogen. Het is essentieel om bij de keuze van isolatiematerialen en -methoden rekening te houden met de specifieke eigenschappen van de woning en de gewenste isolatiewaarde.
Zonne-energie als krachtige energiebron
De opwekking van eigen energie is een integraal onderdeel van een duurzame woning. Zonnepanelen bieden een uitstekende mogelijkheid om groene stroom te genereren en de afhankelijkheid van het elektriciteitsnet te verminderen. De benodigde hoeveelheid zonnepanelen is allereerst afhankelijk van het energieverbruik van het huishouden. Het is belangrijk om bij de installatie rekening te houden met de oriëntatie en hellingshoek van het dak, eventuele schaduwvorming en de capaciteit van de meterkast.
Verduurzamen van de warmtevoorziening met een warmtepomp
De traditionele cv-ketel op gas maakt steeds vaker plaats voor duurzamere alternatieven. De warmtepomp lijkt vooralsnog de meest gekozen technologie. Warmtepompen onttrekken warmte uit de omgeving (lucht, bodem of water) en zetten deze om in bruikbare warmte voor verwarming en warm tapwater. Er zijn verschillende typen warmtepompen beschikbaar, elk met hun eigen toepassingsgebied en rendement. In Nederland is vooral de lucht-water-warmtepomp populair. Een goede isolatie van de woning is cruciaal voor een efficiënte werking van de warmtepomp, net zoals laagtemperatuur vloerverwarming als verwarmingssysteem.
Recente ontwikkelingen in wet- en regelgeving
Het speelveld voor de verduurzaming van woningen is continu in beweging door nieuwe wet- en regelgeving. Een belangrijke ontwikkeling is de afschaffing van de salderingsregeling voor zonnepanelen, die in 2027 zal ingaan. Dit betekent dat de stroom die wordt teruggeleverd aan het net niet langer één-op-één verrekend kan worden met het verbruik. Dit heeft invloed op de terugverdientijd van zonnepanelen en vraagt om een heroverweging van het optimale aantal panelen en de mogelijkheden voor zelfconsumptie. In de volgende video vind je daar diverse mogelijkheden voor.
Daarnaast overwegen steeds meer gemeentes om wijken gefaseerd gasvrij te maken. Dit betekent dat woningen in deze gebieden in de toekomst niet meer op aardgas kunnen verwarmen. Bouwprofessionals dienen hierop te anticiperen door nu al rekening te houden met alternatieve verwarmingsoplossingen, zoals de warmtepomp, bij verduurzamingsprojecten in dergelijke wijken.
Een wijziging tot slot die flexibiliteit biedt is de afschaffing van de verplichte installatie van minimaal een hybride cv-ketel bij de vervanging van een bestaande cv-ketel. Hoewel de hybride warmtepomp een interessante tussenstap kan zijn, biedt deze afschaffing de mogelijkheid om direct te kiezen voor een volledig elektrische warmtepomp in goed geïsoleerde woningen.
Strategische aanpak en samenwerking
Een succesvolle integrale verduurzaming vereist een strategische aanpak. Dit begint met een grondige analyse van de bestaande woning, het opstellen van een helder plan van aanpak in overleg met de opdrachtgever, en een zorgvuldige uitvoering van de verschillende maatregelen. Samenwerking met specialisten op het gebied van isolatie, zonne-energie en warmtepompen is vaak essentieel om de gewenste resultaten te behalen. Daarnaast is het belangrijk om de opdrachtgever te informeren over de beschikbare subsidies en financieringsmogelijkheden om de investering aantrekkelijker te maken.
