Ver weg en dichtbij, toen en nu

Foto: Johan Oltvoort.

Deze vakantie heb ik twee boeken gelezen die ogenschijnlijk niets met elkaar te maken hebben. Toch hebben ze mij beide geraakt omdat ze een richting aangeven. Een richting waar je alleen of als samenleving voor kunt kiezen en die aangeven dat de toekomst niet maakbaar, maar wel degelijk beïnvloedbaar is.

Het eerste boek is geschreven door Marije van den Berg en Nico Groen. Nico ken ik als voorzitter van de Industriële kring Lochem. Het tweede boek is van Geert Mak. Een schrijver van non-fictie en hij is meermalen gekozen tot Historicus van het jaar. Het eerste boek heet: Je bent niet de baas, maar je moet er wel wat mee. Het gaat over organisaties, maatschappelijk of bedrijfsmatig, die bedoeld zijn om te verbinden, maar in de praktijk vaak mensen van elkaar los maken. Het boek is geschreven voor vrije mensen die de balans willen herstellen. Voor mensen die niet willen wachten tot de organisaties met een oplossing komen maar zelf in actie willen komen.

Het tweede boek heet: De wisselwachter. Een boek dat de periode beschrijft van 1933 tot en met 1946. Het gaat over de relatie tussen Harry Hopkins en president Roosevelt. Wat mij heeft aangesproken zijn de parallellen tussen toen en nu. Het verloop van de grote crisis van de dertiger jaren, het dieptepunt van de economie, het hervormingsplan, de New Deal, het uit de oorlog in Europa willen blijven, een leaseconstructie met Engeland voor het leveren van wapens, het transformeren van de industrie, het herstel van de economie en vervolgens het bevrijden van Europa van de dictatuur. Dit boek omvat veel meer en het bovengenoemde is geen samenvatting. Daarmee zou ik de schrijver onrecht aandoen.

In het eerste boek wordt een voorbeeld gegeven van bouwvakkers die, zonder een formele organisatie, in het weekend een complete schuur bouwen. Maar op maandag weer verder gaan waar ze vrijdag gebleven waren. Of de buschauffeur die op zaterdagavond tijdens de laatste rit een dronken passagier moet meenemen. Hij moet direct beslissen wat hij moet doen en kan niet overleggen met zijn werkgever. We onderschatten onszelf vaak wat we voor elkaar kunnen krijgen. Er is daarin onbenut potentieel en waar ligt de uitdaging om dat te activeren?

In het tweede boek is te lezen dat aan hand van het begrijpen van de geschiedenis er een mogelijke oplossing is om door te ondernemen de economie weer op gang te krijgen. Dat geeft een toekomstperspectief voor heel veel mensen. Mensen die door te werken zich weer nuttig voelen. Dit vraagt leiderschap in de politiek. Niet door af te wachten maar door slim en doordacht met visie te handelen en zorgen dat er voldoende draagkracht is.

Het is heerlijk om met deze vergezichten er weer een jaar tegen aan te gaan.