Waar wachten we op?
U kent ze wel, mensen die van alles op het laatste moment nog moeten doen. De week voor de vakantie nog een paspoort moeten verlengen. Lang geleden gingen mijn medestudenten twee tot drie dagen voor een belangrijke tentamen nog even flink blokken, zelfs ’s nachts. Medewerkers of collega’s die, al dan niet na een aansporing, op de dag van de deadline het project opleveren.
Werkzaamheden of zaken uitstellen gebeurt veelal wanneer je het lastig vindt om met bepaalde emoties of gemoedstoestand om te gaan. Onzekerheid, angst, onwetendheid, ga zo maar door. Uitstelgedrag is meer een probleem dat voortvloeit vanuit emotie. Het heeft vaak niets te maken met onvermogen om tijd te managen.
Onwetendheid
Ik zie uitstelgedrag bij mensen omdat ze niet weten hoe iets zit. “Dat moet ik nog een keer onderzoeken.” Dat erin verdiepen kan leuk zijn, maar ook stress opleveren en daarom maar even geen aandacht aan geven. Als je werkelijk geen idee hebt hoe je een dak moet isoleren of dat een warmtepomp wellicht een goede verwarmingsmethode kan zijn, dan neem je ook niet snel een besluit. Stel dus maar uit.
Geldprikkel
Die emotie kan in veel gevallen ook ‘geld’ zijn. Met het gezin op vakantie naar het warme Spanje geniet vast meer de voorkeur dan voor hetzelfde geld je huis te laten isoleren of zonnepanelen aan te leggen. Verduurzamen wordt énorm uitgesteld, is kennelijk niet leuk?
Een positieve geldprikkel helpt iets. “Zit daar nu ook subsidie op?”, hoor je sneller bij een zonneboiler dan bij een gas-cv ketel. Maar waarom een subsidie? Uiteindelijk betalen we die toch zelf? En waarom moet iemand die wél zelf in actie is gekomen, zijn huis heeft geïsoleerd en dus het energiegebruik heeft verminderd, meebetalen om de andere bewoner in de straat, die almaar uitstelt, in beweging te krijgen?
De negatieve prikkel werkt veelal beter. Nadat intensief werd gecontroleerd en beboet voor het niet dragen van autogordels draagt vrijwel iedereen die. Paradoxaal voor de eigen veiligheid! In dit verband denk ik ook aan stofzuigers die nu verplicht hebben bijgedragen aan stofvrij werken. Nu opeens de gas- en energieprijzen exploderen staat de telefoon roodgloeiend bij isolatiebedrijven. Warmtepompen zijn de komende drie maanden niet leverbaar en zouden ze er wel zijn, dan is er geen personeel beschikbaar, om te installeren.
Profijt
Daar gaan we dan met ons uitstelgedrag. Liever leuke dingen doen dan die moeten. En geld besparen of minder milieu belasten hoort dan kennelijk niet bij de leuke, maar noodzakelijke tijdsbesteding. Uitzonderingen zijn de mensen die mij op een app laten zien hoeveel stroom ze al hebben opgewekt met hun zonnepanelen of trots vertellen dat ze van het gas af zijn. Dat zijn de early adaptors, die wachten niet af. Ik bewonder de mensen die voorop lopen. Die hebben lef, zorgen voor een collectieve ervaring waar anderen weer hun profijt van kunnen hebben.
Arap-John Tigchelaar
Algemeen Directeur Transferro BV
