Wie profiteert er van succes?

Artikel delen

Op de dag dat ik deze column moet aanleveren is er chaos bij Schiphol met bagage. Deze chaos is het gevolg van enorme personeelstekorten bij de bagagebedrijven. Personeel dat vertrokken is tijdens Corona komt niet meer terug, nu het weer wat drukker wordt op de luchthaven. Een woordvoerder van FNV weet wel waarom: “Je moet 24/7 klaar staan om te werken, vaak maar voor korte diensten. De werknemers verdienen een extreem laag salaris. En dat voor fysiek zwaar werk, zonder een vast contract.”

Dit nieuwsbericht doet me denken aan een boek dat ik afgelopen vakantieperiode las: ‘Fantoomgroei’. Een actueel en verhelderend boek, een aanrader. Het boek ontrafelt waarom sinds de jaren tachtig de economie veel harder groeit dan de lonen. De opvatting dat wanneer een economie groeit de welvaart in hetzelfde tempo meegroeit, blijkt achterhaald. Op één aspect van het boek wil ik hier inhaken. Wie profiteert er van succes?

Philips

In 1974 had Philips 412.000 medewerkers, vandaag de dag zijn dat er nog 37.000. Het verschil in aantal medewerkers is eenvoudig te verklaren doordat Philips tegenwoordig alleen nog de kernactiviteiten zelf uitvoert en een heleboel andere activiteiten uitbesteedt. Dit zien we natuurlijk bij tal van bedrijven. Zo heeft Schiphol het verwerken van bagage uitbesteed aan externe partijen. Op zichzelf niets mis mee, met deze ketenoptimalisatie.

Het gevaar van ketenoptimalisatie is echter dat niet alle mensen in de keten evenredig meeprofiteren van vooruitgang. In de vroegere jaren van Philips profiteerde elke werknemer automatisch van succes. De lonen stegen, de sociale voorzieningen werden beter. De werkgever voelde zich daar verantwoordelijk voor. Maar doordat tegenwoordig de werknemers over meerdere bedrijven in de keten verdeeld zijn, kan het zomaar gebeuren dat iemand die een belangrijke bijdrage levert, helemaal niet meeprofiteert van het succes van een product. Of, nog erger, de vooruitgang van de ene partij is te danken aan de achteruitgang van de ander.

De uitwassen hiervan kennen we. Denk alleen maar aan de lonen en arbeidsomstandigheden van orderpickers bij de grote e-commerce spelers. Dat lossen we niet 1,2,3 op. Maar als ondernemer kan je wel zorgen dat je een eerlijke prijs betaalt voor werk dat voor jou gedaan wordt. En zorgen voor een goede arbeidsomstandigheden. Op die manier wordt succes meer dan alleen een winstcijfer onderaan de resultatenrekening.

Jan Jaap de Jong
Formulemanager Probin