Lekkage via de gevelkozijnen

In het zuiden van het land is een nieuwbouwproject ontwikkeld, dat bestaat uit vijftien vrijstaande woningen. Om de bouwperiode kort te houden heeft de bouwer de woningen zoveel mogelijk geprefabriceerd. De gevels bestaan uit traditioneel metselwerk, maar de binnenbladen bestaan uit betonnen verdiepingshoge elementen, waarbij de houten gevelkozijnen in de fabriek in de elementen zijn gemonteerd. De gevelkozijnen zijn daarbij in de fabriek al beglaasd en zelfs afgelakt.  Kort na oplevering merken de bewoners dat er na regenval kleine plasjes water blijven staan op de vensterbanken. Alle bewoners van de vijftien woningen hebben er last van, waarbij de problemen zich voordoen in verschillende kozijnen.
 
Tekst: ing. T. van Kuijk, Bureau voor Bouwpathologie BB te Montfoort
 
De bewoners merken op dat na regenval, en dan met name regenval gericht op de gevel in combinatie met stevige wind, er lekkage optreedt vanuit de gevelkozijnen. De lekkage uit zich in kleine plasjes water op de vensterbanken en leksporen over de onderdorpels. Ter plaatse van enkele kozijnen is zelfs zichtbaar dat de glaslatten en het schilderwerk zijn aangetast door vocht.
 
Het onderzoek
Bij het onderzoek zijn enkele woningen steekproefsgewijs bezocht en beoordeeld. Hierbij wordt duidelijk dat het schadebeeld overal exact gelijk is. De schade toont zich in de hoeken van het raamhout bij draaiende delen en in het raamhout van de vastgeschroefde draaiende delen. Die delen hebben vast glas, maar hebben dezelfde uitstraling als de draaiende delen. De profilering is hierdoor overal gelijk.
De schade uit zich in vochtschade ter plaatse van de houten glaslatten aan de binnenzijde. De gevelkozijnen zijn vanuit binnen (droog) beglaasd en de schade toont zich alleen ter plaatse van de onderdorpel van het raamhout. Na het verwijderen van de glaslatten aan de binnenzijde, wordt de sponning in het raamhout zichtbaar. Hier is te zien dat het glas op stelnokjes is geplaatst. Het aluminium afdichtingsprofiel is zichtbaar, waarmee de kozijnen allen zijn voorzien. Een nadere afdichting ontbreekt echter.
In de sponning van het raamhout is duidelijk zichtbaar dat er over de tijd die reeds verstreken is na de bouw, schade is ontstaan in het raamhout. Het hout is licht aangetast door vocht en het schilderwerk in de sponning en van de glaslatten is onthecht. De schade is alleen zichtbaar op de onderdorpel en zet zich niet verder door op de stijlen of bovendorpel.
Er worden enkele proeven gedaan ter plaatse van de overige kozijnen, waar de glaslatten niet zijn gedemonteerd, om te bepalen waardoor de lekkage wordt veroorzaakt. Na het vanaf buiten belasten van de kozijnen met water, en dan met name over de houten onderdorpel ter plaatse van het aluminiumprofiel, wordt aan de binnenzijde een kleine lekkage opgewekt. Vocht dringt via de sponning en onder het aluminiumprofiel de woning binnen en komt bij de glaslatten aan de binnenzijde.
 
Oorzaken
Na het verder openen van meerdere kozijnen wordt iedere keer opnieuw dezelfde profilering waargenomen. Een afdichting ofwel de zogenaamde hieldichting in de sponning ontbreekt. De kozijnen zijn in de timmerfabriek beglaasd en vermoedelijk is men in de fabriek vergeten de hielafdichting in alle kozijnen aan te brengen. Door het ontbreken van de hielafdichting, kan regenwater dat onder het aluminiumprofiel dringt door winddruk op de gevel, in de sponning dringen en zo het raamhout en de glaslatten aantasten. Een zeer ongelukkige schade, die door een kleine foutje toch wel grote gevolgen heeft. De timmerfabriek wordt door de aannemer aangesproken op het ontbreken van de hielafdichting en deze was bereid herstel uit te voeren aan alle 345 kozijnvlakken die in de vijftien woningen aanwezig zijn. Dit zijn er vrij veel, doordat alle gevelkozijnen met stijlen en kalven waren verdeeld in meerdere vlakken.
 
Herstel
De kozijnen voldoen door het ontbreken van de hielafdichting niet aan de geldende praktijkrichtlijn, de NPR 3577. Deze richtlijn stelt dat ter plaatse van deze kozijnen een kitafdichting dient te worden aangebracht tegen het glas en het raamhout. De kitafdichting moet 20 centimeter worden opgezet ter plaatse van de stijlen om te zorgen dat lekwater onder het aluminiumprofiel niet de woning kan binnendringen via de glaslatten. Om alsnog de hielafdichting aan te brengen moeten vanuit binnen alle glaslatten worden verwijderd en eventuele houtaantasting worden gerepareerd. Hierna kan alsnog de ontbrekende hielafdichting worden aangebracht, waarna de glaslatten weer kunnen worden teruggeplaatst en het probleem is verholpen.