Luchtdicht bouwen met prefab
Luchtdicht bouwen krijgt de laatste jaren enorm veel belangstelling, en dat is niet zonder reden. Het is namelijk één van de belangrijkste middelen om gebouwen energiezuinig te maken. Een luchtdichte schil rondom een gebouw zorgt ervoor dat het energieverlies van de woning tot een minimum wordt beperkt, wat weer direct invloed heeft op het energieverbruik. Bij prefabricage is de luchtdichtheid beter te beheersen, doordat complete bouwdelen in de fabriek worden gemaakt. Waar moeten we op letten? We spraken Claus den Dunnen van luchtdichtheidsspecialist Celdex BV.
Tekst: ing. Frank de Groot
Pre-Seal Soft LF op betoncasco.
Vanaf naar verwachting 1 juli 2020 gelden er nieuwe energieprestatie-eisen voor nieuwbouw, de BENG eisen. De energieprestatie van een gebouw wordt daarbij uitgedrukt met drie indicatoren, in de volksmond ook wel BENG-indicatoren genoemd: 1. Energiebehoefte voor verwarming en koeling, uitgedrukt in ‘thermische’ kWh per m2 gebruiksoppervlakte per jaar. 2. Hoeveelheid fossiele brandstof in kWh per m2 gebruiksoppervlakte per jaar die nodig is voor verwarming, koeling, warm water en installaties, en 3. Aandeel hernieuwbare energie.
De invloed van het gebouwontwerp op de energieprestatie wordt veel groter als gevolg van de nieuwe rekenmethodiek. Vooral bij gasloos bouwen worden nieuwe technieken belangrijk, zoals lage temperatuur verwarming en warmtepompen. Claus den Dunnen merkt op: “Lage temperatuur verwarming werkt – zoals de naam al aangeeft – met lagere temperaturen, waardoor een gebouw beter geïsoleerd en luchtdicht moet zijn om de verblijfsruimten comfortabel te kunnen verwarmen en koelen.”
Celdex EPDM stelkozijnband.
Wat zegt het Bouwbesluit?
Bouwbesluit 2012 stelt de eis dat een gebouw niet meer dan 200 dm3/s bij 10 Pascal mag ‘lekken’ per 500 m3 gebouwinhoud, op een andere manier dan door de daarvoor aangebrachte ventilatieopeningen. Hierbij is 10 Pascal het luchtdrukverschil tussen binnen en buiten. Voor de rekenliefhebbers onder onze lezers: één pascal is de druk die een kracht van 1 newton uitoefent op 1 vierkante meter. In de luchtdruk komen we de Pascal ook tegen: een luchtdruk van 1013 millibar (Mb) staat gelijk aan 1013 hPa (hectopascal).
De prestatie-eis in het Bouwbesluit is niet erg hoog. Feitelijk mag er nog steeds een grote hoeveelheid lucht ontsnappen. Zeg maar een hoeveelheid lucht die in 200 pakken melk kan en per seconde bij een zuchtje wind door de schil verdwijnt. Ook wel te vergelijken met een open toilet-raam in een woning. Vandaar dat er in de praktijk bij energiezuinige, energieneutrale of zelfs energieleverende gebouwen door opdrachtgevers strengere eisen worden gesteld. In Nederland maken we voor de mate van luchtdichtheid (uitgedrukt in de qv10-waarde) onderscheid in drie klassen:
| Klasse 1 | Basis | qv;10 > circa 0,6 dm3/s.m2, voldoet voor woningbouw aan het Bouwbesluit, geen bijzondere eisen |
| Klasse 2 | Goed | qv;10 tussen 0,4 en 0,6 dm3/s.m2 = energiezuinig bouwen |
| Klasse 3 | Uitstekend | qv;10 < circa 0,15 dm3/s.m2 = passief bouwen of andere vormen van zeer energiezuinig bouwen |
Duidelijk is dat bij gebouwen in klasse 2 en 3, veel strengere eisen aan de luchtdichtheid worden gesteld. Overigens worden naast de eisen aan de energieprestatiecoëfficiënt (EPC), in het Bouwbesluit ook eisen gesteld aan de thermische isolatie van gebouwen. Bij nieuwbouw geldt voor gevels een minimale Rc-waarde van 4,5 m2K/W, voor daken 6,0 m2K/W en voor vloeren 3,5 m2K/W.
Goed ontworpen details
“In de praktijk begint luchtdicht bouwen met goed ontworpen details. Door zorgvuldig te ontwerpen kunnen luchtlekken efficiënt en effectief worden aangepakt”, zegt Den Dunnen. Luchtdicht bouwen heeft trouwens veel meer voordelen dan alleen een beperking van het energieverlies:
- Verhoging van woon- en werkcomfort.
- Langere levensduur van de constructie.
- Betere waterdichtheid van detailleringen door goede luchtdichting.
- Goede geluidwering.
Luchtdicht bouwen vraagt om kennis, slimme oplossingen en duurzame materialen. Den Dunnen: “Onder de noemer Dichtgarant hebben wij een compleet afdichtingsconcept geïntroduceerd dat volledig gefocust is op luchtdicht bouwen. Dichtgarant geeft antwoord aan de groeiende behoefte aan zowel advies als innovatieve oplossingen op het gebied van luchtdicht bouwen. Met meer dan 35 jaar ervaring in afdichtingstechnieken hebben wij veel kennis vergaard over luchtdicht bouwen. Voor zowel de nieuwbouw, renovatiebouw als industriebouw adviseren wij vanaf de ontwerpfase over een totaaloplossing voor de luchtdichtheid van het complete gebouw. In ons Dichtgarant detailboek zijn vele voorbeelden te vinden van luchtdichte oplossingen en producten.”
Celdex Airseal Meterkast Manchet.
Slimme oplossingen
“Wij hebben met harde en zachte schuimmaterialen een reeks slimme duurzame producten ontwikkeld, voor zowel montage op de bouwplaats als prefabricage bij de toeleverende industrie. Deze producten worden in onze eigen productiehal geproduceerd, zodat een hoge kwaliteit en korte levertijden gewaarborgd blijven. Veel van deze producten zijn in samenwerking met onze klanten ontwikkeld, voor een goede luchtdichting is namelijk vaak het nodige maatwerk nodig”, legt Den Dunnen uit. “Er zijn oplossingen ontwikkeld voor vloeren, gevels, daken, meterkasten, kozijnen & deuren, toiletten en wanden en dan zowel voor nieuwbouw, renovatie als industriebouw.”
Wanneer we ons focussen op prefabricage dan is er tevens keuze uit talrijke oplossingen. Kritische details zijn veelal de lijnvormige aansluitingen tussen de elementen onderling. Met semi-geslotencellig Pre-Seal of EPDM Stelkozijnband worden bijvoorbeeld de aansluitingen tussen kozijnen en betonnen elementen gedicht en de aansluitingen tussen de elementen onderling. Indien de opdrachtgever aanvullende eisen op het gebied van waterdichtheid stelt, dan kan geheel of gedeeltelijk Celdex Butyltape of Celdex Sealer worden toegepast. Bij het stapelen van houtskeletbouwelementen of nok- en dakvoetaansluitingen van dakkappen gaat de voorkeur uit naar Pre-Seal Soft of PVC schuimband. Pre-Seal en Pre-Seal Soft zijn speciaal ontwikkeld om met beperkte comprimering (20%) te voldoen aan de hoogste luchtdichtheidseisen voor grote naden. De producten zijn door de eenvoudige indrukbaarheid uitermate geschikt om zware en lichte bouwelementen luchtdicht te monteren en hebben ook goede isolerende eigenschappen.
Celdex Dichtgarant.
Bijzondere oplossingen
Bijzondere producten zijn bijvoorbeeld Celdex Airseal Vulblokken die worden geplaatst om alle kanalen van betonnen kanaalplaatvloeren luchtdicht af te sluiten, thermisch te isoleren en akoestisch te dempen. Het betreft op maat gesneden geprofileerde afdichtingsmaterialen bestaande uit zeer fijn semi-geslotencellig polyurethaanschuim, dubbelzijdig voorzien van een regendichte toplaag van TPU. Voor dakdoorvoeren zijn speciale manchetten beschikbaar. Er is zelfs een dampremmende meterkast manchet. Deze Celdex Airseal Meterkast Manchet is gemakkelijk te monteren onder de kunststof meterkastplaat. Het voorbewerkte patroon in alle doorvoergaten geeft uitgebreid de mogelijkheid om additionele leidingen door te voeren zonder dat dit ten koste gaat van de luchtdichtheid. Door de manchet overmaats uit te voeren is er rekening gehouden met afwijkende vloersparingen die buiten de oppervlakte van de kunststof meterkastplaat uitkomen.
Kortom; voor elke aansluiting is er een luchtdichte oplossing. “Maar dat vraagt wel een vroegtijdig nadenken over het luchtdicht afwerken van aansluitingen”, besluit Den Dunnen.
Presentatie PREFAB
Onder de titel ‘Luchtdicht bouwen essentieel’, houdt Celdex iedere dag op de vakbeurs PREFAB in het Thema Theater Prefab een presentatie over luchtdicht bouwen.
Datum: Dinsdag 8, Woensdag 9 en Donderdag 10 oktober 2019
Tijd: 13.30 – 14.00 uur.
Locatie: Thema Theater Prefab
