Strakke rode pannendaken in na-oorlogse Arnhemse wijk vol ‘rugzak’-woningen
In de Arnhemse wijk Malburgen-West zijn in het afgelopen jaar 200 eengezinswoningen verduurzaamd. De uiterst herkenbare rode ‘rugzak’-woningen uit de jaren ‘50 van de vorige eeuw werden onder de vloer geïsoleerd met isolatiekorrels, kregen nieuwe kozijnen met HR++ glas en een fors isolatiepakket op het dak. Alle dakpannen werden vervangen en – opvallend – de ooit zo duurzaam geachte zonneboilers werden verwijderd.
De reden waarom men van ‘rugzak’-woningen spreekt: de in 2000 aangebrachte badkamers die als het ware aan de woning hangen.
De Nibra OVH H10 dakpan van Nelskamp.
In 2000 kregen de de 200 huurwoningen van de Arnhemse woningcorporatie Volkshuisvesting ook al een verduurzamingsslag. Destijds werden de gevels aangepakt, kregen de woningen schuiframen en werd er een badkamer aan de huizen ‘gehangen’ wat ze de bijnaam ‘rugzak’-woning opleverde. Ook kregen alle huizen zonneboilers voor de warmwatervoorziening. “Die zonneboilers waren aan het einde van hun levensduur”, vertelt Richard Weijde van Volkshuisvesting Arnhem. “Die leverden alleen in de zomer nog wat op. Vandaar dat we er nu weer gasgestookte ketels in hebben geplaatst. Die zijn onder de streep nog zuiniger en kunnen weer jaren mee.”
Doel van de nieuwe verduurzamingsoperatie in Malburgen-West is om de woningen minimaal van een energielabel A te voorzien. “Maar tegelijkertijd wilden we dat de wijk een betere uitstraling kreeg en dat de kwaliteit van de huizen fors omhoog gaat.”
Bouwcombinatie HTL – bestaande uit Hegeman Bouwgroep, Talen Vastgoedonderhoud en Löwik Installatietechniek – voerde de klus in de afgelopen maanden uit. En ondanks dat corona het project in eerste instantie fors in de wielen leek te rijden zijn de werkzaamheden toch volgens planning en keurig volgens het protocol Samen Veilig Doorwerken uitgevoerd. “En zonder klachten van de bewoners, die tijdens de werkzaamheden gewoon in hun huis konden blijven wonen”, stelt Weijde. “Er is in al die maanden één bewoner geweest die niemand binnen wilde laten, maar ook daar zijn we samen uitgekomen.”
De grotere Nibra dakpannen sloot mooi aan bij de keramische gevelbekleding.
In het coronajaar werden desondanks 200 woningen, volgens planning opgeleverd.
De Nibra OVH H10 dakpan van Nelskamp.
Keramische gevels
Bouwcombinatie HTL isoleerde de woningen dus met piepschuim korrels in de kruipruimtes, verving de slecht functionerende schuiframen door intrek kozijnen met HR++ dubbel glas, reinigde en impregneerde de keramische rode gevels, verving overal de badkamers, toiletten en keukens en isoleerde het dak met Recticel isolatie pakketten. Veertien laagbouw woninkjes die in 2000 niet zijn aangepakt, werden nu volledig met ingepakt met een nieuwe buitenschil.
“Voor het dak was 20 jaar geleden geen geld meer”, legt Weijde uit. “Toen is besloten de oude dakpannen weer terug te leggen. Nu vonden we dat alle dakpannen ook vervangen moesten worden.”
En waar de keus in eerste instantie op antracietkleurige dakbedekking viel, stak de gemeente daar een stokje voor omdat ze de herkenbare rode daken – zo typerend voor de naoorlogse bouwperiode – wilde behouden. De keuze viel toen op de Nibra OVH H10 dakpan van Nelskamp in de kleur Rood Engobe. “Die pan is een slag groter dan wat er vroeger op het dak lag, maar dat past juist prachtig bij de keramische gevelbekleding”, aldus Weijde. “En met Rood Engobe voorkom je de meeste groene aanslag op de pannen”, stelt Harold Kock, verkoop- en marketingleider van de Duitse dakpannenfabrikant Nelskamp terwijl we samen door de wijk wandelen. “Dat was ook een belangrijk argument.”
“Zeker,” antwoord Weijde. “Bovendien hebben we er bij deze operatie heel bewust voor gekozen om bouwmaterialen te gebruiken die minstens 80 jaar kunnen blijven liggen.”
Iedere dag wordt een huis opgeschoven en van een nieuw dak voorzien.
Nokvorsten
Terwijl we door de wijk lopen zijn dakdekkers van de Groesbeekse dakdekker Dagro druk met het op maat zagen van de halfronde nokvorsten. En waar die in de oude daken nog in het beton werden gemetseld liggen zorgen ze in de nieuwe Arnhemse daken juist voor voldoende ventilatie onder het dak. “Gaat als een trein hier,” meldt er een van hen. “We schuiven iedere dag één woning op. Zo zie je heel snel resultaat.”
De dakgoten worden alleen schoongemaakt, niet vervangen. Weijde: “Die zijn pas 20 jaar oud en kunnen nog best een tijd mee. Wel moeten de kopgevels iets worden aangepast aan de nieuwe dakpannen.” De schoorstenen worden ingepakt met een overzetschoorsteen van gemoffeld aluminium voor een strak aangezicht.
Op de oude daken lagen nog zonneboilers. Die zijn wegens tegenvallend rendement vervangen voor veel zuiniger hoogrendementsketels.
