Ja is ja, nee is nee

Tekst: Leo Nieuwenhuis

Gaan we links of rechts?

We staan in Nederland zo langzamerhand lijnrecht tegenover elkaar. Stad tegenover platteland, politiek tegenover de burger, allochtoon tegenover autochtoon. Wij en zij… Het eigen gelijk wordt steeds belangrijker, hyperindividualisme lijkt zo langzamerhand de norm. Maar vrijheid bereik je alleen samen.

Leo aan het roer.

Tegelijk vallen we van de ene in de andere crisis. Corona, stikstof, gas- en energieprijzen, de oorlog in Oekraïne. Niet te vergeten de toeslagencrisis (affaire), woningmarktcrisis, klimaatcrisis, vluchtelingencrisis, personeelscrisis. En ga zo maar door. Situaties die meer dan ooit vragen om eenheid en een duidelijke stip op de horizon.

Ik ben er dan ook van overtuigd dat we daar alleen komen, wanneer we, dwars tegen alle verdeel-en-heersdynamiek in, elkaar weer gaan vertrouwen en samen op weg gaan. In de bouw en in de rest van Nederland. Als burgers en vervolgens als overheid. Laten we weer naast elkaar gaan staan in plaats van tegenover elkaar. En laten we beginnen door naar elkaar te luisteren. Voedend te zijn!

Zonder perspectief geen toekomst

Wat gebeurt er wanneer mensen het gevoel hebben dat ze hun eigen overheid niet meer kunnen vertrouwen? In ieder geval is het niet verwonderlijk dat er mensen zijn die het recht in eigen hand willen nemen. Ik praat het niet goed, maar begrijp het soms wel. Kijk naar de boeren; het gaat om hun hele hebben en houden, de grond wordt letterlijk onder hun voeten weggevaagd… En actie vraagt om reactie. Wanneer je dan geen perspectief biedt, wat heeft iemand dan nog te verliezen? Als je dat niet snapt, ben je letterlijk a-sociaal.

Je kan niet zomaar iets zeggen, zeker niet wanneer je op een plek van invloed zit. De schade die mensen nu wordt aangedaan, zowel financieel als in hun welzijn en gezondheid, is persoonlijk aan te rekenen aan diegenen die dat veroorzaken. Iedereen heeft een persoonlijke verantwoordelijkheid voor wat hij of zij doet in het leven… Je kan niet in het wilde weg gaan roepen en doen, zonder een gedegen onderbouwing en het juiste gebruik van de juiste cijfers! Natuurlijk moet er wat veranderen, maar niet op deze manier. Dan heb ik het nog niet eens over het verdrijven van de wereldwijde voedselschaarste (één van de SDG-doelen). Hoe kan je de stikstofstrategie daarmee matchen?

Vertrouwen als basis

Kijk naar de energieprijzen. Het is toch onverteerbaar dat de gasprijs in België en Duitsland, onze buurlanden, zoveel lager is dan bij ons? We zien een kloof tussen rijk en arm, die alleen maar groter wordt. De grote multinationals ontvangen enorme winsten, de rijkere inwoners kunnen investeren in isolatie en dus in besparing, maar de mensen die nu misschien net de eindjes aan elkaar kunnen knopen betalen de rekening. En de mensen die het niet meer kunnen opbrengen? Wat doet dat met eigenwaarde? Zelfredzaamheid? Verantwoordelijkheid? Wat doet dat met het vertrouwen in de overheid en in Europa? Vertrouwen moet de basis zijn voor een menswaardige samenleving. Op dit moment zien we steeds meer het tegenovergestelde; onze samenleving verhardt.

Of neem Ter Apel. We zijn een ontwikkelingsland geworden wanneer het gaat om waarden en welzijn. En dat is wat we bij The New Builders al jaren roepen. Zonder waarde grondslag ga je verloren! Waar we ons vroeger nog wel eens een roepende in de woestijn voelden, wordt de noodzaak nu steeds meer zichtbaar om ons heen. Vroeger werd ons nog wel eens gevraagd wat de opbrengst was van het New Builderschap. Die vraag is inmiddels overbodig. We moeten SAMEN verder, dat is nodig om aan een stevige toekomst te bouwen.

Vertrouwen

Welvaart en welzijn

In Ghana bouwen we met Kinderhulp Ghana al jaren aan een betere samenleving. Daar zien we gebrokenheid ten gevolge van een gebrek aan welvaart. Wij geven ze een vis, maar vooral een hengel en leren ze vissen. Hier lijden we onder een gebrek aan welzijn. En dat geeft net zo goed armoede. We zien depressies, verdeeldheid, wachtlijsten, roofbouw op de natuur. Dat kan toch niet langer zo? Wie is er verantwoordelijk? Wie voelt zich er verantwoordelijk voor, dat de komende generatie ook nog kan leven?

Er is een enorme disbalans in Nederland met een welvaart die verplicht tot consumeren. We geven onze toekomstige generatie geen hengel, maar op deze manier ook geen vis! We moeten NU nadenken over een duurzame samenleving voor onze kinderen. Samen met de experts, de boeren, de burgers: we zijn allemaal verantwoordelijk.

Voeden en belonen

Ik moet denken aan De zeven vinkjes van Joris Luyendijk. “De ‘zeven vinkjes’: de blanke, hoogopgeleide, ABN-sprekende, hetero man die woont in de Randstad en wiens ouders ook hoogopgeleid zijn, ligt mijlenver voor op de rest van de maatschappij. Als 3% van de bevolking vormen ze sinds het begin van deze eeuw de onomstotelijke bovenlaag. Door hun monopolie op wat gezien wordt als de ‘standaard’, zijn ze ondiscrimineerbaar. Sterker nog, de ‘andere’ 97% zijn de ‘minderheden’.”

Het moet nu echt eerst gaan over menswaardigheid. Vanuit menswaardigheid is het van wezenlijk belang om met beloning/stimulans ontwikkeling en innovatie te bevorderen. Met straffen en wijzen verander je de wereld ook, maar wie wil dat op die manier? Ga alsjeblieft je omgeving voeden en belonen. Dat mag best stevig zijn, als het maar vanuit liefde gebeurt. Laat zien waar jij een verlengstuk van bent. Leef je vanuit het goede of het kwade? En precies daarom, duidend op dat onderscheid, doen we wat we doen en zijn we wie we zijn als New Builders.

Manifest

‘Wanneer we wendbaar en menswaardig willen worden, hebben we een helder kompas nodig, oftewel ‘guiding principals’.’ Zo begint ons Manifest. Het Manifest geeft ons richting in ons dagelijkse reilen en zeilen bij het nemen van beslissingen. Daarbij gaan we voor:

• Mensen en hun onderlinge interactie boven processen en hulpmiddelen.
• Gemeenschappelijk belang boven eigen gewin.
• Samenwerking boven eigen regie en controle.

Hoe we dat doen? Wij verplaatsen ons in de ander. Bewaren onze rust in een steeds sneller veranderende wereld. Spreken vanuit transparantie aan en geven elkaar opbouwende feedback. Gunning is de zuurstof voor langdurige relaties en partnerships. We zijn continu in beweging, om te evalueren, leren en verbeteren. Ten slotte delen wij onze kennis en gaan wij betrouwbaar om met relatiegegevens en: komen wij onze beloftes na.

Dit alles valt en staat met vertrouwen. Om het bijbels te zeggen: laat in wat je SAMEN overeenkomt uw ja een ja zijn en uw nee een nee.”

BouwTotaal is in de persoon van hoofdredacteur Frank de Groot ook New Builder.