Wet kwaliteitsborging (Wkb): wat zijn de gevolgen voor jouw werk?

Artikel delen

Van ‘papieren zekerheid’ naar zekerheid in de praktijk: dat is de basis van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb). Deze wet is onderdeel van de Omgevingswet en is in werking getreden op 1 januari 2024.

Dat biedt meer zekerheid! De wet kwaliteitsborging wordt als eerste ingevoerd voor bouwactiviteiten die vallen in gevolgklasse 1 (laag risico, zoals grondgebonden eengezinswoningen). Het streven is nu, dat na vijf jaar het stelsel van wordt uitgebreid naar overige gevolgklassen 2 en 3. Met de toekomstige Wet kwaliteitsborging voor het bouwen (Wkb) wordt de consument beter beschermd. Enerzijds doordat de kwaliteitsborger het bouwplan toetst op risico’s en op de bouwplaats en na afronding controleert of het werk aan alle wettelijke bouwvoorschriften voldoet. Daarnaast worden bouwers meer aansprakelijk voor de kwaliteit van hun bouwwerken. Consumenten krijgen daardoor een betere bescherming als na oplevering van een bouwwerk gebreken worden ontdekt.

Voordelen voor aannemer

Natuurlijk is het wennen aan het werken onder de nieuwe wet kwaliteitsborging, maar het biedt aannemers ook veel voordelen:

  • Fors lagere faalkosten door eerder ontdekken van afwijkingen van de bouwregelgeving en verkleining kans op bouwfouten.
  • Gegevens ontwerp niet meer vroegtijdig aanleveren bij gemeente.
  • Mogelijk doorlooptijdverkorting vergunningsproces.
  • Toetsen kwaliteitsborger afgestemd op bouwproces; efficiencyvoordeel.
  • Extra set ogen werkt ‘disciplinerend’.
  • Kennis inbreng kwaliteitsborger werkt kwaliteitsverhogend.
  • Rapportage kwaliteitsborger is ook bewijsvoering met betrekking tot aansprakelijkheid.

Wet kwaliteitsborging? Wat betekent dat voor mij?

Wat blijft?

  • Aanvraag omgevingsvergunning, maar dan voor de ‘omgevingsplanactiviteit’. In de Omgevingswet worden bouwprojecten namelijk opgeknipt in een omgevingsplanactiviteit en technisch bouwactiviteit (voldoen aan bouwtechnische regels vanuit het Besluit bouwwerken leefomgeving (Bbl), opvolger Bouwbesluit). Een omgevingsplanactiviteit wordt getoetst aan het omgevingsplan (opvolger bestemmingsplan).

De omgevingsplanactiviteit gaat bijvoorbeeld over functietoedeling, bouwhoogte, bebouwingspercentage en welstand. De gemeente stelt deze regels.

  • Ontwerpen en bouwen volgens Bbl.

Wat vervalt?

  • Indienen vergunningsgereed ontwerp bij gemeente.
  • Toetsing en toezicht op de bouw door gemeente. Wel blijft de gemeente toezicht houden op de bestaande bouw en ook toezicht op het gebied van welstand, ruimtelijke ordening en omgevingsveiligheid!

Wat komt erbij?

  • Toetsing en inspectie door kwaliteitsborger. De kwaliteitsborger toetst de technische bouwactiviteit van een project aan de bouwtechnische regels vanuit het Bbl. Een bouwactiviteit moet voldoen aan bijvoorbeeld regels over constructieve veiligheid, gezondheid, duurzaamheid, bruikbaarheid en aanwezigheid van bepaalde installaties.
  • Informatie aanleveren aan kwaliteitsborger, waaruit blijkt dat wordt voldaan aan bouwregelgeving.
  • De aannemer moet bij oplevering een consumentendossier aan de consument/opdrachtgever overhandigen. Hierin staat informatie over wat er gebouwd is en kan de opdrachtgever nagaan of hij/ zij ook datgene heeft gekregen wat is afgesproken. Daarnaast krijgt de opdrachtgever informatie over hoe om te gaan met de installaties die in het werk aanwezig zijn en de wijze waarop deze installaties en overige onderdelen van de bouw onderhouden moeten worden.

Wat verandert er nog meer?

  • Bij aanneming van bouwwerken is (en blijft) de aannemer na inwerkingtreding van de Wkb aansprakelijk voor gebreken die bij de oplevering van het werk niet zijn ontdekt, tenzij deze gebreken niet aan de aannemer zijn toe te rekenen. Bij professionele opdrachtgevers mag contractueel van deze regel worden afgeweken; bij particuliere opdrachtgevers is dit niet toegestaan.
  • De uitspraak over het voldoen aan de bouwregelgeving verschuift van ontwerp naar gereed product. Er is een opleveringsverklaring nodig van de kwaliteitsborger voor gereedmelding bij de gemeente en ingebruikname van het gebouw.
  • De 5%-regeling voor de woningbouw gaat veranderen. Het komt neer op vrijgave van de laatste 5% op expliciet aangeven van de consument/opdrachtgever. De bouwer moet daarom het moment van oplevering duidelijk communiceren aan de consument/opdrachtgever.
  • De aannemer heeft bij woningbouw een informatieplicht en moet de consument/opdrachtgever informeren over de wijze van verzekeren voor gebreken en afbouw.

Benieuwd? Je leest alles over de wet kwaliteitsborging in ons whitepaper ‘Wkb: wat zijn de gevolgen voor jouw werk?’. Deze ontvang je automatisch als je je inschrijft voor de gratis nieuwsbrief, via deze link.