Arbo-regels aanbrengen zandcement dekvloer

Tekst: ing. Frank de Groot

Het aanbrengen van een zandcementvloer kan zwaar zijn, maar gelukkig zijn er voldoende manieren om het werk flink minder belastend te maken. Foto: NOA.

Sinds 1 januari 2015 mogen zandcementdekvloeren in principe alleen nog met hulpmiddelen worden gemaakt, tenzij het technisch niet mogelijk is een mechanische rei of vloerenrobot te gebruiken. Hiermee is toen al een belangrijke stap gezet om zandcementdekvloeren zonder lichamelijke zware belasting aan te brengen. Inspectie SZW (tegenwoordig: Nederlandse Arbeidsinspectie), NOA, FNV Bouw en CNV Vakmensen hebben hierover toentertijd gezamenlijke afspraken gemaakt. Deze afspraken staan sinds die tijd in de Arbocatalogus voor de Afbouw. Deze arbocatalogus is van toepassing op werkgevers en werknemers behorend tot de werkingssfeer van de cao Afbouw. In deze catalogus staan de door hen gemaakte afspraken over de wijze waarop binnen de afbouw invulling kan worden gegeven aan de door de overheid gestelde doelvoorschriften om gezond en veilig te kunnen werken.

Let op: je mag afwijken van de door de arbocatalogus beschreven wijzen om aan de doelvoorschriften te voldoen. Ben je namelijk in staat om op een andere (aantoonbare) manier hetzelfde beschermingsniveau te bieden, dan ben je daar vrij in. Maar als je gebruik maakt van de in deze catalogus aangeboden maatregelen, voldoe je zeker aan hetgeen de Nederlandse Arbeidsinspectie van je verlangt!

Bronmaatregelen

Grondstoffen machinaal mengen, specie machinaal transporteren en de vloer mechanisch afreien is bij het aanbrengen van een zandcement dekvloer de beste oplossing. Met mechanisch afreien is het gebruik van de rei of robot het uitgangspunt. Als dit echter om technische redenen niet kan mag het semi-machinaal of soms zelfs handmatig, maar dan gelden er beperkingen in m². Deze versoepeling geldt bijvoorbeeld bij een te kleine ruimte, afschot of iedere andere door de vloerenlegger te onderbouwen technische reden.

Uitzonderingen

Volautomatisch mengen, transporteren en de vloer mechanisch afreien

• Het mengen en transporteren door middel van een volautomatische mobiele mortelinstallatie. Dat wil zeggen een specifiek hiervoor ingerichte vrachtwagencombinatie, en daarop aangesloten transportslangen voor de specie.
• Het mengen en transporteren door middel van een op de bouw geplaatste volautomatische menginstallatie gekoppeld aan zand- en cementsilo’s en daarop aangesloten transportslangen voor de specie.
• Bij geen gebruik mechanische rei of robot, maximaal 60 m² per persoon per dag.

Semi-machinaal mengen, specie transporten met vloerenpomp en de vloer mechanisch afreien

• Semi-machinaal mengen van zand en cement. Het mengen van zand en cement en het transporteren van de specie met behulp van de vloerenpomp, waarbij het zand zonder handmatige handelingen met behulp van een zandvulmachine in de vloerenpomp wordt gestort. Transport van de specie vindt plaats via op de vloerenpomp aangesloten transportslangen. Cement wordt handmatig in de pomp toegevoegd.
• Gebruik mechanische rei of robot en maximaal 80 m² per persoon per dag.
• Maximaal 50 m² per persoon per dag bij geen gebruik mechanische rei of robot.

Handmatig vullen vloerenpomp, specie transporteren met vloerenpomp en de vloer mechanisch afreien

• Het werken met de vloerenpomp, waarbij het zand en cement handmatig in de pomp wordt toegevoegd en de specie mechanisch wordt getransporteerd via op de vloerenpomp aangesloten transportslangen.
• Gebruik mechanische rei of robot en maximaal 50 m² per persoon per dag.
• Maximaal 40 m² per persoon per dag bij geen gebruik mechanische rei of robot.
• Maximum 10 liter water per emmer wanneer water handmatig wordt toegevoegd.

Handmatig mengen, handmatig transport en handmatig afreien

• Handmatig toevoegen van zand en cement in cementmolen, mechanisch mengen en transport met kruiwagen of emmers.
• Maximaal 20 m² per persoon per dag met een maximum van 40 m² per locatie.
• Maximum 10 liter water per emmer wanneer water handmatig wordt toegevoegd.

Handmatige handelingen

Voor het aanleggen van de vloer moeten er ook nog handmatige handelingen worden verricht. Om deze belasting zo laag mogelijk te houden zijn de volgende maatregelen van belang:

• Handmatig spreiden van de specie. De driepoot (met daaraan de slang) moet zo vaak verzet worden dat de specie maximaal over een afstand van 2 meter handmatig rondom de driepoot verspreid wordt.
• Handmatig afreien. Het handmatig afreien moet gebeuren met een aluminium rei (of gemaakt van een lichter materiaal). De lengte van de rei moet afgestemd zijn op de ruimte waarin gewerkt wordt. Gangbaar is een rei van 2,5 meter. Let daarbij op het maximale aantal vierkante meters dat per persoon gemaakt mag worden, dit is afhankelijk van de werkwijze (zie hiervoor).
• Afwerken zandcementdekvloer. Het afwerken van de vloer moet gebeuren met een vlindermachine.

Collectieve maatregelen

Je moet een kraan, verreiker of hoogwerker tot je beschikking hebben voor het verticaal transport van materieel. Daar moet de werkgever voor zorgen. Zorg ook voor voldoende afwisseling, bijvoorbeeld door taakroulatie als de ploeg uit meer dan één persoon bestaat. Daarmee wordt eenzijdige belasting voorkomen.

Individuele maatregelen

Gebruik de verstrekte hulpmiddelen; dit beperkt zoveel mogelijk het zwaar tillen en het werken in ongunstige lichaamshoudingen. Wissel je werk af, zodat je niet steeds dezelfde spieren en gewrichten gebruikt / belast.

Meer informatie? Kijk op www.arbocatalogus-afbouw.nl.