Prefab woontoren op drielaagse basisschool
In het hart van Rotterdam Zuidwijk komt een groot stadsblok dat onderdak biedt aan zowel woningen als een basisschool, met gymzaal. Bijzonder is dat een woontoren met negen lagen op een deel van de basisschool is gebouwd, dat uit drie lagen bestaat. “Het is het hoogste project dat we tot nu toe hebben gerealiseerd”, zegt Projectmanager Klaas Engels van Heembeton. De specialist in prefab vloeren en wanden leverde het volledige betonnen casco van de woontoren.
Tekst: ing. Frank de Groot
In november 2024 werd het hoogste punt bereikt en gevierd van het omvangrijke gebouw, Slinge 303 genaamd. Een ontwerp van KAW Architecten. De uitvoering is in handen van Bouw- en Aannemingsbedrijf Gebr. Verschoor B.V.. De school is ontwikkeld door Stichting De Verre Bergen en de woontoren is ontwikkeld door Heijmans Vastgoed. “Het casco van de drielaagse basisschool is vervaardigd uit in het werk gestort beton. Hier is niet voor prefab beton gekozen, door de complexiteit van de indeling. Denk aan grote lokalen van 110 m2 en de gymzaal met kleedruimtes op de eerste verdieping. Ook is er een aula met vide”, vertelt Bart Woudenberg, directeur Bouw- & Aannemingsbedrijf Gebr. Verschoor B.V.
Het casco van de negenlaagse woontoren is wel helemaal opgebouwd uit prefab gevels, wanden en vloeren van Heembeton. Ook zijn de galerij- en balkonplaten gemonteerd, alsmede de trappen. De woontoren biedt plaats aan 53 appartementen in acht verschillende typen, met oppervlaktes variërend van circa 60 tot 108 m2.
Keuze voor prefab
We vroegen aan Bart, hoe de keuze voor prefab tot stand is gekomen: “We hebben het project vanuit een tender gewonnen. Het ontwerp van de constructeur was in eerste instantie volledig traditioneel. Dus gestorte betonwanden en breedplaatvloeren. De school heeft echter een gefixeerde opleverdatum. We wilde daarom een snelle bouwmethode. De keuze is al vrij snel gevallen op een prefab casco waar mogelijk. In de onderbouw van de school kon dit niet, vanwege constructieve beperkingen. Uitzondering zijn een paar prefab betonwanden. De toren kon echter op drie wanden na volledig in prefab worden gemaakt.”
Keuze voor Heembeton
Voor het plan van aanpak en voor de presentatie heeft Bart al contact gezocht met Heembeton met de vraag om mee te kijken naar het plan en of het mogelijk is om deze volledig in prefab te maken: “We hebben al meerdere projecten gedaan met Heembeton, maar dat waren allemaal grondgebonden woningen volledig in een prefab casco. Een woontoren volledig in prefab beton hebben wij nooit eerder gebouwd. Elke toren heeft weer een eigen optimale bouwmethode. Zo maken wij geregeld appartementen traditioneel of getunneld. Dit project kon volgens ons het beste gebouwd worden in een prefab casco. Omdat Heembeton ons geholpen had in de tenderfase, hadden zij al een streepje voor. Heembeton zag een prefab oplossing bij dit project wel zitten en wij hebben dit ook meegenomen in het plan van aanpak. Ik denk dat we mede hierdoor deze tender hebben gewonnen.”
Gevels, wanden en vloeren
Heembeton levert niet alleen het betonnen prefab casco, maar heeft deze ook compleet geëngineerd en gemonteerd. Voor de montage heeft Heembeton de samenwerking gezocht met montagebedrijf Gejamont, voor de engineering en constructie is dit gedaan met adviesbureau Brekelmans.
De betonnen gevelelementen zijn geleverd inclusief afgelakte kozijnen en beglazing. De niet-dragende binnenwanden zijn van Ytong cellenbeton. Bart: “Voor het plaatsen van de verdiepingsvloer, zijn telkens door Heembeton ook de cellenbeton blokken per woning op de werkplek geplaatst. Het is daardoor al mogelijk om in de ruwbouw de binnenwanden te monteren. Dat levert allemaal tijdwinst op.”
Voor de vloeren is de keuze gevallen op de appartementenvloer van Heembeton. Dit innovatieve vloersysteem is specifiek voor hoogbouw ontwikkeld, omdat hiermee een hoog bouwtempo haalbaar is. Door de grote afmeting van de voorgespannen vloer zijn er minder platen per vloerveld nodig. Dit zorgt voor minder hijsbewegingen en tijdsbesparingen op de bouwplaats. De appartementenvloer is verder een massieve voorgespannen vloer van 280 mm dik, tot 3 meter breed en sleuven van 120 mm diep voor leidingen. Door de voorspanning zijn beuken tot 8,40 meter mogelijk en met de minimale toogverschillen is de afwerking aan plafondzijde zeer beperkt.
“Wij hebben hier een appartementenvloer geleverd met sleufsparingen voor de riolering en ventilatie op de gewenste plaats. Terwijl de installateur de leidingen plaatste, hebben wij per verdieping de balkon- en galerijplaten gemonteerd. Iedere zes dagen kwam er zo een verdieping bij. Dat is erg snel voor een dergelijk gebouw”, zegt Klaas.
Balkons en galerijen
“De galerij- en balkonplaten rusten op consoles die we al in de fabriek aan de woningscheidende wanden hebben gestort. Onderstempelen van balkons en galerijen is dan niet nodig”, aldus Klaas. Bart vult aan: “De balkon- en galerijplaten wilden wij graag op consoles aanbrengen. Dit kwam de bouwtijd en prijs ten goede, maar is vaak niet gewenst door architect of opdrachtgever. De architect heeft dat goed opgelost door schijnkolommen in de gevel mee te nemen zodat de consoles wegvallen.”
Een slimme oplossing die de veiligheid bevordert is het al aanbrengen van de hekwerken op de galerij- en balkonplaten, als deze nog op maaiveld staan. Na het inhijsen is er dus direct een leuningwerk, dat het valgevaar voor bouwplaatspersoneel minimaliseert. “Dat idee is van ons gekomen. We wilden de langszijde van het gebouw steigerloos bouwen. Dan brengen wij vaak tijdelijke voorzieningen aan als valbeveiliging. Maar dat moet je later weer gaan uitwisselen voor de definitieve hekken wat tijd en geld kost. Het voordeel van een prefab casco is dat je niet met een hele natte gietbouw bezig bent, waardoor de definitieve hekken besmet raken”, aldus Bart. Het project wordt in september 2025 opgeleverd.