“Prefabriceren: slimmer ontwerpen, bouwen en installeren”
Iedere aannemer doet tegenwoordig wel iets met prefab. De ontwikkelingen gaan dan ook steeds verder, zoals typegoedkeuring voor prefab woningen, de rol van digitalisering, circulair bouwen en prefab installatiemodules. Het is allemaal te zien op de vakbeurs PREFAB. Een gesprek met beursmanager Sander Braam.
Beursmanager Sander Braam: “Het aanbod aan prefab oplossingen groeit verder en verder, mede doordat steeds meer aannemers gaan prefabriceren.”
Prefabricage: je ontkomt er als bouwbedrijf niet meer aan. Bekend voorbeeld is de prefab dakkapel, de scharnierkap, een prefab schoorsteen of een prefab gevelelement. Dat gevelelement kan aangeleverd worden als kaal houtskeletelement, maar ook als kant-en-klaar gevelelement met betonnen of houten binnenspouwblad, isolatie, beglaasde kozijnen en gevelbekleding. Wat te denken van prefab badkamers of geïntegreerde installatie- en energiemodules, waarbij bijvoorbeeld de complete installatie voor klimaatbeheersing en warm tapwater in één module wordt geleverd. “Prefabricage biedt veel voordelen, waaronder dat je sneller kunt bouwen”, zegt Sander Braam, Directeur Business Development bij 54events en beursmanager vakbeurs PREFAB.
Hij vervolgt: “Het aanbod aan prefab oplossingen groeit verder en verder, mede doordat steeds meer aannemers gaan prefabriceren. Wellicht hebben we het kantelpunt al bereikt en is prefabricage van bouw- en installatiedelen en industrieel en modulair bouwen definitief de nieuwe bouwwijze. Vakbeurs PREFAB groeit mee met de markt. Maar we willen wel een beheerste groei, die gelijk opgaat met een groei in het aantal bezoekende professionals. Het moet voor exposanten aantrekkelijk zijn om hier te staan.”
Toegevoegde waarde leveren
Het draait volgens Sander allemaal om slimmer ontwerpen, bouwen en installeren. “Voor leveranciers is de uitdaging: hoe kan ik meer waarde toevoegen aan mijn product? Wat kan onze rol zijn bij prefab bouwen? Kan een leverancier van prefab gevelelementen bijvoorbeeld al in de fabriek voorzieningen voor luchtdicht bouwen laten aanbrengen, zoals schuimbanden en dergelijke? Lever ik alleen het HSB-gevelelement, of breng ik ook al kozijnen, isolatie en gevelbekleding aan?”
Sander merkt ook op dat steeds meer MKB-bouwbedrijven prefabricage opschalen naar complete bouwdelen of zelfs woningen: “Veelal betreft het dan houtbouw, maar het kan ook een betonnen cascobouwer zijn. We zien dat het MKB volop kan participeren in prefab bouwdelen of zelfs prefab woningbouw.” Daarnaast zien we de opkomst van complete woningfabrieken bij grotere woningbouwers: “Maar dan is het wel de uitdaging om vraag en aanbod optimaal af te stemmen.”
Duurzaam bouwen
Digitalisering is onlosmakelijk verbonden met prefabricage. Zonder digitalisering is efficiënt prefabriceren niet mogelijk.
Prefabricage wordt vaak in één adem genoemd met duurzaam bouwen. Sander reageert: “Maar dan ligt er al snel een associatie met biobased bouwen. Wij bekijken het vanuit het oogpunt van remontabel en circulair bouwen. Prefabricage leent zich daar prima voor. In het verlengde kun je dan zelfs denken aan nieuwe eigendomsvormen, zoals het leasen van een gevel. De leverancier blijft dan eigenaar en zorgt ook voor het onderhoud. Maar dan moeten de gevelelementen uiteraard wel demontabel blijven, zodat ze op den duur te vervangen zijn. Ik heb zelfs al gevelsystemen gezien die met clips worden bevestigd. Remontabel bouwen is dan ook al een paar jaar een belangrijk thema op de vakbeurs PREFAB.”
Digitalisering
Het belang van digitalisering bij prefab bouwen wordt onderstreept door net als vorig jaar een speciaal digitaliseringsplein op de beursvloer. Dit jaar introduceren wij ook een speciaal theater: het Digi Theater. “Er vinden maar liefst vijftien sessies plaats in dit theater gedurende de drie beursdagen. Dat geeft al aan dat digitalisering onlosmakelijk verbonden is met prefabricage. Zonder digitalisering is efficiënt prefabriceren niet mogelijk. Een ontwerp voor een bouwdeel of zelfs complete woning wordt bijvoorbeeld eerst digitaal uitgewerkt, in BIM, CAD of door parametrisch ontwerpen. Navolgend worden de digitale ontwerpen in de fabriek gebruikt of sturen de modellen de machines in de werkplaats of fabriek aan. Maar digitalisering kan ook op andere gebieden worden ingezet, zoals machine-learning, calculatie, planning, werkprocessen, enzovoort.”
Volgens Sander biedt de digitaliseringsslag ook bijkomende voordelen: “Dit maakt de bouw aantrekkelijker voor jongeren. Bovendien kunnen vakmensen met IT-kennis uit andere vakgebieden, eveneens aan de slag bij een prefab bouwer. Denk ook aan de inzet van AI bij prefabricage.”
Het Platform PREFAB organiseert in samenwerking met de Stichting SKOOB (Kennisoverdracht, Onderzoek en Ontwikkeling bouwprocesmanagement) de opleiding Prefab, Modulair en Industrieel Bouwen (PMI).
Opleiding
In 2019 is het Platform PREFAB opgezet door 54events, dat beurzen, congressen en andere evenementen organiseert op het gebied van verduurzaming van de gebouwde omgeving, mobiliteit en industrie. Het doel van die activiteiten is vooral laten zien wat er allemaal mogelijk is en dat het in de bouw echt anders kan. Sander: “Door kennis te delen en netwerken bij elkaar te brengen kunnen we die innovatie versnellen.”
In 2022 is het Platform PREFAB in samenwerking met de Stichting SKOOB (Kennisoverdracht, Onderzoek en Ontwikkeling bouwprocesmanagement) gestart met de opleiding Prefab, Modulair en Industrieel Bouwen (PMI). Sander: “Ik werd steeds vaker gebeld door leveranciers en bouwbedrijven met vragen over prefab. Waar moet ik aan denken als ik wil prefabriceren en waar haal ik kennis vandaan? Toen is het idee voor een opleiding ontstaan.”
Peter Kuindersma is als kerndocent bij de opleiding betrokken. Hij is Innovator & Systems integrator bij Ingenii Bouwinnovatie en Hoofddocent Circulair bouwen aan de hogeschool Hanze in Groningen. Ook Jan Pieter van Dalen van Bouw Beter en bestuurssecretaris SKOOB is een belangrijke partner. De opleiding wordt in het voor- en najaar gegeven en bestaat uit zes dagen. Iedere lesdag is een combinatie van bedrijfsbezoek en theorie. Dit najaar vinden de lesdagen plaats bij VBI, HEBO kozijnen, Dyka, geWOONhout, Ursem en Van Wijnen woningfabriek. Sander: “Om de interactie met de docenten en de medecursisten zo effectief mogelijk te houden, beperken we het aantal deelnemers aan deze opleiding tot maximaal twaalf. Op de laatste dag geven de deelnemers een pitch waarin ze vertellen wat ze hebben geleerd en wat ze met die kennis gaan doen in het eigen bedrijf.”
Groot voordeel van de opleiding is volgens Sander ook dat hij veel informatie uit de praktijk ontvangt: “Ik ben soms bij een lesdag aanwezig en dan hoor je veel. Dat levert belangrijke input voor de vakbeurs PREFAB.”
