Bouwfouten
Bouwgebreken: scheuren in begane grondvloer
Een badkamer van beton ciré, een betonnen werkblad in de keuken, betonnen lampen, vazen en meubels. Industrieel ingerichte woningen met een strak interieur en gebruik van stoere en eenvoudige materialen zijn de laatste jaren een trend. Dat geldt ook voor een betonlook vloer. Dit kan een kunststof gietvloer zijn, een gevlinderde betonvloer of een zandcement dekvloer met afgelakte egalinemortel. Een dergelijke vloer is prachtig, maar bij spanningen of andere onvolkomenheden, ontstaan vrijwel direct scheuren in de afwerking.
Tekst: ing. T.J.M. van Kuijk
Bureau voor Bouwpathologie BB
www.bouwpathologie.nl
Probleem
In een aantal onderzochte woningen wordt op de begane grond rechtlijnige scheurvorming waargenomen. De woningen zijn voorzien van betonnen vloeren, waarover een dekvloer is aangebracht. Zowel bij de vloer afgewerkt met een kunststof gietvloer als bij vloeren met een betonnen afwerking of egaline mortel, worden rechtlijnige scheuren waargenomen. Nadat de vloerafwerking is aangebracht wordt na verloop van tijd, soms zelfs na enkele jaren, schade zichtbaar. De schade uit zich in rechte scheuren door de vloer.
Onderzoek
Scheur in kunststof gietvloer.
De woningen met scheurvorming in de vloeren zijn bezocht. Het zijn allemaal nieuwbouwwoningen, waarbij de schade zichtbaar is in vooral de begane grondvloer. In de gehele woning, en dan met name in de woonkamer en de grotere ruimten, wordt scheurvorming waargenomen. Zichtbaar is dat de scheurvorming relatief diep is en dus door de dekvloer heen gaat. Het betreft dus niet alleen de vloerafwerking die inscheurt. Op meerdere plaatsen is scheurvorming zichtbaar en er wordt ook direct zichtbaar dat er zich een patroon vormt: om de circa 1,2 meter loopt een rechtlijnige scheur.
Een enkele keer is zichtbaar dat op een andere plaats een scheur voordoet op een grotere of juist kleinere afstand dan 1,2 meter.
Bij alle bezochte woningen is er een kruipruimte aanwezig die is bezocht, waarna de onderzijde van de begane grondvloer is bekeken. Vanuit de kruipruimte wordt zichtbaar dat er bij alle woningen sprake is van een systeemvloer. Daarbij doen de rechtlijnige scheuren zich exact voor bij de plaatnaden van de systeemvloer. Dit verklaart eveneens de afstand van 1,2 meter: de breedte van de vloerelementen. Daar waar er passtukken zijn toegepast is de afstand tussen de scheuren afwijkend, wat de soms variabele afstand verklaard.
Na het bepalen van de opbouw van de systeemvloer, wordt duidelijk dat bij alle woningen er geen sprake is van een drukverdelende laag op de betonvloer, maar dat de dekvloer direct over de systeemvloer is aangebracht.
Conclusie
De rechtlijnige scheuren in de gehechte vloerafwerking van de begane grondvloer, worden veroorzaakt door het doorbuigen en wisselen van de betonnen systeemvloer. Nadat de losse vloerelementen van de begane grondvloer zijn geplaatst is enkel de kelkvoeg volgestort met een mortel. In niet alle gevallen is het noodzakelijk dat een gewapende druklaag wordt toegepast om krachten te verspreiden. De begane grondvloer kan dus enkel uit elementen bestaan. Hierna is er een zandcement dekvloer aangebracht op de elementen en is de woning opgeleverd.
De eigenaar van een woning besluit de dekvloer verder af te werken en zo wordt er bijvoorbeeld een kunststof gietvloer aangebracht. Na verloop van tijd treedt er kruip op van de vloerelementen. Daarnaast ontstaan er verschillende spanningen als gevolg van wisselende voorspanning of wisselende belastingen op de vloerelementen. Dat zorgt voor een onafhankelijke doorbuiging van de elementen. Als gevolg van de wisselende doorbuiging tussen de elementen scheurt de dekvloer ter plaatse van de plaatnaden in. De vloerafwerking over de dekvloer is eveneens gehecht en kan deze spanning niet volgen: deze scheurt dus eveneens in.
Herstel
Herstel van de vloer is nauwelijks mogelijk. Dus resteert het accepteren van deze schade. De schade valt feitelijk niet te herstellen en alleen in het vervolg te voorkomen, door de systeemvloer van een gewapende druklaag te voorzien en de dekvloer zwevend aan te brengen. Bij een zwevende dekvloer, wordt spanning vanuit vervorming van de vloerelementen minder snel doorgezet tot in de dekvloer.
Het is daarom af te raden om bij een dekvloer die is gehecht op een systeemvloer en het ontbreken van een druklaag, een gehechte afwerking zoals een betonlook vloer (maar ook tegelvloer) aan te brengen. Daarbij is het een kwestie van smaak, waarbij scheuren in een betonvloer uiteraard wel bij de trend van stoer en industrieel past. Bij kunststof gietvloeren is de afwerking nog enigszins elastisch, waarbij een nieuwe gewapende strook kan worden ingebracht ter plaatse van de scheur. Het risico op opnieuw inscheuren blijft echter aanwezig, zodra de spanning te groot is.
