Prefab gevelelementen voor kleine en grote projecten

Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Vandersanden

Woningnood staat weer hoog op de maatschappelijke agenda. De komende tien jaar moeten er dan ook één miljoen nieuwe woningen bij komen om het woningtekort te beheersen. Daarnaast moet volgens het Klimaatakkoord de CO2-uitstoot in 2030 met 49% zijn gedaald ten opzichte van 1990. In 2050 moet dat zelfs 95% minder zijn. In 2050 moeten hierdoor onder meer zeven miljoen woningen en één miljoen gebouwen van het aardgas af. Als eerste stap moeten in 2030 de eerste 1,5 miljoen bestaande woningen verduurzaamd zijn. Dat betekent een overstap naar oplossingen, zoals warmtepompen en aansluiting op warmtenetten. Omdat deze systemen het meest efficiënt zijn in combinatie met lage temperatuur verwarmingssystemen (zoals vloerverwarming) moet de gebouwschil van bestaande woningen aanvullende geïsoleerd worden.

Deze ontwikkeling leidt in toenemende mate tot complete vervanging van verouderde gevels en daken door nieuwe, goed geïsoleerde prefab gevel- en dakelementen. Maar door het oplopend tekort aan vakmensen, toenemende kwaliteitseisen (zoals de op handen zijnde Wet kwaliteitsborging voor het bouwen), kortere bouwtijden en de behoefte aan minder transportbewegingen (beperken schadelijke emissies, verminderen verkeersdruk) worden ook bij nieuwbouw steeds vaker prefab dak- en gevelelementen toegepast. Bij hoogbouw heeft dat nog bijkomende voordelen zoals steigerloos bouwen.

Er zijn nog meer uitdagingen. Volgens het Rijksbrede programma ‘Nederland circulair in 2050’ en het daaruit voortgekomen Grondstoffenakkoord moeten we in Nederland in 2030 50% minder primaire grondstoffen gebruiken en moeten we in 2050 volledig circulair zijn. Het gevolg is dat industrieel bouwen ook samen moet gaan met minder materiaalgebruik. Dit vraagt dus om slimme oplossingen.

Slim bouwen met steenstrips

Vandersanden biedt systeemoplossingen met keramische steenstrips die het mogelijk maken om gevels volledig te prefabriceren, maar toch het uiterlijk van metselwerk te behouden. De mogelijkheden voor prefab gevelelementen met keramische steenstrips zijn groot. Zo kan de drager een betonnen binnenspouwblad zijn, maar ook houtskeletbouw of staalframebouw.

In 2020 sloegen Vandersanden en de Nederlandse producent van prefab casco’s Spaansen Bouwsystemen de handen in elkaar om prefab woningen in een stroomversnelling te brengen. De casco producent kan nu gevels compleet afgewerkt met keramische baksteenstrips leveren. Deze totaaloplossing heeft de naam ‘Gevelklaar’ en is mede mogelijk gemaakt door het RoboBrick systeem van Vandersanden. Deze volautomatische steenstrippenrobot verlijmt steenstrips op prefab betonnen casco’s.
Inmiddels gaan de ontwikkelingen verder en is het RoboBrick systeem in aangepaste vorm ook geplaatst bij de Nederlandse producent van biobased prefab casco’s IIBO. Hier betreft het de toevoeging van keramische strips aan houten casco’s.

RoboBrick systeem van Vandersanden verlijmt steenstrips bij de productie van prefab casco’s bij Spaansen Bouwsystemen.

Duurzame oplossing

Steenstrips van Vandersanden bieden ook een perfect antwoord op circulair bouwen en een vermindering van materiaalgebruik. Zo levert het gebruik van steenstrips, in plaats van een volle baksteen, een besparing aan grondstoffen en energie op van maar liefst 60 procent. De steenstrips die worden gebruikt hebben immers een breedte van 2 cm, terwijl een traditionele gevelsteen 10 cm breed is. Met hetzelfde verbruik, kan er een groter geveloppervlak bekleed worden.

Dan zijn er nog de ECO-baksteenstrips. Die worden niet gezaagd, maar gevormd in mallen van 20 mm. De strip wordt geleverd in Wasserstrich uitvoering, in handvormuitvoering of strengpers. Ze zijn leverbaar in een breed gamma aan kleuren dat voortdurend word uitgebreid. De productie van de ECO-baksteenstrips is erg duurzaam. Bij steenstrips van 20 mm die in de mal gevormd worden, daalt het grondstoffengebruik met 70% in vergelijking met de traditionele gevelsteen. Er is verder geen materiaalverlies en het productieproces is afvalvrij. Het energieverbruik daalt met 50%, aangezien de strips in cassettes worden gelegd om te bakken in een tunneloven. Na gebruik zijn de steenstrips weer prima te recyclen.

De ECO-baksteenstrips worden niet gezaagd, maar gevormd in mallen van 20 mm. De strip wordt geleverd in Wasserstrich uitvoering, in handvormuitvoering of strengpers productie.

Ook kleinere projecten

Bij toepassing van prefab gevelelementen gaan de gedachten al snel uit naar grote woongebouwen, of seriematige vervanging van gevels in bestaande verouderde woonwijken. Een project in het Drentse Norg laat zien dat prefab ook voor kleinere volumes lonend is. En het systeem biedt ontwerptoepassingen die op een traditionele manier niet zijn te realiseren. Ook hier is sprake van strategische samenwerking, in dit geval tussen Vandersanden en Bouwcenter Concordia. Deze leverancier van hout en andere bouwmaterialen levert een geventileerd prefab gevelsysteem onder de noemer BrickStrip. Dit steenstripverlijmingssysteem is opgebouwd uit componenten als gevelplaten, latten, steenstrips, verlijmingsproducten, ventilatieprofielen en voegmortel, die worden geleverd door een vast team van bouwmaterialenproducenten. Geen gezoek dus meer naar de juiste plaat- of lijmsoort, maar één kant-en-klaar systeem. De duurzame ECO baksteenstrips van Vandersanden zijn de meest in het oog springende onderdelen van dit systeem.

De BrickStrip is toegepast bij een vorig jaar opgeleverd project in de nieuwe woonwijk Oosterveld in Norg, in opdracht van woningcorporatie Actium. Het gaat om zestien grotendeels demontabele en circulaire bijna nul-op-de-meterwoningen, verspreid over vier bouwblokken. Het ontwerp is gemaakt door Jack van der Palen van architectenbureau Archiview. Bij dit project zijn steenstrips gecombineerd met houten panelen. Door te variëren in de breedte van de houtstroken is geen van de woningen hetzelfde. Opvallend is ook dat de steenstrips doorlopen in het dak bij de hoekhuizen. Iets dat met traditioneel metselwerk nooit mogelijk was geweest.

Vandersanden
www.vandersanden.com