Luchtdichte gevels voor Wonderwoods
Wie momenteel in Utrecht van het Beatrixgebouw naar de Oost-ingang van het Jaarbeurscomplex loopt, zal zijn ogen niet af kunnen houden van twee spraakmakende torens die momenteel verrijzen op het voormalige plein aan de Croeselaan. Naast bioscoop Kinepolis wordt medio 2024 ‘Wonderwoods’ opgeleverd, waarvan de hoogste toren doet denken aan de groene Trudo Toren in Eindhoven. Maar ook de tweede, iets lagere toren is omgeven door daktuinen. Wat niet meer is te zien zijn alle luchtdichte oplossingen van Celdex, die in mock-ups op ware grootte zijn getest.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: Celdex, tenzij anders vermeld
Wonderwoods omvat twee groene torens van 105 en 70 meter hoog, die met elkaar verbonden worden door een ondergrondse eenlaagse parkeergarage. De torens met een oppervlakte van in totaal 81.000 m2 bieden plaats aan onder andere huur- en koopwoningen, kantoren, retail, horeca, educatie, cultuur en een semipublieke daktuin. Bouwcombinatie Wonderwoods (Boele & van Eesteren | Kondor Wessels Amsterdam) realiseert het gebouw.
De hoogste toren, naar ontwerp van Stefano Boeri Architetti, komt aan de Croeselaan en wordt voorzien van een verticaal bos van beplanting aan de balkons en gevels. De tweede toren komt naast bioscoop Kinepolis en wordt gekenmerkt door de voor MVSA Architects typerende rondingen in de gevels. Dit ontwerp heeft veel groen aan de binnenzijde; zo krijgt de toren een groot atrium en wintertuinen langs de gevels. Naast de circa 4.000 meter plantenbakken en de 161 grote boombakken aan de gevels van de hoogste toren zijn vrijwel alle daken groendaken met een waterretentie functie. Deze daken houden het regenwater vast om later via een volautomatisch systeem weer te dienen voor de bewatering van al het groen.
Luchtdichting
Boele & Van Eesteren vroeg na eerdere succesvolle samenwerking, ook voor dit project aan Celdex om de lucht- en waterdichting van de gevelelementen te verzorgen. Een hele uitdaging want er wordt steigerloos gebouwd. Aandachtspunt is daarbij dat de voorzijde van de gevelelementen tijdens en na de montage nauwelijks bereikbaar is. “Om er zeker van te zijn dat de aansluiting tussen de elementen lucht- en regendicht is, moet er dus goed nagedacht worden over de detaillering. Ook moeten koudebruggen worden vermeden”, zegt Henny van der Heijden, Product Manager bij Celdex.
“Bij hoogbouw wordt vaak een lucht- en waterdichtheid geëist van minimaal 600 Pa. Er zijn door de betonfabrikant mock-ups van de gevelelementen gemaakt. Die hebben wij voorzien van lucht- en waterdichting. De gevelelementen van circa 6,5 x 3,50 meter zijn vervolgens in een opstelling met vier elementen – twee boven en twee onder – getest. Ook de kritische kruisaansluiting in het midden wordt meegepakt. Daarnaast is het speciaal ontwikkelde anker binnen hetzelfde principe afgedicht en getest. De opstelling behaalde probleemloos 650 Pa. Ruim voldoende dus”, aldus Henny. Dit bedrijf is al sinds 1983 producent van kunststofschuim afdichtingsproducten die thermisch, akoestisch, water-, slagregen- en luchtdicht zijn. Voor Wonderwoods is niet alleen een mix van standaard producten gebruikt, maar ook manchetten op maat voor de kolommen en liggers.
Vroegtijdig overleg
“Een goede detaillering is dermate belangrijk dat we al vroegtijdig om tafel zijn gaan zitten met de aannemer. We werken de oplossingen eerst uit in 3D, omdat ze zo complex zijn. Bij de hoge groene toren is een deel van de gevel houtskeletbouw. Dat biedt meer flexibiliteit om de balkons en bakken om te hangen. En bij de lage toren zijn de kolommen, liggers en sandwichelementen in de gevel trapeziumvormig. Die moet je dus ook lucht- en waterdicht aansluiten. Daarvoor gebruiken we EPDM Celrubber manchetten die volledig op maat worden aangeleverd”, aldus Henny.
De gevelelementen staan niet op de vloeren, maar zijn met 1 meter brede Z-ankers aan de kopse kanten van de vloeren bevestigd. Er is dus sprake van een doorgaande gevelconstructie. Uitdaging is dan wel de koudebrug-onderbreking en luchtdichting ter plaatse van de verankering. “De sparingen voor de ankers zijn op ons advies veel ruimer uitgevoerd, waardoor het direct opvalt als er nog geen schuimband is aangebracht. Deze actie moet vanwege de toleranties op de bouw uitgevoerd worden. Een stuk luchtdichting dat ontbreekt, valt voor het applicatiebedrijf direct op. Een soort zelfsturende oplossing dus”, zegt Henny.
Luchtdichting
De luchtdichting en isolatie in de aansluitingen worden verzorgd door Celdex Pre-Seal LF. Dit product is standaard voorzien van een low-friction toplaag. Het moet immers bestand zijn tegen de krachten die tijdens de montage op het schuim worden uitgevoerd. Aan de buitenzijde voorkomt Celdex EPDM Soft dat er regen, wind, ongedierte en vuil binnen kan dringen. De Celdex producten zijn prefab in de fabriek aangebracht bovenop de horizontale waterkering.
“Ter plaatse van de kruisaansluiting tussen vier elementen wordt het kruisvormige knooppunt tijdens het werk dichtgezet met Butyltape en EPDM Soft. Hierdoor loopt de lucht- en regendichte aansluiting in alle richtingen door. Die werkzaamheden voeren de monteurs uit vanaf de verdiepingsvloer. Uiteraard zijn ze dan veilig aangelijnd”, legt de Product Manager uit. “We zijn nu bezig met een ontwikkeling die nog een stap verder gaat: in de toekomst hoef je dan zelfs niet meer op het werk de lucht- en regendichte aansluiting door te trekken naar het naastgelegen element. Door een ingenieuze oplossing gebeurt dat al tijdens het plaatsen.”
Seal4Prefab
Om aan te sluiten op de opkomst van industrieel bouwen heeft Celdex het Seal4Prefab afdichtingssysteem ontwikkeld. Vier prefab manieren om geprefabriceerde gevelelementen wind- en slagregendicht aan te laten sluiten. Van der Heijden legt uit: “Hiermee heeft de aannemer essentiële bouwstenen in handen om de geleverde prestaties op het gebied van luchtdicht bouwen aan te tonen. De oplossingen zijn zorgvuldig tot stand gekomen en producten worden uitvoerig extern getest. Daarnaast begeleidt Celdex de verwerking van de producten gedurende het gehele bouwproces en legt de resultaten vast. Zo brengen we ook bij de bouw van Wonderwoods regelmatig een bezoek aan de bouwplaats. Luchtdicht bouwen met Celdex Seal4Prefab sluit zo naadloos aan op het kwaliteitsborgingssysteem van de bouwer en de komende Wet kwaliteitsborging voor het bouwen.”
Celdex op vakbeurs PREFAB
Standnr. 1.B033