Complexe geveldetaillering mogelijk door samenwerking
“Deze gevel is niet uit te voeren in traditioneel metselwerk”, zegt Sybren Runhaar, Product specialist Gevelsystemen van Vandersanden. Hij doelt op de zeer complexe gevel van appartementencomplex Legends in Leidsche Rijn. Een prachtig gebouw met binnentuin, dat bestaat uit drie bouwdelen met totaal verschillende gevels. De gevels kennen een enorme variatie aan vormen, detailleringen en kleuren. Het E-Board®-gevelsysteem met steenstrips bracht uitkomst.
Tekst: ing. Frank de Groot
Beeld: de Architekten Cie / Absent Matter
Gevel van Legends aan de oostzijde met gelaagde structuur, uitstekende erkers en balkons en terugliggende zes verdieping.
Legends is een appartementengebouw met circa 2.800 m2 geveloppervlak en 152 levensloopbestendige woningen voor 55-plussers. Het gebouw is ontworpen rond een fraaie binnentuin en ligt voor een deel boven de Leidsche Rijntunnel in de A2. Naast de tunnel liggen er onder het gebouw een tweelaagse ondergrondse parkeergarage en fietsenstalling. Legends is een ontwikkeling van Dura Vermeer Bouw Midden West en is ontworpen door de Architekten Cie. en ANA Architecten.
Wat direct opvalt is de bijzonder fraaie, maar ook complexe gevel, die drie gezichten heeft. Dura Vermeer klopte aan bij bouwmaterialenspecialist BMN. Hoe gaan we dit maken, binnen het beschikbare budget? “Er was vraag naar een strakke steen, zoals strengpers, met een hoogwaardige uitstraling en lage wateropname. Traditioneel metselwerk viel al af. Door de enorme variaties in de gevel kon de verwerker horizontaal geen productie maken. Door de keuze voor een hoogwaardige steen was er onvoldoende optrekhoogte. Een prefab oplossing was te kostbaar doordat er onvoldoende repetitie kon worden gevonden. Toen gingen mijn gedachten naar het E-Boardsysteem van Vandersanden, want daarmee zou het wel moeten kunnen”, zegt Niels Bethlehem, Commercieel Manager Acquisitie van BMN en gespecialiseerd in daken en gevels. In overleg met Vandersanden en Dura Vermeer is het gevelsysteem vervolgens tot in details uitgewerkt. “Een mooi voorbeeld van samenwerking met onze klant en leveranciers en onze rol naar bouwbedrijven; het adviseren van het juiste product bij het project.”
Gevelontwerp
We lopen langs de nu nog virtuele gevels. Er zijn gevelvullende elementen van houtskeletbouw in een betonnen casco ontworpen. Hierop is overal het E-Board systeem aangebracht, waarbij de HSB-elementen ook zijn geïsoleerd met minerale wol. Aan de oostzijde (de tunnelzijde) bevindt zich een rechte gevel met gelaagde structuur en uitstekende erkers en balkons. Een terugliggende zesde verdieping heeft een kanteel-achtige gevel, met penanten en terugliggende ramen. In de gevel zijn steenstrips toegepast met een zeer gemêleerd kleurbeeld: een speciale mix van de Poolse producent King Klinker.
Aan de zuidzijde gaat de gevel halverwege over in een gevel met verticale en horizontale uitstekende ribben en balkons met loggia’s. Hier is gekozen voor een gevel met keramische steenstrips Freya, met als basiskleur geel. Aan de westzijde sluit de gevel aan op een bijzondere halfronde harmonica gevel die naar binnen is gekromd. Ook hier weer diverse reliëfstructuren in de gevel, alsmede loggia’s en uitpuntende balkons. De gevel is bekleed met steenstrips Médoc, met als basiskleuren paars en rood. Aan de noordzijde sluit deze gevel weer aan op de gevel die doorloopt naar de oostzijde.
In de gevel aan de zuid- en westzijde zijn talrijke verticale en horizontale ‘ribben’ en verticale steenstrips te zien.
E-Board gevelsysteem
Het E-Board gevelsysteem is toepasbaar op diverse ondergronden in zowel nieuwbouw als bestaande bouw. De basis bestaat uit een ATG-gecertificeerd EPS-paneel dat tegen de achterconstructie wordt aangebracht. De gevelpanelen hebben een tand-en-groefsysteem en haak-las-verbinding. Op de isolatieplaten staan voorbeeldvoegen die je kunt volgen bij het aanbrengen van de steenstrippen. Maar je kunt de EPS-plaat ook omdraaien, zodat de vlakke kant naar voren komt. Je kunt dan de gekste verbanden maken, reliëfs aanbrengen en strips verticaal plaatsen. Na 48 uur kun je al voegen, in plaats van na drie weken bij traditioneel metselwerk.
Geveloplossingen
Er zijn door Vandersanden diverse maatoplossingen ontwikkeld voor de complexe gevels. Sybren geeft een voorbeeld: “De terugliggende dakopbouw aan de oostzijde heeft talrijke, hele smalle stijlen. Die bestaan uit een op maat gesneden EPS-paneel, waarop een hoekstrip past, die ook de voorzijde bekleed. De rest wordt bekleed met rechte strips, deels op lengte gezaagd. Tussen twee stijlen ligt beurtelings een terugliggende vlak met steenstrips, of een raamkozijn, met onder en boven verticale steenstrips. Alles is al op maat gemaakt, dus de verwerking gaat best snel.”
In de resterende gevelvlakken zien we ook horizontale en verticale strips. Sybren: “Op de kopse kanten van de betonnen balkonvloer worden de strips rechtstreeks op het beton verlijmd. De strips lopen nog iets door aan de onderzijde van de balkons. Daarvoor leveren we drie-dimensionale strips met een strek, kop en zool. Dat lukt je allemaal niet met traditioneel metselwerk.”
In de gevel aan de zuid- en westzijde zijn talrijke verticale en horizontale ‘ribben’ en verticale steenstrips te zien. Sybren daarover: “De verticale ribben op de bovenste verdieping worden gecreëerd door de EPS plaatselijk te verdikken. De horizontale ribben maken we door ter plaatse een dikkere steenstrip toe te passen. Ook in de harmonicagevel zie je op deze wijze horizontale ribben en verticale en horizontale steenstrips. Daarnaast zie je in de gevel van de bovenste verdieping een zaagtandreliëf. Daarvoor hebben we steenstrips speciaal schuin afgezaagd. Je ziet dat we dus relatief eenvoudig enorm kunnen variëren!”
De harmonicagevel met horizontale ribben en verticale en horizontale steenstrips. Daarnaast zie je in de gevel van de bovenste verdieping een zaagtandreliëf.
Samenwerking
“Wij hebben negen gevelspecialisten bij BMN en ook nog elf bij Kooy Baksteencentrum, dat onderdeel is van BMN. Dus we hebben veel kennis in huis”, zegt Niels. “Maar dit project is zo complex, dat we deze uitdaging hebben voorgelegd aan Vandersanden. Als er vertrouwen en overeenstemming is tussen alle stakeholders kan ieder zijn kracht inbrengen op het juiste moment in het proces, zodat de financiële opdrachtvorming het proces niet in de weg staat. De keten in verbinding brengen!”
Sybren Runhaar heeft veel contact met Niels: “Zij moeten ons product adviseren en verkopen. Er is bij BMN kennis aanwezig en ook inzicht over het bouw- en ontwikkelproces om een opdrachtgever, architect en aannemer te overtuigen. Vervolgens hebben wij het project voor BMN verder uitgewerkt, zodat zij een offerte bij Dura Vermeer konden neerleggen. Iedereen neemt de rol aan, die hij moet aannemen. Daarbij moet je transparant naar elkaar zijn en elkaar vertrouwen geven. Zo kom je tot een succesvolle samenwerking!” Niels knik instemmend: “Je moet elkaars propositie zien en samenwerken. Dat is de sleutel tot succes.”
De vraag dringt zich op welke toegevoegde waarde BMN kan bieden, ten opzichte van bijvoorbeeld een gevelspecialist als Vandersanden. Niels: “Onze meerwaarde is naast het aanbieden van ‘het juiste product bij het project’ onder andere onze logistiek: zorgen dat de juiste producten op tijd op de bouwplaats zijn. Met onze buitendienstmedewerkers ondersteunen we ook de uitvoerders. Maar we verzorgen ook de afstemming met Verbaan Prefab uit Veldhoven, dat het zaagwerk van de steenstrips verzorgd. De ongezaagde steenstrips komen rechtstreeks van onze vestiging in Nieuwegein, maar de gezaagde strips van Verbaan. Dura Vermeer krijgt dus alle strips op maat aangeleverd.”
De heren besluiten met de opmerking dat het E-Board gevelsysteem een enorme ontwerpvrijheid aan de architect geeft. “En er is daarnaast sprake van dematerialisatie omdat je steenstrips gebruikt, in plaats van volledige bakstenen. Dat past goed in de duurzaamheidsambities van zowel Vandersanden als BMN.”
Vandersanden
www.vandersanden.com
