Veilig werken in de zon: dit kun je zelf doen
De voordelen van buiten werken zijn duidelijk: in de buitenlucht zijn is gezond, je bent vaak productiever, het vermindert stress en vergroot het werkplezier doordat je buiten vaak veel mensen tegenkomt. Als de zon gaat schijnen, kleeft er ook een risico aan buiten werken. De zon kan gevaarlijk zijn. Het Huidfonds onderzocht bijvoorbeeld dat buitenwerkers twee tot drie keer zoveel risico lopen op huidkanker. Vakmensen zijn zich daar vaak niet van bewust.
Het onderzoek van het Huidfonds, uitgevoerd door de Universiteit van Maastricht, geeft inzicht in de perspectieven waarom buitenwerkers zich wel of niet beschermen tegen de zon. En met die kennis kunnen passende oplossingen worden ontwikkeld om huidkanker bij buitenwerkers te voorkomen. Het Huidfonds roept werkgevers en werknemers dan ook op om zonveilig werken in de buitenlucht vanzelfsprekend te maken. Buitenwerkers onderschatten vaak de kans dat ze huidkanker kunnen krijgen. Daarnaast is er ook onvoldoende kennis over zonkracht, verbranding en het verband tussen zonblootstelling en huidkanker. Het Huidfonds wil een ‘integrale aanpak’.
Gevaar wordt onderschat
Als het nog niet heel warm is, kan de zonkracht toch al oplopen naar zonkracht 3, waarbij de onbeschermde huid schade oploopt die kan leiden tot huidkanker. “Maar zonbescherming wordt vaak als minder belangrijk gezien dan het werk zelf en het maakt ook nog geen onderdeel uit van de sociale norm onder buitenwerkers”, zegt Christel von Reeken, coördinator Preventie van het Huidfonds. “Zoals een buitenwerker zei: ‘Insmeren? Nee, daar heb ik geen tijd voor. Bovendien: ik ben toch niet bang voor wat zonlicht?’” Dat beeld moet veranderen met een integrale aanpak.
Belang van hitteprotocol
Deze aanpak moet gericht zijn op scholing en bewustwording. Startend met de mogelijkheid om schaduw te zoeken tijdens het werk, beschermende kleiding als onderdeel van de werkroutine en het faciliteren van zonnebrandcrème door de werkgever. Daarnaast kan het hitteprotocol dat Volandis heeft ontwikkeld, gebruikt worden om zonveilig te werken. Het is belangrijk om nu je huid te beschermen tegen huidkanker later. Je huid verbranden kan bijvoorbeeld pas over twintig jaar voor huidkanker zorgen. Het Huidfonds adviseert daarom dan ook: weren, kleren en smeren.
Weren, kleren en smeren
- Weren: werk zoveel mogelijk in de schaduw, zeker tussen 12:00 uur en 15:00 uur.
- Kleren: bedek je huid door beschermende kleding (zoals een nekflap) te dragen.
- Smeren: smeer jezelf ruim in met zonnebrandcrème.
Deze maatregelen zijn ook te vinden in het hitteprotocol ‘Veilig werken in de warmte en hitte’. Dit protocol biedt richtlijnen en maatregelen om oververhitting en gezondheidsrisico’s te voorkomen. Het protocol is een levend document en zal worden aangepast op basis van nieuwe inzichten en praktijkervaringen. Een andere manier om zonveilig werken als werkgever te stimuleren, is door de toolbox Huidkanker in te zetten. Deze toolbox geeft informatie over onder andere gezondheidsrisico’s van blootstelling aan de zon. Ook hierin komen de preventieve maatregelen, waaronder ‘weren, kleren, smeren’ terug. En hoe je deze succesvol kunt gebruiken.
Tot slot bevat de toolbox een informatieve video, waarin een timmerman op tijd wordt behandeld door een dermatoloog. Tips, risico’s en maatregelen worden hier ook besproken. Dat huidkanker als slapende vijand op de loer ligt, heeft ook dakdekker Ed van der Want ervaren. Hij dacht dat hij een muggenbeet op zijn neus had. Maar dit bleek huidkanker te zijn. In het ziekenhuis moest dit plekje worden weggehaald en uiteindelijk een neuscorrectie gedaan worden. Je ziet er nu niks meer van, maar het heeft wel veel impact gehad op Ed en zijn omgeving. Hij is nu extra alert op het zonveilig werken en spreekt collega’s aan als ze onbeschermd in de zon aan het werken zijn.
Bescherm je tegen de zon
“Toen ik hoorde dat ik huidkanker had, dacht ik eerst aan mijn vrouw en kinderen. Doodgaan is niet erg, maar je gezin achterlaten wel”, vertelt Van der Want over zijn eerste reactie nadat hij hoorde dat hij huidkanker had. Het was niet dodelijk, maar de diagnose en de behandelingen vielen zwaar. De zes operaties en maandenlang rondlopen met een neusflap waren moeilijk voor hem en zijn gezin. “Vooral die eerste dagen op straat en in de supermarkt hadden veel impact.”
“Kinderen gillen en iedereen kijkt je na, dat voel je dwars door je rug heen. Het eindresultaat had ik echt niet verwacht. Het is heel mooi geworden, je ziet het niet. Maar je moet altijd alert blijven. Ik kijk regelmatig in de spiegel en mijn vrouw checkt mijn rug. Als ik een raar plekje tegenkom, ga ik altijd naar de huisarts om het te laten checken”, vervolgt Van der Want. “Als ik een collega op het dak zie die onbeschermd is, laat ik de foto’s zien van hoe ik eruitzag na de operatie. Dat wil je echt niet, dus pak de schaduw als het kan, draag die UV-werende kleding, zet een pet op met een nekflap en smeer je in. Dat is simpel, maar belangrijk. Dus neem je verantwoordelijkheid.”
