Remontabel ontwerpen cruciaal voor circulair bouwen
Circulair bouwen vraagt niet alleen om toepassing van terug te winnen duurzame bouwmaterialen maar ook om bouwontwerpen die deze terugwinning zo makkelijk mogelijk maken. VBI, leverancier van duurzame, groene kanaalplaatvloeren maakt zich sterk voor hoogwaardige terugwinning door remontabel ontwerpen te faciliteren. Daarmee kunnen bouwelementen in hun oorspronkelijke staat worden gedemonteerd en vervolgens bij een nieuw project weer worden geremonteerd. Dat is, naast langjarig gebruik, de meest efficiënte manier van circulair bouwen. De gebruikte materialen en elementen behouden hun functie en economische waarde, er worden niet opnieuw grondstoffen verbruikt en er is geen extra CO2 uitstoot door productie. Essentieel is dat bij de start van de ontwerpfase al wordt nagedacht over de demontage. Dat vraagt constructeurs om een andere manier van denken.
De nieuwe kanaalplaat van 500 mm is beschikbaar tot een lengte van 20 meter.
Materiaalobesitas
“Er worden in de bouw onnodig veel grondstoffen en materiaal verbruikt”, stelt Peter Musters, Adviseur Milieu-Impact en Circulariteit bij VBI. “We noemen dat materiaalobesitas. Dat is slecht voor het milieu en staat circulariteit in de weg. We zouden met z’n allen een stuk lichter moeten bouwen. Dat kan ook makkelijk want bouwmaterialen worden steeds beter. Je kunt met minder, slimmer bouwen. Een voorbeeld zijn onze eigen kanaalplaten. Dankzij de holle structuur besparen deze zo’n 40% beton en 50% wapeningsstaal ten opzichte van massieve vloeren. Bovendien zijn ze, mits remontabel toegepast, eenvoudig terug te winnen en herbruikbaar. Een kanaalplaat behoudt altijd waarde. De markt beseft dat ook: wij merken een toenemende vraag naar gebruikte kanaalplaten.”
Remontabel betekent losmaakbaar en bereikbaar
Optimaal circulair bouwen vraagt om remontabel ontwerpen. Er moet vanuit demontage en hergebruik gedacht worden, al vanaf schetsfase. VBI heeft hiervoor ‘Principedetails remontabel bouwen’ ontwikkeld om de hele bouwketen te informeren over het belang hiervan. Een belangrijk uitgangspunt is bouwen op prestaties. Dat wil zeggen dat er gekozen wordt voor bouwelementen en grondstoffen die optimaal zijn afgestemd op de benodigde prestaties van het gebouw. Er worden dan geen onnodige grondstoffen verbruikt. Een ander belangrijk uitgangspunt is het voorkomen van niet-losmaakbare verbindingen bij de bouw. Die gewenste losmaakbare verbindingen dienen bovendien bereikbaar zijn.
Kanaalplaatvloer van 500 mm dikte voor extra gebruiksbelasting.
Druklaagloos bouwen
Remontabel gebouwd is een kanaalplaat makkelijk verwijderbaar en herbruikbaar.
Een voorbeeld van een onlosmaakbare verbinding is de druklaag die gewoonlijk over een kanaalplaatvoer wordt gestort. Dit is een gebruikelijke oplossing om bijvoorbeeld schijfwerking te realiseren, de stijfheid van de constructie te verhogen of extra hoge gebruiksbelasting mogelijk te maken. “Een druklaag is een vorm van materiaalobesitas”, zegt Musters. “Druklagen zijn namelijk in veel gebouwfuncties vaak helemaal niet noodzakelijk, de kanaalplaatvloer is zelf ook in staat die schijfwerking te verzorgen. Wij hebben enige tijd geleden onderzoek gedaan naar de besparingen van druklaagloos bouwen met kanaalplaten. We zijn daarbij uitgegaan van onze afvoercijfers over 2022 met als aanname dat er dan een dikkere vloer nodig is. Het netto besparingspotentieel bij bijna 1 mln m2 lag tussen de 19 en 23 miljoen Euro, er zou ruim 40.000m3 beton bespaard worden en 1.482.000 KgCO2 uitstoot. En dan hebben we het nog niet eens over de besparingen op bouwtijd en transportbewegingen. Zoek je extra gebruiksbelasting dan kun je nu een dikkere vloer kiezen zoals onze nieuwste kanaalplaat met een dikte van 500 mm. Deze is inzetbaar tot een plaatlengte van 20 meter. Druklagen zijn vaak écht niet nodig.”
Ketenkracht Events
Om kennis over remontabel bouwen in de bouwketen te verhogen, organiseert VBI regelmatig bijeenkomsten. Doel hiervan is het delen van kennis en ervaring met bouwpartners. Met elkaar ontstaan betere circulaire oplossingen. Samen op weg naar klimaatneutraal ziet VBI als een gezamenlijk traject met alle betrokken partijen. Er zijn al diverse concrete remontabele gebouwen tot stand gekomen. Zoals het gebouw van Phoenix in Zevenaar, een fietsenstalling in Dordrecht en de tijdelijke rechtbank in Haarlem. Regelmatig worden met leveranciers remontabele constructies getest. Bijvoorbeeld met Peikko, dat verbindingstechnologie voor de betonbouw levert en stalen betongevulde producten zoals de Deltabeam. Een gezamenlijke proefopstelling is gemonteerd, gedemonteerd, geremonteerd en nogmaals gedemonteerd. Deze ervaring en kennis over remontabel bouwen en ontwerpen wordt weer toegevoegd aan de Principedetails remontabel bouwen in combinatie met geïntegreerde liggers.
Proefopstelling met geïntegreerde liggers van Peikko.
VBI Retourname Certificaat
Voor kanaalplaten die ingezet worden bij een remontabel gebouw kan VBI sinds 2023 een Retourname Certificaat afgeven. Onbeschadigde herbruikbare kanaalplaten kunnen aan VBI worden geretourneerd waarna deze, na goedkeuring, weer ingezet worden en voorzien van VBI Producentengarantie als borging van de kwaliteit. “Onze kanaalplaten worden steeds groener”, vertelt Musters.“ Ons standaard assortiment is al Groen maar dat is ons nog niet genoeg. Het zijn inspirerende tijden want we kunnen onze producten steeds verder verduurzamen. Daarom introduceren we dit jaar VBI GroenPlus met een nog beter duurzaamheidsprofiel dat we in eerste instantie in kleine oplages produceren. En VBI GroenLab, hier ontwikkelen we samen met partners nieuwe experimentele oplossingen die tot nog lagere MKI’s en CO2 impact leiden. VBI GroenPlus en VBI GroenLab zullen uiteindelijk doorschuiven en ons nieuwe standaardproduct zijn. Uiteraard gevalideerd met EPD’s. We passen nu al, en steeds meer, in Paris Proof bouwen. Extra reden om onze kanaalplaten remontabel toe te passen voor duurzaam hergebruik.”
VBI
vbi.nl
