Snel gebouwd

Innovatie & Inspiratie
Artikel delen

Duurzame en betaalbare prefab woning

De woningopgave in Nederland is groot. Tot 2030 moeten er ongeveer één miljoen woningen extra gebouwd worden. Die woningen moet ook nog eens betaalbaar, energieneutraal of –leverend zijn, klimaatadaptief, circulair en met de komst van de Wet kwaliteitsborging voor het bouwen ook van hoge kwaliteit. Hoe doen we dat met ook nog eens een tekort aan vakmensen? OLCAS biedt een antwoord met het woningconcept Bloqz: een duurzame prefab woning.

Duurzame en betaalbare prefab woning

Tekst: ing. Frank de Groot

We staan op een bedrijventerrein in Lochem. Tussen de bedrijfsgebouwen staat een twee-onder-één kapwoning met plat dak en ruime tuin. Een ogenschijnlijk vreemde plek voor twee woningen. “Dit betreft een proefproject. In de ene woning ga ik vanaf kerst met mijn gezin met twee kinderen, twee weken proef wonen. Ik wil zelf ondervinden hoe deze woning functioneert. De andere helft blijft binnen onafgewerkt, zodat belangstellenden kunnen zien hoe de woning is opgebouwd. Ook is er plaats voor bijvoorbeeld innovatieve binnenwanden”, vertelt directeur Johan Oltvoort van OLCAS en OLBECON. “Met dank aan de gemeente Lochem, want deze plek heeft geen woonbestemming. Maar de wethouder is ook enthousiast over deze betaalbare woning, die zeer snel is te bouwen en van hoge kwaliteit is.”

Duurzame en betaalbare prefab woning

De fundering kan bestaan uit betonnen balken, die zijn opgelegd op betonnen poeren.

Totaalpakket

Johan Oltvoort is oprichter van OLCAS (Oltvoort Casco) en OLBECON (Oltvoort BetonConstructies). “In 1986 ben ik begonnen bij Streek systeemvloeren BV als technisch commercieel medewerker systeemvloeren en later als hoofd verkoop. In 1998 volgde een fusie met Echo, producent van vloerelementen in voorgespannen en gewapend beton, en werd een nieuw bedrijf opgericht: Echo-Streek Systeemvloeren BV. Aanvankelijk was ik daar directeur, vanaf 2006 ook mede-eigenaar. In 2013 heb ik OLBECON BV opgezet. Ik zag meer in het leveren van totaalsystemen, dan produceren van één bepaalde systeemvloer. We kunnen nu alle typen vloeren van gerenommeerde partners leveren: geïsoleerde en ongeïsoleerde kanaalplaatvloeren, ribbenvloeren, voorgespannen en traditioneel gewapende breedplaatvloeren en combinatievloeren. Ook leveren we prefab betonnen wanden, zoals geïsoleerde sandwichpanelen, massieve panelen, holle wanden, cascowanden en prefab kolommen.”

Volgens Oltvoort zit de meerwaarde van zijn bedrijf in onafhankelijkheid en kennis van diverse systemen: “Wij zijn niet afhankelijk van een bepaald type vloer of wand, zodat we altijd de beste oplossing kunnen bieden. Daarnaast ontzorgen wij zowel de klant als de producent doordat wij adviseren, verkoop doen, al het teken- en rekenwerk uitvoeren en de klant begeleiden. Ook halen we de vloeren op bij de producenten en brengen deze naar de bouwplaats. Vooral bij kleinere projecten is dat veel efficiënter dan dat een klant direct naar een grote producent van vloer- en wandsystemen gaat. Stel dat er meerdere vloersystemen in een woning zitten, zoals combinatievloer, breedplaatvloer en kanaalplaatvloeren, dan moet je met drie partijen onderhandelen. Bij ons is er maar één aanspreekpunt en wij zorgen ook voor een optimale afstemming en logistiek. Dat biedt grote voordelen voor bijvoorbeeld kleinere bouwbedrijven die kleinere woningprojecten uitvoeren en utiliteitsprojecten met veel verschillende betonproducten.”

Duurzame en betaalbare prefab woning

De begane grondvloer bestaat uit een geïsoleerde ribbenvloer.

Duurzame en betaalbare prefab woning

Een bijzonder onderdeel van het concept zijn de verdiepings- en dakvloer. Dit betreft een massieve vloer waarin de leidingen voor elektra, ventilatie, sanitair, waterleiding en verwarming/koeling (betonkernactivering) zijn ingestort.

Duurzame prefab woning

Een volgende stap was de ontwikkeling van een betaalbare en snel te bouwen prefab woning. “Daartoe heb ik in 2018 OLCAS opgericht. Wij richten ons vooral op kleinere projecten. Inmiddels leveren we bijna iedere week een traditioneel prefab betonnen casco. Met de huidige manier van bouwen kunnen er in Nederland – als alles mee zit – 65.000 van de in totaal 100.000 benodigde woningen per jaar neergezet worden. Wij denken dat wij kunnen meehelpen dat gat van 35.000 woningen te dichten met onze prefab casco’s en vooral met ons nieuwe prefab concept Bloqz”, aldus Johan Oltvoort. “Hiermee helpen we vooral de kleinere aannemers die ook prefab willen bouwen. Nu is prefabricage nog vaak het terrein van de grote bouwbedrijven, die een hele trein opzetten om seriematige woningbouw in prefab te realiseren. Maar kleinere bouwbedrijven hebben vaak te maken met alleenstaande woningen, twee-onder-een-kappers of kleine woonblokjes. Met prefab kunnen ze ineens zeven woningen per jaar bouwen, in plaats van vijf. Dat scheelt veel in de omzet. Bovendien gaan de faalkosten omlaag, heb je minder handjes nodig op de bouwplaats en wordt de werkvoorbereiding veel korter. Tel uit je winst.”

Het Bloqz-concept bestaat uit een tweelaagse woning met een begane grond oppervlakte van 44 m2. “Niet esthetica, maar efficiëntie was onze drijfveer. Voor dit concept zijn heel weinig handjes op de bouwplaats nodig. Daarvoor hebben we vooraf vier doelstellingen geformuleerd. De woning moet circulair, energieneutraal, binnen twee weken te plaatsen en betaalbaar zijn. Dan moet je denken aan een bedrag tussen de anderhalf en twee ton, inclusief BTW, keuken, badkamer, zonnepanelen en warmtepomp. De prijs is wel exclusief grond en is natuurlijk afhankelijk van het aantal.”

Duurzame en betaalbare prefab woning

De leidingen kunnen na het leggen van de prefab vloerdelen eenvoudig worden gekoppeld via uitsparingen in de vloerdelen.

 

Betonkernactivering

Een bijzonder onderdeel van het concept zijn de verdiepings- en dakvloer. Dit betreft een massieve vloer waarin de leidingen voor elektra, ventilatie, sanitair, waterleiding en verwarming/koeling zijn ingestort. De leidingen kunnen na het leggen van de prefab vloerdelen eenvoudig worden gekoppeld via uitsparingen in de vloerdelen. Deze worden hierna dichtgelegd met een houten dekplaat. Afwerking van de verdiepingsvloer met bijvoorbeeld een gietdekvloer is niet nodig. Zo voorzien wij de vloer in de badkamer al van een verdiepte uitsparing voor de douchevloer en lijnvormige waterafvoer (drain). De elektra- en de waterleidingen zijn trouwens ook in de wanden verwerkt. Je kunt wel een onbeperkte vrijheid gaan bieden in indeling, maar dan haal je het concept onderuit en wordt de woning veel duurder.”

Duurzame en betaalbare prefab woning

Montage gevelelementen en woningscheidende wand.

Duurzame en betaalbare prefab woningOpvallend is verder dat de verdiepings- en dakvloer zijn voorzien van betonkernactivering. Leidingen voor verwarming en koeling liggen aan de onderzijde van de vloeren, waardoor uitstraling naar beneden plaatsvindt. Bij vloerverwarming werkt dat andersom. Oltvoort legt uit: “Bij betonkernactivering maak je optimaal gebruik van de warmte-accumulerende eigenschappen van beton. De temperatuur van het water is in de winter slechts 22 tot 27°C. Bij vloerverwarming is dat 35°C. Deze geringe warmtevraag laat zich prima combineren met een warmtepomp. In de zomer kun je met hetzelfde systeem koelen. Maar daar horen ook goed geïsoleerde vloeren, gevels en daken bij. De Rc-waarde van de begane grondvloer is 3,5 m2K/W, gevel 5,5 m2K/W en dak 6,0 m2K/W. In combinatie met zonnepanelen op het dak, denken we dat de woning nul-op-de-meter (NOM) is. De theorie klopt, de praktijk gaat dat nog uitwijzen: we gaan deze woning dan ook uitgebreid monitoren.”
De begane grondvloer van de proefwoning is nog wel voorzien van vloerverwarming: “In principe zou de stralingswarmte vanuit de plafonds voldoende moeten zijn, maar we weten niet of de begane grondvloer dan comfortabel blijft aanvoelen in de winter”, aldus Oltvoort.

Duurzame en betaalbare prefab woningCasco

Het casco bestaat uit geïsoleerde ribbenvloeren op de begane grond. Deze worden opgelegd op betonnen balken, die weer dragen op betonnen poeren. De verdiepings- en dakvloer bestaan uit 220 mm dikke massieve vloeren met betonkernactivering. Het dak wordt afgewerkt met PIR-isolatie en EPDM. De woning scheidende wand is opgebouwd uit twee massieve betonnen wanden met ankerloze spouw. De binnenwanden bestaan uit prefab houtskeletbouwelementen met gipsvezelplaten en een akoestische isolatie van Isovlas. In deze wanden zijn de leidingen weggewerkt.
De zelfdragende gevels kennen een bijzondere opbouw. “Het zijn betonnen sandwichpanelen met steenmotief. Er is keuze uit meerdere kleuren stenen”, aldus Oltvoort. De materiaalkeuze van de kozijnen is overigens vrij: die kunnen van hout, aluminium of kunststof zijn.
Wie dat wenst kan kiezen voor een zadeldak, maar dat heeft wel twee nadelen volgens Oltvoort: “In de eerste plaats moet je dan wel een goede oriëntatie hebben in verband met de zonnepanelen. Op een plat dak kun je de zonnepanelen in iedere richting plaatsen. In de tweede plaats wordt de woning wat duurder.”

Uiteindelijk moet de woning binnen drie weken gereed zijn. Doordat er alleen droge verbindingen en plug en play-koppelingen worden toegepast, is de woning compleet demontabel en dus circulair. “Indien gewenst kun je de woning ook elders weer opbouwen. Handig als je tijdelijke woonruimte nodig hebt”, besluit Oltvoort.

BouwTotaal