Gevelmetselwerk leeft
We denken bij een gevel aan iets dat staat, afbakent en beschermt. En gevels die leven door het materiaal, de textuur, het vakmanschap van de metselaar. Keramische gevels vertellen verhalen, vangen het licht, verouderen met karakter. En toch: voeg biodiversiteit toe, en er ontstaat een ander soort leven. Beweging. Ritme. Een gevel die naast schoonheid ook ruimte biedt aan vogels, insecten en planten.
Welkom in de wondere wereld van gevelmetselwerk, waar steen en natuur elkaar ontmoeten, en waar de stad zoemt van leven.
Geheime bewoners van je gevel
Loop een willekeurige straat in een stad of dorp en je ziet ze overal: bakstenen muren in warme roodtinten, stoer opgestapeld in lange rijen. Ze houden de regen buiten en de warmte binnen, maar kijk eens goed want tussen de voegen, onder een uitstekende steen, achter een regenpijp. Daar leeft een verborgen gemeenschap.
Spinnen, kevers, kleine vogels. In het vroege voorjaar, als de zon net weer kracht krijgt, zoeken deze fragiele wezentjes een veilige plek om te groeien. Juist daar, waar het metselwerk een richeltje vertoont, vinden ze beschutting. Alsof de muur zegt: “Kom maar, hier ben je veilig.”
Een dwergvleermuis (foto: Wim Kapteijns)
De gevel als natuurgebied (echt waar)
Met een likje groen erbij zoals klimop, clematis of kamperfoelie transformeert je gevel pas echt tot microparadijs. Niet alleen biedt het schuilplekken, maar het verbindt jouw muur met andere delen van de stad. Denk aan de gevel als een snelweg voor insecten. Een groene corridor. Een levende, ademende façade.
Stenen met een missie
Steeds meer architecten omarmen deze gedachte. Niet alleen mooie gebouwen ontwerpen, maar ook nuttige. Nestkasten worden geïntegreerd in de gevel, vleermuizen krijgen hun eigen inbouwkastjes en metselwerk wordt bewust ruw gelaten voor wie weet wie zich daar nog wil vestigen.
Zo krijgt de stad een tweede laag, een laag die zoemt, kruipt en fladdert. En het mooie is: het hoeft niet complex te zijn. Zelfs de oudste muur in een achtertuin kan al meedoen.
Vleermuissteen
Van muur naar wonder
Dus de volgende keer dat je gevel bekijkt, speur dan lang en aandachtig. Zie de spin die haar web spant. De rups die zich verpoppen wil. De klimop die zich als een groene rivier omhoog slingert. Hoor de vleermuis die zich schuilhoudt. Of de zwaluw die hoog in de nok zijn nest bouwt.
Foto: Walter Frisart FotowerkGroen
Benieuwd hoe je dit in praktijk brengt?
Bekijk de infobladen van KNB over nestgelegenheden voor vogels en voorzieningen voor vleermuizen in de gevel en zie de webpagina over biodiversiteit en leefomgeving voor praktische handvatten voor wie wil bouwen aan een levende stad.
