Blaasvorming gesausd stukadoorswerk door vocht- en zoutbelasting
In 2020 had een woning een volledige renovatie ondergaan. Naast het bestaande gebouw was er een nieuw gedeelte aangebouwd. Zowel op de bestaande als nieuwe gevels was een gevelisolatie- en stucsysteem aangebracht. De gevelisolatie bevatte een grondmortel weefsellaag. Daar tegenaan was tot een hoogte van circa 40 cm een natuurstenen plint aangebracht, terwijl daarboven de gevels waren afgewerkt met een pleisterlaag.
Tekst: drs. Philip Overduin, Technisch Bureau Afbouw
Beeld: Pascal Hagen, Technisch Bureau Afbouw
Blaasvorming in het muurverfsysteem.
De bewoners hadden het aanbrengen van dit gevelisolatie- en stucsysteem uitbesteed aan een gevelisolatiebedrijf. Niet lang na deze werkzaamheden werden de eerste blazen geconstateerd, die in omvang en ernst toenamen in de loop der tijd. Hierop hebben de bewoners het Technisch Bureau Afbouw benaderd voor een schadediagnose en advies voor herstel.
Waarnemingen
“De woning was een vrijstaande woning met gevels die waren afgewerkt met schuurwerk en vervolgens waren voorzien van een muurverfsysteem”, vertelt Pascal Hagen, onze stukadoorsexpert. “De plint, ongeveer 40 cm hoog, was gemaakt van natuursteen of een vergelijkbaar materiaal. Om de gevels heen was een landschap aangelegd, inclusief grindbedden, bestrating, beplanting en gras. Helaas was er op verschillende plaatsen, met name boven de natuursteen plint, blaasvorming opgetreden in het muurverfsysteem.”
Metingen
“Met een Hydromette compact B heb ik op verschillende hoogtes vochtmetingen uitgevoerd, waarbij non-destructieve (indicatieve) metingen zijn verricht. Daarnaast heb ik een indicatief onderzoek uitgevoerd naar de zoutbelasting door monstermateriaal te nemen op de locatie van de blaasvorming. Voor de zoutenanalyse zijn indicatorstrookjes gebruikt voor chloride, sulfaat en nitraat. Uit de analyse bleek dat er geen sprake was van chloride en nitraat, maar wel van sulfaat (met een concentratie van meer dan 1200 mg/l).”
Resultaten vochtmetingen
De vochtmetingen leverden de volgende resultaten op. In de eerste plaats een vochtwaarde van 22. Dat kwam overeen met een indicatief vochtpercentage van circa 1,5 tot 2,5 gewichtsprocent. Deze meting werd uitgevoerd op ongeveer 1,50 meter boven het maaiveld en kon worden beschouwd als droog. Verder een vochtwaarde van 94, die overeenkwam met een indicatief vochtpercentage van circa 7,0 gewichtsprocent. Deze meting werd direct boven het niveau van de plint uitgevoerd en kon worden beschouwd als relatief vochtig.
Pascal: “De locatie van deze metingen aan het oppervlak suggereerde dat het vochtpercentage dieper in het systeem – vooral op het niveau van het maaiveld en de plint – waarschijnlijk nog hoger was. Dit gezien het feit dat verdamping voornamelijk aan het oppervlak plaatsvond. De lagere waarden op hogere niveaus suggereerden dat de vochtbron(nen) vrijwel zeker net boven en onder het niveau van het maaiveld lagen. De gemeten vochtpercentages konden variëren afhankelijk van het seizoen en de weersomstandigheden op dat moment.”
Resultaten zoutenanalyse
“De zoutenanalyse resulteerde in de volgende bevindingen. Er werd geen aanwezigheid van chloride en nitraat gedetecteerd. Dat betekende dat deze stoffen ter plaatse niet meetbaar waren met behulp van de indicatorstrookjes. Er werd echter wel sulfaat gedetecteerd, met een concentratie van ongeveer 1200 mg/l. Dit niveau kon worden beschouwd als redelijk hoog.”
Conclusie
“Op basis van de locaties waar de schade zich voordeed, de gemeten vochtwaarden en de resultaten van de zoutenanalyse concludeerde ik dat de blaasvorming aan het gesausde stukadoorswerk veroorzaakt werd door een combinatie van vocht- en zoutbelasting. De exacte oorzaak van deze schade was echter nog niet precies bekend en zou mogelijk te wijten kunnen zijn aan diverse factoren of een combinatie daarvan. Daarom was uitgebreid aanvullend onderzoek noodzakelijk. Bijzonder opmerkelijk in dit geval was de aanwezigheid van zoutbelasting in combinatie met een thermisch gevelisolatiesysteem.”
