Brandgevaarlijke schoorsteen door verborgen gebreken

Een gezin uit de Randstad heeft in het noorden een prachtige woning gekocht in landelijk gebied. Het betreft een dijkwoning uit begin 20e eeuw. Het aankoopproces verliep voorspoedig, het huis oogde in goede staat en ook de (uit voorzorg) uitgevoerde bouwkundige keuring liet geen grote gebreken zien. Belangrijk pluspunt voor de nieuwe bewoners was de open haard, die in de wintermaanden de woning grotendeels moet verwarmen. De open haard was door de vorige bewoners regelmatig gebruikt.

Tekst: Ing. R.N.P. Kortekaas
Bureau voor Bouwpathologie BB te Montfoort,
www.bouwpathologie.nl
 

Aanzicht schoorsteen.

Binnenzijde open haard.

Het probleem

Om de schoorsteen voor de winter gebruiksklaar te maken, hebben de nieuwe bewoners een schoorsteenveger laten komen. De schoorsteenveger heeft na één blik in de schoorsteen de woning weer verlaten, met de mededeling dat hij niet verantwoordelijk wilde zijn voor het in gebruik stellen van het kanaal. De schoorsteenveger heeft de nieuwe bewoners op het hart gedrukt de schoorsteen niet te gebruiken zonder volledige renovatie. Voor de bewoners kwam dit als een complete verrassing, omdat de bouwkundige keuring bij aankoop niks heeft uitgewezen en de open haard er gebruikt uitzag.
 

Aanzicht schoorsteen bovenzijde.

Spiralo buis, die uit het kanaal gehaald is.

Onderzoek

De Bouwpatholoog is het onderzoek begonnen met een inspectie in de schouw. Boven de schouw is een gemetseld kanaal aanwezig, dat doorloopt tot circa een halve meter bovendaks. De schouw oogde schoon en zonder gebreken, maar door een knik in de schoorsteen ter hoogte van de eerste etage was niet het hele kanaal van binnenuit te bekijken. Vervolgens is er een inspectie vanaf het dak uitgevoerd.
Vanaf het dak werd pas de complete omvang van het probleem zichtbaar. Vanaf de uitmonding van de schoorsteen tot aan de eerste verdiepingsvloer was een binnenbuis van spiraalgefelste, aluminium pijp ingebracht, ook wel bekend als de Spiralobuis. Deze buizen worden doorgaans gebruikt in ventilatiekanalen en zijn niet geschikt als rookgasafvoer.
Omdat de Spiralobuis tot aan de knik in het kanaal loopt, is deze vanaf de haard niet zichtbaar. Waarschijnlijk is deze tijdens/na het verwijderen van een haard op de eerste etage ingebracht. De buis bestond uit verschillende stukken die los op elkaar zaten. Door de hitte waren sommige delen van het aluminium al zacht geworden. Daarnaast zat de buis zonder isolatie (bijvoorbeeld Perlite) in het gemetselde kanaal, waardoor rondom de binnenbuis allemaal vogelnesten waren gebouwd. De nesten  waren inmiddels verlaten en vormden een dikke laag met houtresten in het schoorsteenkanaal. De kans was groot dat de schoorsteen bij de eerste keer stoken al in brand zou zijn gevlogen.
Samengevat heeft de schoorsteen dus een verkeerde binnenbuis en is de ruimte tussen binnen- en buitenkanaal niet geïsoleerd. Dit kan als een verborgen gebrek beschouwd worden omdat het alleen zichtbaar worden bij een inspectie aan de bovenzijde van de schoorsteen (na verwijdering van de kap). Een bouwkundige aankoopkeuring gaat niet zover dat ook het gehele schoorsteenkanaal geïnspecteerd wordt, waardoor dit ook niet bij de aankoopkeuring aan het licht is gekomen.

Zicht in de schoorsteen met daarin de vogelnesten.

Zicht in de schoorsteen met daarin de vogelnesten.

Herstel

Om in dit geval het schoorsteenkanaal weer veilig te kunnen gebruiken moet de gehele Spiralobuis worden verwijderd. Daarna moet er een gecertificeerd (enkel- of dubbelwandig) kanaal worden ingebracht in het gemetselde kanaal. Na aansluiting op de haard moet de ruimte tussen beide kanalen worden geïsoleerd.