Tekst: ing. Frank de Groot

Bloqz-woningen met betonkernactivering. Links de proefwoning en rechts een demonstratiewoning waarin alle techniek zichtbaar is gebleven.

Vrijdag 14 februari 2020 was een bijzondere dag voor Olcas (Oltvoort Casco). In Lochem werd door Erik Ronnes, toenmalig woordvoerder wonen Tweede Kamer, een twee-onder-een-kap met Bloqz woningen officieel geopend. Dat zijn compleet geprefabriceerde betaalbare woningen voor starters, die snel zijn te bouwen. Bijzonder is ook dat de woningen zijn voorzien van betonkernactivering. “Een beetje vergeten techniek om woningen te verwarmen en koelen met een lage temperatuur systeem. Betonkernactivering biedt in combinatie met prefab betonnen vloeren enorme voordelen”, zegt Oltvoort. “Zelfs tijdens de intense hittegolf deze zomer bleef het binnen aangenaam. Sterker nog: de warmtepomp die zorgt voor verwarming en koeling wordt onder meer gevoed door zonnepanelen op het dak. We hielden zelfs toen naast het dagelijkse energieverbruik, nog energie over!”

Betonkernactivering in een verdikte onderschil van een kanaalplaatvloer.

Betonkernactivering

Bij betonkernactivering wordt het accumulerende vermogen van beton optimaal benut: de vloer wordt ‘thermisch actief’ gemaakt. Het systeem voorziet in leidingen die aan de onderzijde van de vloer liggen, met een dekking van circa 40 mm. Meestal gaat het om zeer slagvaste PE-Xa leidingen met een diameter van 20 mm en een wanddikte van 2,3 mm. Deze leidingen worden hart op hart 150 mm aan het wapeningsnet onderin de vloer bevestigd. Betonkernactivering kan bij ter plaatste gestorte vloeren worden aangebracht, breedplaatvloeren, maar ook in prefab vloeren, zoals een prefab kanaalplaatvloer met verdikte onderschil. “Voordeel bij prefab vloeren is dat de leidingen niet beschadigd kunnen raken in de bouwfase”, merkt Oltvoort op.
Groot voordeel van betonkernactivering is dat bij verwarming een aanvoertemperatuur van 23 tot 28°C volstaat. Voor koeling is water van 14 tot 18°C voldoende. “Bij vloerverwarming is voor verwarming circa 35°C nodig. Je haalt dus een zeer hoog rendement met de warmtepomp. In de Bloqz-woningen is dat een lucht/lucht-warmtepomp. Wel moet de schil goed zijn geïsoleerd om de binnentemperatuur op een constant niveau te houden. Voordeel van beton is dat het hele casco een vrij constante temperatuur heeft bij betonkernactivering. Dan kun je bij warmte of koude beste even een raam of deur openzetten, zonder dat de binnenruimte gelijk opwarmt of afkoelt”, legt Oltvoort uit.

Registers

De vloeren zijn voorzien van diverse registers: dat zijn afzonderlijk in- en uit te schakelen vloerdelen. Via sparingen in de kopse kant of boven-, onder- en zijkanten van de kanaalplaatvloeren zijn de leidingen door te koppelen. Doordat de leidingen voor verwarming en koeling aan de onderzijde van de vloeren liggen, vindt uitstraling vooral naar beneden plaats. “Bij de Bloqz-woningen hebben we in de verdiepingsvloer en dakvloer betonkernactivering opgenomen. Voor optimale testmogelijkheden is de begane grondvloer wel voorzien van vloerverwarming.”
De Rc-waarde van de begane grondvloer is 3,5 m2K/W, gevel 5,5 m2K/W en dak 6,0 m2K/W. Oltvoort: “In combinatie met zonnepanelen op het dak, denken we dat de woning nul-op-de-meter (NOM) is. Tot nu toe klopt dit, maar ik wil nog even de resterende maanden dit jaar afwachten. Opvallend is in ieder geval dat we tijdens de hittegolf zelfs nog elektriciteit van de zonnepanelen terug konden leveren aan het net. Maar in de herfst en winter ligt die opbrengst natuurlijk lager.”

Massieve vloer waarin de leidingen voor elektra, ventilatie, sanitair, waterleiding en verwarming/koeling (betonkernactivering) zijn ingestort.

Toekomstbestendig

Oltvoort besluit met de constatering dat prefab betonnen woningen met betonkernactivering klaar zijn voor de toekomst: “Deze woningen zijn een antwoord op de energietransitie en gasloos bouwen. Daarnaast zijn ze industrieel te bouwen in korte tijd: ideaal in een tijd waarin een steeds groter tekort aan vakmensen ontstaat en er veel betaalbare woningen in korte tijd gebouwd moeten worden. Daarbij zijn ze ook nog demontabel, waardoor ze passen in het streven naar circulair bouwen. Op het platte dak is plaats voor zonnepanelen en een groen dak. Voordeel van een groen dak is dat de temperatuur op het dak lager blijft en de zonnepanelen daardoor een hoger rendement krijgen. Daarnaast vergroot je de biodiversiteit, isolerend vermogen en bufferend vermogen voor regenwater. Woningen worden immers steeds vaker afgekoppeld van het rioleringsnet. Ik kom graag in contact met gemeenten, woningcorporaties en ontwikkelde aannemers die toekomstbestendig willen bouwen!”