Funderingsproblematiek in Nederland: een naderende crisis
Meer dan 400.000 panden in Nederland staan op een instabiele bodem, waardoor ze te kampen hebben met of risico lopen op funderingsschade. Dit niet alleen brengt grote zorgen met zich mee voor de bewoners, die zich onveilig voelen in hun eigen huis en te maken krijgen met financiële problemen, maar signaleert ook een dringende oproep aan de overheid om in te grijpen. Zonder adequate actie kunnen de maatschappelijke kosten uiteindelijk oplopen tot meer dan 50 miljard euro, en zal de onrust in de samenleving aanzienlijk toenemen. Om een escalatie naar een volledige funderingscrisis te voorkomen, introduceert de Raad voor de leefomgeving en infrastructuur (Rli) in zijn advies ‘Goed gefundeerd’ een uitgebreide nationale strategie voor de aanpak van deze problematiek. Dit advies is onlangs ontvangen door de demissionaire ministers van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties en van Infrastructuur en Waterstaat.
Bron: Rli
V.l.n.r.: demissionair minister Hugo de Jonge, demissionair minister Mark Harbers, Rli raadslid en commissievoorzitter Jantine Kriens en raadsvoorzitter Rli Jan Jaap de Graeff
De kern van de aanpak, zoals voorgesteld door de Rli, richt zich op de doeltreffendheid en vereist een integrale benadering die meerdere aspecten van de problematiek tegelijkertijd aanpakt. Een van de belangrijkste voorwaarden voor een succesvolle strategie is het beschikbaar maken van gedetailleerde informatie over de staat van de funderingen van alle gebouwen in Nederland. Op dit moment is onvoldoende duidelijk welke panden daadwerkelijk risico lopen, wat leidt tot onzekerheid op de woningmarkt. Nieuwe regelgeving moet ervoor zorgen dat deze informatie binnen enkele jaren verplicht wordt gedeeld bij de verkoop of verhuur van panden.
Verder benadrukt het rapport het belang van preventieve maatregelen om funderingsschade te voorkomen. Lokale overheden, zoals gemeenten, waterschappen en provincies, spelen hierin een cruciale rol. Zij kunnen bijdragen door het waterpeil in gevoelige gebieden te beheren en de variatie in grondwaterstanden te minimaliseren.
Naast deze preventieve aanpak is er ook aandacht voor de directe ondersteuning van eigenaren en huurders die nu al met funderingsproblemen te maken hebben. Het rapport stelt voor om een nationaal coördinator funderingsschade aan te stellen, die als centraal aanspreekpunt dient voor getroffen burgers en bedrijven. Deze ondersteuning is essentieel om de betrokkenen door deze moeilijke periode te loodsen.
Een ander kritiek punt in het advies is de financiële ondersteuning voor het herstel van funderingsschade. Hoewel de verantwoordelijkheid voor het herstel primair bij de eigenaren ligt, erkent het rapport de noodzaak van overheidssteun tijdens deze overgangsperiode. Met een voorgestelde investering van 12 miljard euro voor de komende twaalf jaar worden zowel de onderzoeks- als de herstelprocessen ondersteund.
Tot slot benadrukt het advies de noodzaak om de uitvoeringskracht binnen de bouwsector te verbeteren. Dit vereist niet alleen een investering in de capaciteit en standaardisatie van werkzaamheden maar ook in kwaliteitsborging en innovatie. De Rli beveelt aan om hiervoor aanvullend 360 miljoen euro te reserveren.
De voorgestelde aanpak van de funderingsproblematiek biedt aanzienlijke kansen voor de bouwsector. Door actief deel te nemen aan de nationale strategie, kan de sector niet alleen bijdragen aan het oplossen van een urgent maatschappelijk probleem maar ook profiteren van nieuwe zakelijke mogelijkheden. Dit omvat de ontwikkeling en toepassing van innovatieve technologieën, methoden voor funderingsherstel en preventieve maatregelen. De bouwsector staat centraal in de uitvoering van deze nationale aanpak, wat onderstreept hoe belangrijk de rol van de sector is in het waarborgen van de veiligheid en stabiliteit van de Nederlandse woningmarkt.
