Duurzame renovatie van woningen kan sneller en goedkoper

Artikel delen

De duurzame renovatie van de bestaande woningvoorraad kan sneller, grootschaliger en veel meer als totaalaanpak, met oog voor circulariteit. Daarvan is Ulla-Britt Krämer, projectleider van INDU-ZERO, overtuigd. Zij is daarin niet de enige, want ook de Stroomversnelling en Renovatieversneller zijn druk doende met het opzetten van industrialisatieketens met als doel de verduurzaming van Nederland te versnellen. Een overzicht.

Industrialiseren

Over enkele jaren moeten er in diverse landen fabrieken staan die op industriële wijze een ‘overjas’ voor woningen fabriceren. Een jas waarin zaken als isolatie, comfort, energieopwekking (zonnepanelen) en installatietechniek (warmtepompen en ventilatie) zijn geïntegreerd. Om dit op Europees niveau aan te zwengelen is INDU-ZERO als Europees Project, Interreg NSR, opgestart, vertelt Ulla-Britt Krämer. “We zijn nu binnen het internationale project de blauwdruk voor een fabriek aan het ontwerpen. Tegelijkertijd worden daarmee ook de contouren voor een eerste concrete fabriek in Overijssel zichtbaar. Een fabriek die jaarlijks 15.000 woningen helpt verduurzamen. Zulke stappen zijn nodig én haalbaar om in afzienbare tijd, conform het klimaatakkoord, miljoenen huizen te verduurzamen.”

Binnen de huidige uitgangspunten gaat dat proces te langzaam en het is te duur. Krämer: “We zetten vooralsnog in op twee-onder-één-kapwoningen, rijtjeswoningen en portiekcomplexen die zijn gebouwd tussen 1965 en 1975, omdat die zich prima lenen voor zo’n standaard jas. Uiteraard zitten er verschillen in de woningen alsmede tussen de eisen en situaties in de andere deelnemende landen, maar vanuit een bepaalde standaard kunnen aanpassingen per woningtype en per land worden gemaakt. Als dit op de rit staat, willen wij ook naar woningen uit andere bouwperioden kijken.”

Stap voor stap aanpak

Jonathan Reitsma, Programmamanager Industrialisatie Stroomversnelling, ziet vooral kansen in het ‘denken en doen’ in componenten voor de verduurzaming van het gros van de 7,7 miljoen woningen in Nederland. “Met grofweg vier componenten voor dak, gevel, vloer en installatietechniek kunnen wij die miljoenen woningen aardgasvrij en CO2-neutraal maken. De eerste 5.500 woningen zijn zo al aangepakt. Je zult bewoners moeten meenemen in die verduurzaming. Wanneer ik bewoners spreek, zijn ze tevreden over hun woning. Als je dan doorvraagt hoor je de klachten over tocht in de kamer en schimmel in de badkamer. Dan staan ze open voor renovatie, waarbij de ingrepen zeer impactvol voor hen kunnen zijn. Het is niet alleen een huis met een nieuwe jas, het betekent bijvoorbeeld ook anders douchen, anders ventileren, noem maar op. De woning wordt wezenlijk anders maar vooral gezonder.”

Daarom is zowel een stap voor stap aanpak als een meer integrale aanpak mogelijk als de corporatie, belegger of particulier grondig wil verbouwen, stelt Reitsma. Zijn praktische voorstel is om bij de verduurzaming te beginnen met een voorkeurscluster van woningen zoals INDU-ZERO ook voorstaat. Na verloop van tijd zou je kunnen starten aan een volgend cluster met de geleerde lessen in de achterzak.

Uitvraag door corporaties bundelen

Woningcorporaties hebben een belangrijke rol in de markt voor industrialisatie; ze hebben immers 4,5 miljoen woningen in bezit. Dat zijn vooral woningen uit de naoorlogse periode tot en met de jaren tachtig, precies die woningen die nu aangepakt moeten worden.
Met de Renovatieversneller, een initiatief dat de Bouwagenda in het Klimaatakkoord heeft geïntroduceerd, kunnen corporaties in samenwerking met gemeenten, commerciële verhuurders, bouwpartijen, netbeheerders en energiebedrijven de komende jaren mede invulling geven aan de ambitie om 100.000 sociale huurwoningen aardgasvrij maken, vertelt Margriet Drijver, bestuurder bij woningcorporatie Lefier en onlangs aangesteld als boegbeeld van Renovatieversneller. “Wat ik zie, is dat we als corporaties vaak zelf bedenken welke ingrepen we willen doen aan ons vastgoed en al een oplossing formuleren. Daarna halen we er per project een bouwer bij. Als je kijkt naar ons bezit dan zie je dat er heel veel overlap is in de typen woningen die we hebben. Als je die woningen in je aanvraag combineert, kun je, door de schaal, samen met de markt een goedkope en effectieve uniforme oplossing bedenken. Deze manier van uitvraag bundelen doet Rijkswaterstaat al heel lang. Zij maken een inventarisatie van hun vraag naar bruggen en gaan dan met markt en kennisinstellingen kijken hoe die vraag het best beantwoord kan worden. Zo kunnen marktpartijen zich beter voorbereiden op de vragen van de toekomst. En kunnen ze innovaties financieren, omdat ze weten dat er een bulk aan projecten in het verschiet ligt”.

Dit soort samenwerkingen moet in combinatie met de eerder opgedane ervaring en nieuwe fabrieken voor opschaling voor een enorme impuls zorgen van de verduurzaming en het bereiken van de doelstellingen van Parijs en het Nederlandse klimaatakkoord.

PREFAB: Vakbeurs voor industrieel en modulair bouwen & renoveren

Met de nieuwe vakbeurs PREFAB voorziet organisator 54events in de behoefte aan een ‘eigen’ platform voor prefab. De eerste editie vindt plaats van 8 tot en met 10 oktober in Den Bosch, gelijktijdig met de Vakbeurs Energie.

Meer info: www.prefabbeurs.nl