Verkoopprijzen nieuwbouw harder gestegen dan bouwkosten
Verkoopprijzen van nieuwbouwwoningen zijn de afgelopen jaren flink gestegen en zelfs veel harder dan de bouwkosten. Begin 2022 lagen de verkoopprijzen van nieuwbouw ruim 80% hoger dan begin 2016. Materiaal- en loonkosten tezamen stegen ‘slechts’ 20% en bouwkosten inclusief de winstmarge en risicokosten van de aannemer stegen met 40% in deze periode.
Vooral projectontwikkelaar en grondbezitter profiteren
Stijging van de bouwkosten, inclusief winst en risico (maar exclusief grondkosten en kosten van de projectontwikkelaar en makelaar), van de aannemer zat de afgelopen jaren dus gemiddeld tussen de verkoopprijsstijging van nieuwbouw en de optelsom van materiaal- en loonkosten. Daardoor kon zowel de winst toenemen voor projectontwikkelaars en/of grondbezitters en aannemers. Maar vooral de winst van de projectontwikkelaar en grondeigenaar lijkt geprofiteerd te hebben van de hogere verkoopprijzen van nieuwbouwwoningen. Hierbij moeten we wel in acht nemen dat projectontwikkeling een risicovolle business is waardoor marges ook erg schommelen.
Afkoelende woningmarkt
Door hogere rentetarieven en de onzekere economische situatie kan de woningmarkt de komende tijd afkoelen, waardoor prijsstijgingen flink kunnen afnemen of zelfs (licht) kunnen dalen. Dit zal ook zijn weerslag hebben op de prijzen van nieuwbouwwoningen. Daardoor kan de marge, die dus de afgelopen jaren flink op is gelopen, bij vooral projectontwikkelaars en grondbezitters weer enigszins afnemen.
Planbatenheffing bij bestemmingsverandering
Een groep economen en woningmarktdeskundigen, waaronder ING Research, heeft recent suggesties gedaan voor een samenhangend en evenwichtig pakket aan maatregelen om de knelpunten op de woningmarkt op te lossen. Om woningbouw te stimuleren is één van de voorgestelde maatregelen om een planbatenheffing in te voeren. Dit is een heffing op de waardestijging van grond wanneer deze een waardevollere bestemming krijgt zoals woningbouw. Door deze maatregel kunnen gemeenten er financieel meer van profiteren als zij woningbouw toestaan. Een mogelijk ander positief effect van een planbatenheffing is dat het voor speculanten minder interessant wordt om in grond te investeren en prijsstijgingen niet grotendeels alleen ten faveure komen van grondspeculanten en projectontwikkelaars.
Maurice van Sante
ING Research
maurice.van.sante@ing.com
